Касцяніцы арктычныя
Касцяніцы арктычныя[3] (Rúbus árcticus) — расліна, від роду Маліна (Rubus) сямейства Ружавыя (Rosaceae).
| Касцяніцы арктычныя | ||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Міжнародная навуковая назва | ||||||||||||||||
|
Rubus arcticus L., 1753 | ||||||||||||||||
| Ахоўны статус | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Распаўсюджанне правіць
Расліна распаўсюджана ў халоднай і ўмеранай зонах Паўночнага паўшар’я: Паўночнай Амерыцы, Канадзе, Фінляндыі, Швецыі, Нарвегіі і Расіі. Расце ў лясах, на разнатраўных лугах, па берагах ручаёў і рэк, у зарасніках кустоў, на балотах і тундрах, да 1200 м над узроўнем мора.
Касцяніцы арктычныя — афіцыйная кветкавая эмблема шведскай правінцыі Норботэн[4].
Батанічная апісанне правіць
Травяністы мнагалетнік да 30 см вышынёй.
Карэнішча доўгае, тонкае, паўзучае, дравяністае, размешчанае на глыбіні 15-25 см.
Лісце тройчатае, зялёнае.
Кветкі адзінкавыя, зверху, з пяццю пялёсткамі, цёмна-ружовага колеру. Раскрываюцца яны з канца мая. Цвіценне расцягнута па часе на 25-35 дзён: у ліпені можна сустрэць і пладаносныя, і квітнеючыя расліны.
Плод — сакавітая шматкасцянка, у спелым выглядзе салодкая на смак, па велічыні і форме падобная на звычайную маліну, але колер яе больш складаны. Водар спелых ягад нагадвае ананас.
Хімічны склад правіць
У пладах утрымліваюцца вугляводы, 5-7 % цукроў (глюкозу і фруктозу), 1-2 % лімоннай кіслаты, яблычная і аскарбінавыя кіслоты, дубільныя рэчывы, эфірныя алеі, якія надаюць ягадам смак ананаса.
Гаспадарчае значэнне і прымяненне правіць
Лічыцца лепшай паўночнай ягадай. Ягады ўжываюць у свежым і перапрацаваным выглядзе. З ягад рыхтуюць варэнне, сокі, наліўкі, настойкі, лікёр. З лісця гатуюць гарбату.
Сок касцяніц арктычных спрыяе зніжэнню тэмпературы, здавальняе смагу. Рэкамендуецца як танізавальны і ўмацавальны сродак.
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 113. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Svenska landskapsblommor (шведск.). Naturhistoriska riksmuseet (17 красавіка 1996). Архівавана з першакрыніцы 29.09.2017. Праверана 07.04.2018.
Літаратура правіць
- Rubus arcticus // Ботанический словарь / сост. Н. И. Анненков. — СПб.: Тип. Имп. АН, 1878. — XXI + 645 с.
- Якубов В. В. Растения Камчатки (Полевой атлас). — М.: Путь, Истина и Жизнь, 2007.
- Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 766. Rubus arcticus L. — Княженика, или Поленика // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 402. — ISBN 9-87317-128-9.
- Брежнева А. П. Целебные фрукты и ягоды. — ФГУИПП «Кострома», 2004.