Юрый Апанасавіч Заяц

Ю́рый Апана́савіч За́яц (12 студзеня 1951, Ліда — 3 красавіка 2011) — беларускі археолаг і гісторык. Кандыдат гістарычных навук (1989), дацэнт (2009). Ганаровы грамадзянін горада Заслаўя (1996).

Юрый Апанасавіч Заяц
Дата нараджэння	12 студзеня 1951(1951-01-12)
Месца нараджэння	Ліда, Лідскі раён, Баранавіцкая вобласць, БССР, СССР
Дата смерці	3 красавіка 2011(2011-04-03) (60 гадоў)
Грамадзянства	Беларусь
Род дзейнасці	археолаг, гісторык
Месца працы	Нацыянальны гістарычны музей Рэспублікі Беларусь Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы НАН Беларусі Інстытут гісторыі НАНБ БНТУ
Навуковая ступень	кандыдат гістарычных навук (1989)
Навуковае званне	дацэнт (2009)
Альма-матар	гістарычны факультэт БДПУ імя М. Танка (1977)
Узнагароды	Ганаровы грамадзянін горада Заслаўе[d] (1996)

Біяграфія

Нарадзіліся 12 студзеня 1951 года ў Лідзе.

У 1977 годзе скончыў гістарычны факультэт МДПІ імя М. Горкага, у 1983 годзе — аспірантуру Інстытута гісторыі АН БССР. Абараніў у 1989 годзе кандыдацкую дысертацыю па тэме «Заслаўе (Ізяслаўль) X—XVIII стст. Храналогія і сацыяльна-гістарычная тапаграфія» (Кіеў, Інстытут археалогіі АН УССР).

У 1977—1978 гадах працаваў у Дзяржаўным музеі БССР. У 1978—1979 гадах супрацоўнік сектара старажытнай беларускай культуры Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР. У 1979—2001 і 2005—2011 гадах у Інстытуце гісторыі НАН Беларусі: лабарант, навуковы супрацоўнік сектара археалогіі сярэднявечнага перыяду, навуковы супрацоўнік аддзела археалагічных даследаванняў зон новабудоўляў, старшы навуковы супрацоўнік аддзела археалогіі і гісторыі Полацкай зямлі, старшы навуковы супрацоўнік аддзела захавання і выкарыстання археалагічнай спадчыны.

У 2001—2005 гадах дацэнт кафедры гісторыі Беларусі і паліталогіі Беларускага дзяржаўнага політэхнічнага ўніверсітэта.

Навуковая дзейнасць

Кафля з раскопак Заслаўскага замка. Канец XVI — другая палова XVIII стагоддя. Археолаг Ю. А. Заяц, 1996 год.

Даследаваў праблемы археалогіі і гісторыі Цэнтральнай Беларусі перыяду феадалізму. У тым ліку археалагічныя помнікі на тэрыторыі Мінску і Заслаўя, Асіповіцкага, Барысаўскага, Дзяржынскага (вёскі Баравікі, Васілеўшчына, Грычына, Каменка, Курганы, Леніна, Лукашына, Машніца, Навасады, Павуссе, Перацяткі, Путчына, Пярхурава, Радзіма, Ружампаль, Скварцы, Слабодка, Цяўлава, Чэрнікаўшчына, Шпількі, Шыкатавічы і г. Дзяржынск) і Мінскага раёнаў.

Аўтар манаграфій «Заслаўе X—XVIII стагоддзяў» (1987), «Заслаўская кафля» (1990), «Заслаўе ў эпоху феадалізму» (1995); «Абарончыя збудаванні Мінску XI—XIII ст.» (1996), шэрагу артыкулаў.

Выбраная бібліяграфія

Артыкулы

• Археалагічныя помнікі в. Прылукі і наваколля / Юрый Заяц // Жыццё Айчыне, гонар нікому: матэрыялы Міжнар. навук. канф., прысвеч. 180-годдзю з дня нараджэння Эмерыка фон Гутэн-Чапскага, Мінск, 1618 сакавіка 2009 г. / [рэдкал.: І. Кароль, І. Гатальскі]. — Мінск, 2010. — С. 194—199.
• Новые памятники археологии в пределах городской черты Минска (правый берег Свислочи) / Ю. А. Заяц // Древняя история Восточной Европы: сборник научных статей, посвященных 80-летию Э. М. Загорульского / [научный редактор А. А. Егорейченко]. — Минск : Белорусский государственный университет, 2009. — 134, [1] c., [1] л. портр.: ил. — ISBN 978-985-518-177-5.
• Новые материалы и памятники раннего железного века и третьей четверти первого тысячелетия н.э. в Минском Поднепровье и Витебском Подвинье // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. № 8: Ранние славяне Белорусского Поднепровья и Подвинья: к 80-летию Л. Д. Поболя / [редкол.: О. Н. Левко (науч. ред.), А. М. Медведев, А. В. Ильютик]. — Мн., 2003. — 292 с. — С.

Артыкулы ў слоўніках, даведніках і энцыклапедыях

• Азярышча / Ю. А. Заяц // Археалогія Беларусі: энцыклапедыя: у 2 т. / [склад. Ю. У. Каласоўскі; рэдкалегія: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 1: А ― К. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2009. — 492, [1] c. — С. 25. — ISBN 978-985-11-0353-5.
• Лецкаўшчына / Ю. А. Заяц // Археалогія Беларусі: энцыклапедыя: у 2 т. / [склад. Ю. У. Каласоўскі; рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 2: Л — Я. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2009. — 492, [1] c. — С. 12—13. — ISBN 978-985-11-0354-2.
• Ліпень / Ю. А. Заяц, А. У. Ільюцік // Археалогія Беларусі: энцыклапедыя: у 2 т. / [склад. Ю. У. Каласоўскі; рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 2: Л — Я. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2009. — 492, [1] c. — С. 17. — ISBN 978-985-11-0354-2.
• Лошыцкія могільнікі / Ю. А. Заяц // Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская энцыклапедыя; [Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш.]. — Мн.: БелЭн, 1993. — С. 374. — 702 с.: іл., каляр. іл. — ISBN 5-85700-077-7.
• Лошыцкія курганныя могільнікі // Археалогія Беларусі: энцыклапедыя. У 2 т. / [склад. Ю. У. Каласоўскі; рэдкалегія: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя П. Броўкі, 2011. — Т. 2: Л—Я. — С. 25. — 464 с. — ISBN 978-985-11-0549-2.

Літаратура

• ЗАЯЦ Юрый Афанасьевіч // Сучасныя беларускія даследчыкі гісторыі Вялікага Княства Літоўскага : біябібліяграфічны даведнік / С. П. Марозаў. — Гродна-Каўнас: ЮрСаПрынт, 2022. — 290 с. — ISBN 978-985-7257-57-7, 978-609-96340-1-2.
• Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Мінска. У 4 кн. Кн. 1-я. — Мн.: БЕЛТА, 2001. — 576 с.: іл. — ISBN 985-6302-33-1.
• Заяц Юрый Апанасавіч // Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Дзяржынскага р-на. — Мн.: БелТА, 2004. — С. 40. — 704 c.: іл. — ISBN 985-6302-64-1.