Мікола Гарошка
Мікола Гарошка (5 мая 1902, в. Трашчыцы, Навагрудскі павет, Мінская губерня, цяпер Карэліцкі раён, Гродзенская вобласць — 11 лютага 1979, Нью-Ёрк, ЗША) — беларускі грамадскі дзеяч. Бацька Расціслава Гарошкі[1], стрыечны брат беларускага рэлігійнага дзеяча Льва Гарошкі[2].
| Мікола Гарошка | |
|---|---|
 Мікола Гарошка ў сваім пакоі ў Празе. 1920-я гг. | |
| Дата нараджэння | 5 мая 1902 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 11 лютага 1979 (76 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Альма-матар | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія правіць
Нарадзіўся 4 траўня[удакладніць] 1902 года ў вёсцы Трашчыцы Навагрудскага павета. Вучыўся ў сельскагаспадарчай школе ў мястэчку Мір, потым у Навагрудскай і Віленскай беларускіх гімназіях. У 1923 годзе, прагнучы працягнуць навучання, перабраўся ў Прагу, бо польскія ўніверсітэты не прымалі выпускнікоў беларускіх гімназій, каб пазбегнуць павялічэння ліку беларускай інтэлігенцыі ў Заходняй Беларусі[2].
Вучыўся ў Карлавым універсітэце ў Празе. Пасля вярнуўся на радзіму, адслужыў два гады ў польскім войску. Безвынікова намагаўся знайсці працу ў дзяржаўных установах Польскай Рэспублікі. Заснаваў у родных Трашчыцах спажывецкі кааператыў «Засеўкі», якая спачатку была сканцэнтраваная на вырабе літоўскіх сыроў, працаваў у ім старшынёй управы. Пры «Засеўках» быў арганізаваны тэатральны гурток, які са сваімі выступамі раз’язджаў па суседніх вёсках. Уся праграма тэатральнага гуртка, як і вядзенне кааператыву, адбываліся на беларускай мове. Дапамагаў адкрываць новыя спажывецкія кааператывы[2].
У сярэдзіне 1930-х гадоў займаўся ўзвядзеннам мастоў, спачатку быў пабудавыны мост цераз Нёман, пасля яшчэ адзін пад Кракавам, а затым яшчэ пяць. Мясцовым польскім уладам было выгадна трымаць Гарошку падалей ад родных месцаў, дзе ягоны ўплыў на мясцовых жыхароў быў непажаданым. Вярнуўся дадому ён толькі ў 1936 годзе. Узяў у арэнду маёнтак Мондзін, дзе аднавіў працэс вырабу літоўскіх сыроў, гаспадарка пачала даваць салідны прыбытак[2].
У 1939 годзе, з прыходам савецкай улады, маёнтак быў разрабаваны, усё абсталяванне і станкі зламаныя, самога Гарошку ад расстрэлу зберагло толькі заступніцтва сваіх людзей. Мікола Гарошка пераехаў у Навагрудак, дзе працаваў у лясной управе. А ў 1944 годзе з сям’ёй выехаў у Германію, у лагеры для перамешчаных асобаў, дзе — у адрозненне ад пераважнай бальшыні беларусаў — асабліва доўга не затрымаўся, бо брат Аляксандр і сястра Ганна, якія пераехалі ў ЗША ў міжваенны час, аформілі неабходныя паперы[2].
У 1948 годзе з сям’ёй прыехаў у Нью-Ёрк. Спачатку працаваў на вытворчаці сувеніраў, пасля перайшоў да будаўніцтва, праз некалькі гадоў арганізаваўшы суполку беларусаў для будоўлі дамоў. У рэшце заснаваў сваю ўласную будаўнічую фірму, якую пасля перанялі сыны[2].
Адзін са стваральнікаў і кіраўнік БАЗА ў 1949—1952 і 1965—1967 гг. Першы старшыня Фундацыі імя П. Крэчэўскага (1964—1979). Сябра рэдкалегіі газеты «Беларус». Ад 1970 г. — сакратар Беларуска-амерыканскага рэспубліканскага клуба ў Нью-Ёрку. Заснаваў выдавецтва «Час», якое выдавала газету «Беларускі Час»[2].
Сям’я правіць
Меў сына доктара Расціслава Гарошку, які пасля смерці бацькі пераняў выданне і працягнуў будаўнічую працу[2].
Зноскі
- ↑ Юрэвіч, Л. Шматгалосы эпісталярыум : гісторыя людзей і ідэй на эміграцыі ў ліставанні / Прадм. і рэд. Н. Гардзіенка. — Мінск: Кнігазбор, 2012. — 660 с. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны ; кн. 20). — ISBN 978-985-7007-43-1.
- ↑ а б в г д е ё ж Будаўлянін Мікола Гарошка
Літаратура правіць
- Юрэвіч, Л. Шматгалосы эпісталярыум : гісторыя людзей і ідэй на эміграцыі ў ліставанні / Прадм. і рэд. Н. Гардзіенка. — Мінск: Кнігазбор, 2012. — 660 с. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны ; кн. 20). — ISBN 978-985-7007-43-1.