Іван Чыгрынаў

Іван Гаўрылавіч Чыгрынаў
Іван Гаўрылавіч Чыгрынаў
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Іван Гаўрылавіч Чыгрынаў
Дата нараджэння	21 снежня 1934
Месца нараджэння	Вялікі Бор[d], Баронькаўскі сельсавет, Касцюковіцкі раён, БССР, СССР;
Дата смерці	5 студзеня 1996 (61 год)
Месца смерці	Мінск, Беларусь;
Пахаванне	Усходнія могілкі;
Грамадзянства	СССР, Беларусь
Альма-матар	філалагічны факультэт БДУ;
Месца працы	Навука і тэхніка; Полымя; Саюз беларускіх пісьменнікаў; Беларускі фонд культуры; Спадчына;
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, публіцыст, драматург, перакладчык, літаратурны крытык, сцэнарыст, рэдактар
Гады творчасці	1958-1996
Кірунак	проза
Жанр	ваенная проза
Мова твораў	беларуская
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС;
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР;
Прэміі	Дзяржаўная прэмія БССР
Узнагароды
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Іва́н Гаўры́лавіч Чыгры́наў (21 снежня 1934, вёска Вялікі Бор Касцюковіцкага раёна Магілёўскай вобласці — 5 студзеня 1996) — беларускі пісьменнік, драматург, перакладчык, публіцыст. Народны пісьменнік Беларусі (1994 г.).

БіяграфіяПравіць

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Бацька — Гаўрыла Чыгрынаў быў старшынёй сельсавета. Маці — Хадоска Ігнатаўна была звычайнай працаўніцай-калгасніцай. У дзяцінстве перажыў Вялікую Айчынную вайну. У 1940 годзе пайшоў у першы клас Вялікаборскай сямігодкі. Нямецкая акупацыя перапыніла вучобу, але пасля вызвалення Магілёўшчыны ад фашыстаў будучы пісьменнік зноў сеў за школьную парту і ў 1949 годзе паспяхова скончыў сямігодку. Далей вучыўся ў Саматэвіцкай сярэдняй школе, якую скончыў у 1952 годзе. Пасля школы паступіў на аддзяленне журналістыкі філалагічнага факультэта БДУ. У 1950-я гады быў супрацоўнікам газеты «Прыпяцкая праўда»^[2]. Пасля заканчэння ўніверсітэта (1957) працаваў рэдактарам, загадчыкам рэдакцыі літаратуры і мастацтва ў выдавецтве Акадэміі навук БССР. У 1965—1975 — рэдактар аддзела публіцыстыкі і нарыса ў часопісе «Полымя». З 1975 года намеснік старшыні, а ў 1976—1986 гадах — сакратар праўлення Саюза пісьменнікаў БССР. У 1987 годзе абраны старшынёй праўлення Беларускага фонду культуры. З 1989 года — галоўны рэдактар часопіса «Спадчына».

У 1978 годзе ў складзе дэлегацыі БССР удзельнічаў у рабоце XXXIII сесіі Генеральнай Асамблеі ААН. Дэпутат Вярхоўнага Савета БССР (1986—1990), старшыня пастаяннай камісіі Вярхоўнага Савета БССР па нацыянальных пытаннях і міжнацыянальных адносінах (1988—1990).

Магіла пісьменніка на Усходніх могілках Мінска

У 1988 г. ўваходзіў у склад Дзяржаўнай камісіі па расследванні злачынстваў у Курапатах.

Народны пісьменнік Беларусі (1994 г.).

ТворчасцьПравіць

У друку дэбютаваў вершам «Сон трактарыста» у 1952 годзе, як празаік — у 1958 годзе (газета «Чырвоная змена»). Аўтар кніг апавяданняў і аповесцей «Птушкі ляцяць на волю» (1965), «Самы шчаслівы чалавек» (1967), «Ішоў на вайну чалавек» (1973), «Ці бываюць у выраі ластаўкі?» (1983).

Найбольш вядомы як аўтар пенталогіі раманаў: «Плач перапёлкі» (1972), «Апраўданне крыві» (1977), «Свае і чужыя» (1984), «Вяртанне да віны» (1992), «Не ўсе мы згінем» (1996).

Аўтар п’ес — «Дзівак з Ганчарнай вуліцы» (1986), «Следчая справа Вашчылы» (1988), «Чалавек з мядзвежым тварам» (1988), «Звон — не малітва» (1988), «Толькі мёртвыя не вяртаюцца» (1989), «Ігракі» (1989), «Прымак» (1994), кнігі крытыкі і публіцыстыкі — «Новае ў жыцці, новае ў літаратуры» (1983), «Паміж сонцам і месяцам» (1994). У 1984 годзе выйшлі выбраныя творы ў 3 тамах.

Адзін з аўтараў сцэнарыя шматсерыйнага тэлевізійнага фільма «Руіны страляюць…» (пастаўлены ў 1973).

Пераклаў з рускай мовы «Аптымістычную трагедыю (руск.) (бел.» У. Вішнеўскага.

ПрызнаннеПравіць

Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя А. Фадзеева (1979) за раманы «Плач перапёлкі», «Апраўданне крыві», Дзяржаўнай прэміі БССР (1974) як сааўтар сцэнарыя тэлефільма «Руіны страляюць…».