Перыкл

Перыкл (грэч.: Περικλέης / Perikles; ~494 — 429 гг. да н.э.), старажытнагрэчаскі палiтычны i дзяржаўны дзеяч, стратэг Афiнаў (444 — 431; 429 гг. да н.э.).

Перыкл
стар.-грэч.: Περικλῆς
Род дзейнасці	палітык, ваенны, дзяржаўны дзеяч, аратар
Дата нараджэння	494 да н.э. ці 495 да н.э.
Месца нараджэння	Афіны, Старажытныя Афіны
Дата смерці	429 да н.э.
Месца смерці	Афіны, Старажытныя Афіны
Бацька	Ксанціп[d]
Маці	Агарыста[d]
Жонка	Pericles' first wife[d] і Аспасія
Дзеці	Pericles the Younger[d], Paralus[d] і Xantippus[d]
Перыкл на Вікісховішчы

Біяграфія

Паходзiў са старадаўняга арыстакратычнага роду, сын Ксанціпа і Агарысты; атрымаў добрую адукацыю. Належаў да прыхiльнiкаў дэмакратыi; працягнуў распачатую Эфiальтам дэмакратызацыю дзяржаўнага ладу Афiнаў. Iнiцыiраваў скасаванне маемаснага цэнзу пры выбраннi большасцi службовых асоб i увядзенне грашовай аплаты працы суддзяў. Пры Перыкле вялося шырокае ваеннае, грамадскае i культавае будаўнiцтва. Пачынаючы з 447 да н.э. быў адбудаваны афінскі Акропаль з такiмі будынкамi, як Парфенон i Прапілеі. Знешняя палiтыка Перыкла мела на мэце забяспячэнне марской магутнасцi Афiнаў, цэнтралiзацыю Архэ Афiнскай, супрацьстаянне Пелапанескаму саюзу на чале са Спартай. Гэтая палiтыка ўключала вывад афінскіх пасяленняў на заваяваныя i саюзныя тэрыторыi, падаўленне выступленняў саюзнiкаў (паўстанне на Самасе ў 440 да н.э.). Кiраванне Перыкла паспрыяла палiтычнаму i эканамічнаму росквiту Афiнаў, iх пераўтварэнню ў буйны культурны цэнтр старажытнага свету. Памёр ад чумы ў час вайны.

Быў сябрам філосафа Анаксагора, ад каго, паводле паданняў, навучыўся ўменню валодаць сабою ва ўсіх акалічнасцях жыцця. Вядомыя верагодныя выявы на дзвюх гермах, з Цівалі, якая захоўваецца ў Ватыкане, і той, што заховаўецца ў Брытанскім музеі. Нязвыкласць выяваў у тым, што Перыкл паказаны з карынфскім шлемам, ссунутым на патыліцу. Гэта тлумачаць тым, што, хоць сам прыгожы, Перыкл меў непрыгожую, завостраную ўверсе, форму галавы, якую высмейвалі тагачасныя аўтары камедый, і якую пажадалі скрыць скульптары, напр., Крэсілай.

Бібліяграфія

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Перыкл

Крыніцы

• Фукідыд. Гісторыя
• Плутарх. Параўнальныя жыццяпісы. Перыкл
• Арыстоцель. Афінская палітыя
• Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка

Даследаванні

на рускай мове

• Арский Ф. Перикл. — М., 1971. — (Жизнь замечательных людей).
• Бузескул В. П. Перикл. Историко-критический этюд. — Харьков, 1889.
• Бузескул В. П. Перикл. Личность, деятельность, значение. — Л., 1923.
• Кравчук А. Перикл и Аспасия. — М.: Наука, 1990. — ISBN 5-02-010002-1.
• Курциус Э. История Древней Греции. — Мн.: Харвест, 2002. — Т. 2. — 3 000 экз. — ISBN 985-13-1119-7.
• Новиков С. В., Селиванова Л. Л., Стрелков А. В. История Древней Греции. — М.: АСТ, Астрель, Хранитель, 2006.
• Строгецкий В. М. Полис и империя в классической Греции. — Шаблон:Н. Новгород, 1991.
• Суриков И. Е. Античная Греция : политики в контексте эпохи: время расцвета демократии. — М.:: Наука, 2008. — ISBN 978-5-02-036984-9.

на англійскай мове

• Bowra C. M. Periclean Athens. — New York, 1971.
• Fornara Ch., Samons L. J. Athens from Cleisthenes to Pericles. — Berkeley, 1991.
• Kagan D. Pericles of Athens and the Birth of Democracy. — New York, 1991.

на нямецкай мове

• Bayer E., Heideking J. Die Chronologie des perikleischen Zeitalters. — Darmstadt, 1975.
• Ehrenberg V. Soohokles und Perikles. — Munchen, 1956.
• Gregor J. Perikles: Griechenlands Grosse und Tragik. — Munchen, 1938.
• Shachermeyr F. Perikles. — Stuttgart, 1969.
• Shachermeyr F. Religionspolitik und Religiositat bei Perikles. — Wien, 1968.
• Willrich Н., Perikles, Gött., 1936;

на французскай мове

• Chatelet F. Périclès et son sièle. — Paris, 1990.
• Cloche P. Le siècle de Périclès. — Paris, 1970.
• Delcourt M. Périclès. — Paris, 1939.
• Homo L. Pericles: Une experience dedemocratie dirigree. — Paris, 1954.
• Maffre J.-J. Le siècle de Périclès. — Paris, 1990.

на італьянскай мове

• De Sanctis G. Pericle. — Milano, 1944.
• Levi M. A. Pericle e la democrazia ateniese. — Milano, 1996.