Дурнічнік звычайны

	Дурнічнік звычайны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Астракветныя
Сямейства:	Астравыя
Падсямейства:	Астравыя
Трыба:	Heliantheae
Род:	Дурнічнік
Від:	Дурнічнік звычайны
Міжнародная навуковая назва
	Xanthium strumarium L., Sp. Pl. 2: 987 (1753)
Падвіды
	Xanthium strumarium subsp. brasilicum (Vell.) O.Bolòs & Vigo; Xanthium strumarium subsp. sibiricum (Patrin ex Widder) Greuter;
ITIS	38692
NCBI	318068
EOL	6232736
GRIN	t:42072
IPNI	260893-1
TPL	gcc-38658

Дурні́чнік звычайны, дурнічнік лекавы^[3], дурнічнік валлякападобны^[3] (Xanthium strumarium) — від кветкавых раслін роду Дурнічнік (Xanthium) сямейства Астравыя (Asteraceae)

Батанічнае апісанне правіць

Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

Аднагадовая травяністая, шаравата-зялёная расліна вышынёй 30—120^[3] см. Сцябло прамастойнае, бураватае, шурпата-валасістае. Лісце чаргаванае, простае, 3—5-лопасцевае, з няроўнымі зубцамі, на чаранках. Кветкі зеленаватыя, у амаль шарападобных кошыках, сабраных у коласападобныя суквецці ў пазухах лісця. Плод — сямянка (па дзве ў суплоддзі з шыпамі).

Распаўсюджанне і экалогія правіць

Расліна распаўсюджана на тэрыторыі Еўропы, умераных абласцях Азіі, у Індыі, Паўночнай Афрыцы, Паўночнай Амерыцы, Венесуэле. Натуралізавалася ў шэрагу іншых рэгіёнаў. Цяплолюбівая, засухаўстойлівая расліна. Расце па берагах вадаёмаў, на вільготнай пясчанай глебе, каля жылля і дарог, на засмечаных месцах, як пустазелле на пасевах бавоўніку і іншых культур.

Цвіце ў чэрвені—верасні. Размнажаецца насеннем. Плады распаўсюджваюцца, замацаваўшыся шыпамі на поўсці жывёл.

Гаспадарчае значэнне правіць

Лекавая расліна. Мае антысептычныя, фунгіцыдныя, процізапаленчыя, абязбольваючыя, патагонныя, жарапаніжаючыя ўласцівасці^[3]. У лісці вялікая колькасць ёду. У насенні да 40 % тлустага алею^[3].

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
↑ ^а ^б ^в ^г ^д Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.

Літаратура правіць

Ляховіч І. М. Дурнічнік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 236—237.
Смольянинова Л. А. Род 1507. Дурнишник — Xanthium // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редактор тома Б. К. Шишкин. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1959. — Т. XXV. — С. 524—525. — 630 с. — 2 500 экз.
Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2004. — Т. 3. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 508. — ISBN 5-87317-163-7.

Спасылкі правіць

Дурнишник зобовидный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
Xanthium strumarium L. — Дурнишник зобовидный или обыкновенный // Агроэкологический атлас России и сопредельных стран: экономически значимые растения, их болезни, вредители и сорные растения (руск.)
Xanthium strumarium L. // «ООПТ России» (руск.)

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».

[ЭПБ2-3] а ^б ^в ^г ^д Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.

[3]

[1]

[2]