Аляксандр Сямёнавіч Махнач
Аляксандр Сямёнавіч Махнач (8 снежня 1918, в. Хатляны, Уздзенскі раён Мінскай вобл. — 17 кастрычніка 2006[1]) — беларускі геолаг. Акадэмік АН БССР (1971, член-карэспандэнт з 1959). Доктар геолага-мінералагічных навук (1959), прафесар (1960). Заслужаны дзеяч навукі Беларусі (1980). Ганаровы член Расійскай АН (1992).
| Аляксандр Сямёнавіч Махнач | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 8 снежня 1918 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 17 кастрычніка 2006 (87 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Жонка | Ніна Аляксандраўна Махнач |
| Дзеці | Анатоль Аляксандравіч Махнач |
| Род дзейнасці | навуковец |
| Навуковая сфера | геалогія |
| Месца працы |
|
| Навуковая ступень | доктар геолага-мінералагічных навук |
| Навуковае званне | |
| Альма-матар | |
| Прэміі |
 |
| Узнагароды |
          |
.svg){kind=small}
Біяграфічныя звесткі
правіцьНарадзіўся ў сялянскай сям’і. Скончыў Мінскі педагагічны інстытут (1940). Яшчэ будучы студэнтам, у канцы 1930-х гадоў працаваў выкладчыкам у школе рабочай моладзі, затым настаўнікам у вясковай школе. Пасля заканчэння з адзнакай педінстытута быў прызваны ў Чырвоную Армію, у шэрагах якой знаходзіўся на фронце ў Вялікую Айчынную вайну. Пасля дэмабілізацыі ў 1946—1947 гадах працаваў у Міністэрстве асветы БССР, у ЦК ЛКСМБ. Затым паступіў у аспірантуру Інстытута геалагічных навук АН БССР. Пасля заканчэння вучобы і паспяховай абароны дысертацыі ў 1950 годзе. прыступіў да навуковай працы ў Інстытуце геалагічных навук АН Беларусі.
З 1969 года галоўны вучоны сакратар прэзідыума АН БССР, у 1973—1986 гадах віцэ-прэзідэнт, з 1986 года член прэзідыума, з 1992 саветнік прэзідыума Нацыянальнай АН Беларусі.
Навукова-даследчыцкая дзейнасць
правіцьАўтар больш за 400 навуковых прац, у тым ліку 34 манаграфій. Навуковыя працы па літалогіі і геахіміі пратэразою, дэвону, старажытных корах выветрывання, па фацыяльным і фармацыйным аналізе, тэктоніцы, нафтаноснасці нетраў, гісторыі навукі. Удзельнічаў у адкрыцці на тэрыторыі Беларусі радовішчаў калійных солей, каменнай солі, жалезных руд, гаручых сланцаў і іншых карысных выкапняў.
Прэміі і ўзнагароды
правіцьДзяржаўная прэмія БССР (1972) за адкрыццё і разведку нафты.
Выбраная бібліяграфія
правіць- Геалагічнае мінулае Беларусі. — Мн., 1959 (у сааўтарстве);
- Литология и геохимия девонских отложений Припятского прогиба в связи с их нефтеносностью / Махнач А. С., Корзун В. П., Курочка В. П., Лапуть В. А., Урьев И. И., Шевченко Т. А.; под ред. А. С. Махнача — Мн.: Наука и техника , 1966. — 314, [2] с.
- Железорудные формации докембрия Белоруссии. — Мн., 1974 (у сааўтарстве);
- Рифей и венд Белоруссии. — Мн., 1976 (у сааўтарстве);
- Верхнедевонская щелочная вулканогенная формация Припятской впадины. — Мн., 1977 (разам з В. П. Корзунам);
- Геология и полезные ископаемые кристаллического фундамента и нижней части платформенного чехла Беларуси. — Мн., 1996 (у сааўтарстве);
- Геология Беларуси. — Мн., 2001 (у сааўтарстве);
- Жизнь и наука: Воспоминания и размышления. — Мн.: Белорусская наука, 2008.
Зноскі
- ↑ Махнач Аляксандр Сямёнавіч на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»
Літаратура
правіць- Махнач Аляксандр Сямёнавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — С. 225. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).
- Кручак А. Аляксандр Сямёнавіч Махнач (Да 80-годдзя з дня нараджэння) // Природные ресурсы № 4, 1998. — С. 134—136.
- Махна́ч Аляксандр Сямёнавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 472. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Горная энциклопедия / Под редакцией Е. А. Козловского. — М.: Советская энциклопедия, 1984—1991 (руск.)
Спасылкі
правіць- Аляксандр Сямёнавіч Махнач у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
- Памяці вучонага. Махнач Аляксандр Сямёнавіч // Нацыянальная акадэмія навук Беларусі