Луітпольд Баварскі
Луітпольд Карл Іосіф Вільгельм (ням.: Luitpold Karl Joseph Wilhelm; 12 сакавіка 1821, Вюрцбургская рэзідэнцыя — 12 снежня 1912, Мюнхен) — прынц-рэгент Баварыі з 10 чэрвеня 1886 года, трэці сын караля Людвіга I і брат караля Максіміліяна II, прадстаўнік дынастыі Вітэльсбахаў. Фактычна з’яўляўся кіраўніком Баварыі ў часы валадарства сыноў апошняга — Людвіга II і Ота I. Яго сын стаў апошнім каралём Баварыі — Людвігам III.
| Луітпольд Баварскі | |
|---|---|
| ням.: Luitpold von Bayern | |
 | |
.svg) | |
| Нараджэнне |
12 сакавіка 1821[1][2] |
| Смерць |
12 снежня 1912[1] (91 год) |
| Месца пахавання | |
| Род | Вітэльсбахі |
| Імя пры нараджэнні | ням.: Luitpold Karl Joseph Wilhelm von Bayern |
| Бацька | Людвіг I |
| Маці | Тэрэза Саксонская-Хільдбургхаўзенская[d] |
| Жонка | Archduchess Auguste Ferdinande of Austria[d][5] |
| Дзеці | Людвіг III, Леапольд Баварскі, Princess Theresa of Bavaria[d] і Prince Arnulf of Bavaria[d] |
| Член у | |
| Дзейнасць | рэгент |
| Званне | генерал-фельдмаршал |
| Бітвы | |
| Узнагароды |
              |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія правіць
Меркавалася, што Луітпольд і яго нашчадкі атрымаюць у спадчыну грэчаскі трон, які займаў яго брат Атон. Аднак грэчаскі закон патрабаваў ад прэтэндэнта на прастол пераходу ў праваслаўе, а Луітпольд не жадаў гэтага рабіць. У 1862 годзе Атон быў зрынуты. Ён завяшчаў свае правы на прастол брату, аднак Луітпольд ніколі не ўспамінаў пра гэта.
Луітпольд браў удзел у Франка-прускай вайне.
Рэгенцтва правіць
У 1886 годзе Луітпольд стаў рэгентам свайго псіхічнахворага пляменніка Людвіга II і застаўся рэгентам і пасля смерці апошняга з прычыны душэўнай хваробы караля Ота I. Таямнічая смерць Людвіга II спрыяла з’яўленню чутак пра тое, што за гэтым стаіць Луітпольд, аднак дзякуючы сваім асабістым якасцям ён стаў адным з самых папулярных кіраўнікоў Баварыі. Адным з яго першых дзеянняў у новым статусе стала адкрыццё для публікі 1 жніўня 1886 года некалькіх палацаў Людвіга II.
Гады рэгенцтва Луітпольда былі адзначаны велізарнай мастацкай і культурнай актыўнасцю ў Баварыі, дзе яны вядомыя як ням.: «Prinzregentenjahre» ці ням.: «Prinzregentenzeit». Баварыя квітнела пры ліберальным урадзе, а Мюнхен ператварыўся ў культурны цэнтр Еўропы. Томас Ман у 1902 годзе напісаў пра гэты перыяд «Мюнхен, які ззяў» (лац.: Gladius Dei).
У гонар Луітпольда мноства вуліц у баварскіх гарадах называюцца Prinzregentenstraße або Luitpoldstraße. Яго імя носяць многія ўстановы культуры, уключаючы Prinzregententheater у Мюнхене і Luitpoldarena і Luitpoldhalle у Нюрнбергу. Існуе нават асобная кулінарная страва — «Торт прынц-рэгента» (ням.: Prinzregententorte) — шматслаёны пірог з вяршкамі і шакаладам, названы ў яго гонар.
Трэба заўважыць, што падчас рэгенцтва Луітпольда адносіны паміж баварцамі і прусакамі знаходзіліся на пункце замярзання антыкаталіцкай кампаніі «Культуркампф», якую праводзіў Бісмарк у Прусіі. Таксама Баварыю не зусім задавольвала стратэгічнае лідарства Прусіі ў імперыі.
Луітпольд пахаваны ў Мюнхене ў цэрквы тэацінцаў.
Сям’я правіць
Луітпольд быў у шлюбе з эрцгерцагіняй Аўгустай Фердынандай Аўстрыйскай, другой дачкой вялікага герцага Тасканы Леапольда II. У мужоў нарадзілася чацвёра дзяцей:
- Людвіг (1845—1921), апошні кароль Баварыі
- Леапольд (1846—1930)
- Тэрэза (1850—1925), вандроўніца і пісьменніца. Аўтар падарожных нататак: «Reiseeindrücke und Skizzen aus Russland» (Штутгарт, 1885 — панегірык рускаму ўраду і ладу; «Ueber den Polarkreis» (Лейпцыг, 1889); «Meine Reise in den brasilischen Tropen» (Берлін, 1897)
- Арнульф (1852—1907) — жонка — Тэрэза Ліхтэнштэйнская (1850—1937), адзін сын;
У наш час главой дому Вітэльсбахаў з’яўляецца прапраўнук Луітпольда і праўнук Людвіга III Франц (з 1996 года).
Зноскі
- ↑ а б Luitpold // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Luitpold // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
- ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Луітпольд Баварскі
