Сверцыя

Сверцыя, Трыпутнік (Swertia) — род травяністых кветкавых раслін сямейства Гарычкавыя (Gentianaceae).

Сверцыя
Сверцыя шматгадовая (Swertia perennis)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Гарычкакветныя Сямейства:  Гарычкавыя Трыба:  Gentianeae Падтрыба:  Swertiinae Род:  Сверцыя
Міжнародная навуковая назва
Swertia L., 1753
Тыпавы від
Swertia perennis L., 1753 — Сверцыя шматгадовая
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   30107 NCBI   39241 EOL   70934 GRIN   g:11742 IPNI   16730-1

Назва

Род быў названы Карлам Лінеем у гонар галандскага мастака і садоўніка Эмануэля Сверта (1552—1612).

Батанічнае апісанне

Прадстаўнікі роду — карэнішчавыя шматгадовыя травы.

Лісце сабрана ў прыкаранёвую разетку, не знікаючае. Сцябловае лісце звычайна супраціўнае, радзей чарговае.

Кветкі 4-5-членныя, сабраны на канцы парасткаў у гронкападобнае, галоўчатае або парасонікавае суквецце. Вяночак колападобны, пялёсткі амаль свабодныя, афарбаваныя ў белы, жоўты або сіні колер. Тычынкі шырокія, з жаўтлявымі або блакітнаватымі ніцымі пылавікамі. Песцік кароткі, лычык двухраздзельны, слупок можа зусім адсутнічаць. Завязь аднагнёздавая.

Плод — каробачка са шматлікім насеннем, пры паспяванні раскрываюцца двума створкамі. Насенне пляскатае або выпуклае, вуглаватае, у некаторых відаў з крылцам.

Таксанамія

Сінонімы

• Agathotes D.Don ex G.Don, 1837
• Anagallidium Griseb., 1838
• Blepharaden Dulac, 1867
• Henricea Lem., 1824
• Kingdon-Wardia C.Marquand, 1929
• Monobothrium Hochst., 1844
• Ophelia D.Don ex G.Don, 1837
• Rellesta Turcz., 1849
• Sczukinia Turcz., 1840
• Stellera Turcz., 1840, nom. illeg.
• Swertopsis Makino, 1891
• Synallodia Raf., 1838
• Tesseranthium Kellogg, 1862

Віды

Род уключае больш за 80 відаў. Некаторыя з іх:

• Swertia gonczaroviana Pissjauk., 1961, nom. nov.
• Swertia graciliflora Gontsch., 1933
• Swertia marginata Schrenk, 1842
• Swertia perennis L., 1753 — Сверцыя шматгадовая, ці Сверцыя многагадовая, ці Трыпутнік

Літаратура

• Скуратовіч А. М. Сверцыя // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 251. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
• Аветисян В. Е. Род 4. Swertia L., Сверция // Флора Армении = Հայաստանի Ֆլորան : в 11 т. / под ред. А. Л. Тахтаджяна. — Ереван : Изд-во АН Арм. ССР, 1980. — Т. 7 : Oleaceae — Boraginaceae. — С. 44—48. — 292 с. — 700 экз.
• Письяукова, В. В. Род 678 (8). Сверция — Swertia L. // Флора Таджикской ССР / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. П. Н. Овчинникова; ред. тома А. П. Чукавина. — Л.: «Наука», 1984. — Т. 7. Зонтичные — Вербеновые. — С. 304—314.
• Род 1158. Сверция — Swertia L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и Е. Г. Бобров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1952. — Т. XVIII. — С. 629—638. — 802 с. — 3 000 экз.

Спасылкі

• Сверция — род Swertia: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)