Кіеўская культура
Кіеўская культура — археалагічная культура плямён, якія ў II—III — сярэдзіне V стст. н.э. жылі на сучаснай тэрыторыі поўначы Кіеўскай, Чарнігаўскай і Сумскай абласцей Украіны, на ўсходзе Гомельскай і поўдні Магілёўскай абласцей Беларусі, поўдні Бранскай і захадзе Курскай абласцей Расіі.
| Кіеўская культура Жалезны век | ||||
|---|---|---|---|---|
 Фібула, знойдзеная каля вёскі Тайманава | ||||
| Геаграфічны рэгіён | Усходняя Еўропа | |||
| Лакалізацыя | Украіна, Беларусь, Расія | |||
| Датаванне | II стагоддзе — III стагоддзе | |||
| Носьбіты | славяне | |||
| Тып гаспадаркі | сельская гаспадарка | |||
| Даследчыкі | В. М. Даніленка | |||
 |
||||
| Пераемнасць | ||||
|
||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||||
Даследаванне
правіцьВылучыў у 1953 г. украінскі археолаг В. М. Даніленка. Назва ад помнікаў, выяўленых у Кіеве і яго наваколлі.
Паходжанне
правіцьБольшасць даследчыкаў лічыць, што Кіеўская культура сфарміравалася на аснове позніх зарубінецкіх старажытнасцей з уключэннем некаторых традыцый, запазычаных у плямён пшэворскай культуры і культуры штрыхаванай керамікі. Існуе меркаванне, што насельніцтва Кіеўскай культуры — продкі славян, але некаторыя лічаць іх усходнімі балтамі. Найбольш вядомыя помнікі кіеўскай культуры на Беларусі — Тайманава, Новы Быхаў.
Матэрыяльная культура
правіцьНасельніцтва жыло на селішчах плошчай 0,5 — 2 га (зрэдку да 6-8 га), займалася пераважна земляробствам і жывёлагадоўляй. Іх жыллё было 2 тыпаў: прамавугольныя ў плане паўзямлянкі, паглыбленыя ў зямлю на 0,4 — 1,2 м, плошча 8 — 24 м², і наземныя слупавой канструкцыі з адкрытымі агнішчамі. Пахавальны абрад — трупаспаленне; перапаленыя косці змяшчаліся ў круглыя ці авальныя ямкі глыбінёй 0,2 — 0,6 м; вядомы і урнавыя пахаванні. Пахавальны інвентар: побытавыя рэчы, прадметы ўпрыгожання, рэшткі трызны. Кераміка (гаршкі, міскі, пасудзінкі малых памераў, дыскі-накрыўкі і іншае) ляпная, зрэдку арнаментаваная насечкамі і пальцавымі ўцісканнямі па краях ці расчосамі грэбеня па тулаве; сустракаецца глянцаваныпосуд. З жалеза і сталі выраблялі нажы, свердлы, нажніцы, сярпы, зброю і іншае; з косці — іголкі, спіцы, шылы; з гліны — тыглі, каўшы для апрацоўкі металаў, грузілы, прасліцы; з каменю — тачыльныя брускі, зерняцёркі, жорны. Тыповыя для плямён Верхняга Падняпроўя — вырабы з выемчатай эмаллю (бронзавыя падвескі, фібулы і іншае). З рымскіх правінцый на тэрыторыю плямён Кіеўскай культуры траплялі чырваналакавая кераміка, бронзавыя пасудзіны, пінцэты, шкляныя пацеркі, манеты.
Літаратура
правіць- Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская энцыклапедыя. — Мінск: «Беларуская энцыклапедыя» імя Патруся Броўкі, 1993.
- Короткий енциклопедичний словник з культури. — К.: Україна, 2003. ISBN 966-524-105-2 (укр.)
- Русанова, И. П. Славянские древности VI—IX вв. между Днепром и Западным Бугом. — М.: Наука, 1973. (руск.)
- Седов, В. В. Славяне в раннем Средневековье. — М., 1995. (руск.)
- Błażejewski, A. Starożytni Słowianie. — Wrocław: Ossolineum, 2007. (польск.)
- Magosci, P.R. A History of Ukraine. — Toronto: University of Toronto Press, 1996. ISBN 0-8020-7820-6. (англ.)