Зінаіда Антонаўна Астаповіч-Бачарова
Зінаіда Антонаўна Астаповіч-Бачарова (10 верасня 1898, Мінск — 26 верасня 1993, Віцебск) — беларуская мастачка. Сястра вядомага графіка Аркадзя Астаповіча.
| Зінаіда Антонаўна Астаповіч-Бачарова | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 10 верасня 1898 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 26 верасня 1993 (95 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | мастачка, графік, ілюстратарка, oil painter |
| Месца працы | |
| Жанр | партрэт, пейзаж і нацюрморт |
| Вучоба | |
| Заступнікі | Іван Якаўлевіч Білібін |
| Уплыў | Альфрэд Эберлінг[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Біяграфія правіць
У 1900 годзе пасля прызначэння бацькі настаўнікам-інспектарам чатырохкласных вучылішч сям’я пераехала ў Рэчыцу, у 1906 — у Гродна. Вучылася ў Марыінскай жаночай гімназіі ў Гродне. Пасля смерці бацькі, у 1914 годзе сям’я перасялілася да сваякоў у Петраград. У 1915 годзе скончыла Аляксандраўскую жаночую гімназію з правам на сярэбраны медаль. У 1915—1919 гадах займалася ў Рысавальнай школе пры Імператарскім таварыстве заахвочвання мастацтваў (цяпер Санкт-Пецярбургскае мастацкае вучылішча імя М. К. Рэрыха), наведвала графічнае аддзяленне І. Я. Білібіна, вывучала жывапіс у П. С. Навумава, рысунак у А. Р. Эберлінга. З 1917 года выкладала маляванне ў школе Таварыства спажыўцоў пры Абухаўскім заводзе і ў Аляксандра-Неўскім гарадскім пачатковым вучылішчы ў Петраградзе. Ратуючыся ад голаду, у 1919 годзе пераехала на лецішча бацькоў у Навасёлкі (Ігуменскі павет Мінскай губерні), дзе да 1922 года працавала настаўнікам малявання школы ў Мар’інай Горцы[1].
У 1923—1925 гадах працягнула навучанне ў У. Н. Лявіцкага і А. Р. Эберлінга ў І Дзяржаўным мастацка-прамысловым тэхнікуме ў Ленінградзе. У 1923—1928 гадах працавала ў часопісе «Ленінград» і прыватных выдавецтвах, у 1927—1928 гадах — выконвала заказы Беларускага дзяржаўнага музея. У 1927 годзе ўзяла шлюб і пераехала ў Наваржэў (Пскоўская вобласць) — месца працы мужа. У 1930 годзе вярнулася ў Ленінград, выкладала маляванне і чарчэнне ў сярэдніх школах, на рабфаку Ленінградскага ветэрынарнага інстытута. У 1941 годзе эвакуіравалася ў Заазер’е (Пермскі раён Свярдлоўскай вобласці), працавала па спецыяльнасці ў мясцовай школе, з 1945 года — пасля вяртання ў Ленінград — у СШ № 320 і № 322. У 1955 годзе пераехала да дачкі ў Рыбнае (Разанская вобласць), у 1963 годзе разам з дачкой — у Віцебск[2].
Творчасць правіць
У 1911—1990 гадах Зінаіда Астаповіч-Бачарова пісала амаль штодзень. Значная частка работ 1930-х — 1940-х гадоў згубілася ў блакадным Ленінградзе і ў час пераездаў. Малявала акварэллю, алеем, алоўкамі, вугалем, гуашшу, пастэллю і іншым.
Працавала ў жанрах: партрэт («Аўтапартрэт» (1923), «Партрэт Н. Р. Якубовіч» (1923), «Партрэт прыяцелькі» (1925), «Жаночы партрэт» (1926) і інш.), пейзаж («Асіны і елка» (1915), «Сасна» (1916), «Вечар у лесе» (1968) і інш.), агітацыйны плакат («Авалодвайце паветрам і часам» (1926) і інш.), кніжная ілюстрацыя (да казкі «Жылі-былі стары ды старая» (1922), да кніг-казак у вершах паэтаў У. І. Эрліха і Я. Л. Шварца) і інш.
Удзельнічала ў выстаўках, у тым ліку прац самадзейных мастакоў-рабочых, служачых і іх сямей (Ленінград, 1952), «Аркадзь Антонавіч Астаповіч і Зінаіда Антонаўна Астаповіч-Бачарова» (Дзяржаўны мастацкі музей БССР, 1989), «Аркадзь Антонавіч Астаповіч і Зінаіда Антонаўна Бачарова-Астаповіч» (Арт-цэнтр Марка Шагала, Віцебск, 1990), «Драма и удача художника. Зинаида Антоновна Бочарова-Астапович» (Віцебскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя С. М. Кірава, 1993)[3].
Зноскі
- ↑ http://minsk-region.estu.by/main.aspx?guid=20133(недаступная спасылка)
- ↑ Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2019. Праверана 5 жніўня 2019.
- ↑ Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2019. Праверана 5 жніўня 2019.
Літаратура правіць
- Зінаіда Астаповіч-Бачарова / аўтар тэксту і складальнік Н. М. Усава. — Мн .: «Выдавецтва Беларусь», 2023. — 79 с. — (Славутыя мастакі з Беларусі). — 700 экз. — ISBN 978-985-01-1691-8.
- Аркадзь Антонавіч Астаповіч, 1896―1941. Зінаіда Антонаўна Астаповіч-Бачарова, 1898―1993: каталог выстаўкі: [да 100-годдзя з дня нараджэння / складальнікі: Н. М. Усава, В. У. Вайцэхоўская, А. Дз. Смірнова. — Мн .: б/в, 1996. — 57 с. — 200 экз. Архівавана 29 кастрычніка 2023.
Спасылкі правіць
- «Матылёк з палымянымі крыламі». Феномен творчасці беларускай мастачкі Зінаіды Астаповіч-Бачаровай. Да 125-годдзя з дня нараджэння. Архівавана з першакрыніцы 29 кастрычніка 2023.
- У БДАМЛіМ прайшоў круглы стол да 125-годдзя Зінаіды Астаповіч-Бачаровай // Звязда, 1 снежня 2023.