Вішчын

Вішчын
Краіна	Беларусь
Вобласць	Гомельская
Раён	Рагачоўскі
Сельсавет	Кісцянёўскі
Каардынаты	53°08′15″ пн. ш. 30°16′25″ у. д.HGЯO
Першая згадка	XIII ст.
Насельніцтва	78 чалавек (2004)
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	2339
Аўтамабільны код	3
	Вішчын на Вікісховішчы

Ві́шчын^[1] (трансліт.: Viščyn, руск.: Вищин) — вёска ў Рагачоўскім раёне Гомельскай вобласці. Уваходзіць у склад Кісцянёўскага сельсавета.

Геаграфія правіць

Размяшчэнне правіць

У 16 км на паўночны ўсход ад раённага цэнтра і чыгуначнай станцыі Рагачоў (на лініі Магілёў — Жлобін), 103 км ад Гомеля.

Гідраграфія правіць

На рацэ Днепр.

Транспартная сетка правіць

Транспартныя сувязі па прасёлкавай, затым аўтамабільнай дарозе Рагачоў — Старое Сяло. Планіроўка складаецца з крывалінейнай доўгай вуліцы, блізкай да мерыдыянальнай арыентацыі (уздоўж поймы Дняпра) і забудаванай двухбакова драўлянымі хатамі сядзібнага тыпу.

Гісторыя правіць

Вішчынскі манетна-рэчавы скарб

На правым беразе Дняпра археолагамі выяўлена гарадзішча XI — XIII стст., дзе знаходзіўся замак, які ў сярэдзіне XIII стагоддзя разбураны і спалены. Каля вёскі знойдзена свінцовая пячатка Мсціслава Расціславіча Храбрага. Пра даволі актыўныя сувязі Вішчына з іншымі рэгіёнамі сведчыць і знойдзены тут у 1979 годзе скарб канца XII — пачатку XIII стагоддзяў. Паводле пісьмовых крыніц вядома з XIII стагоддзя. У Іпацьеўскім летапісе згадваецца пад 1258 годам. Пазней у Рэчыцкім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. Паводле дакументаў 1567 года вёска павінна была вылучаць сваіх апалчэнцаў для ўзброеных атрадаў ВКЛ. Згадваецца ў 1756 годзе як вёска ў Рагачоўскім войтаўстве Рагачоўскага староства^[2].

Пасля 1-га падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) у складзе Расійскай імперыі. Па рэвізіі 1816 года ў Рагачоўскім павеце Магілёўскай губерні, ва ўладанні Ланеўскіх. У 1881 годзе працаваў хлебазапасны магазін. Паводле перапісу 1897 года дзейнічалі капліца, 2 ветракі, піцейны дом. На пачатку XX стагоддзя дзейнічалі школа і млын, у Кісцянёўскай воласці. У 1909 годзе 1206 дзесяцін зямлі.

У 1930 годзе арганізаваны калгас «Чырвоны маяк», працавалі вятрак і кузня. Падчас Вялікай Айчыннай вайны карнікі ў 1943 годзе спалілі 27 двароў, забілі 2 жыхароў. У баі каля вёскі 20 лютага 1944 года вызначыўся камандзір роты, старшы лейтэнант І. І. Хмель^[3] (пасмяротна прысвоена званне Героя Савецкага Саюза), а 21 лютага 1944 года — гарматны разлік на чале з А. І. Громавым і ўзвод пад камандаваннем М. Р. Маладзікова (абодвум прысвоена званне Героя Савецкага Саюза). Вызвалена 24 лютага 1944 года. У баях за вёску і наваколлі загінулі 89 савецкіх салдат. 44 жыхары загінулі на фронце. Паводле перапісу 1959 года ў складзе саўгаса «Кісцяні» (цэнтр — вёска Кісцяні). Да 19 верасня 1963 года вёска ўваходзіла ў склад Старасельскага сельсавета^[4].

Насельніцтва правіць

Колькасць правіць

2004 год — 55 гаспадарак, 78 жыхароў.

Дынаміка правіць

1816 год — 33 двары, 246 жыхароў.
1881 год — 75 двароў, 502 жыхары.
1897 год — 113 двароў, 832 жыхары (паводле перапісу).
1909 год — 858 жыхароў.
1925 год — 117 двароў.
1959 год — 421 жыхар (паводле перапісу).
2004 год — 55 гаспадарак, 78 жыхароў.

Славутасці правіць

Паселішча перыяду старажытнай Русі (1-е тысячагоддзе н.э.), урочышча Янкаў Рог — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 313В000608шыфр 313В000608
Гарадзішча перыяду ранняга жалезнага веку (1-е тысячагоддзе да н.э. — 1-е тысячагоддзе н.э.), на паўночна-ўсходнім баку вёскі — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 313В000609шыфр 313В000609
Брацкая магіла (1944) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 313Д000610шыфр 313Д000610

Зноскі

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4 (DJVU).
↑ LVIA, f. 525, ap. 8, b. 745, l. 27v.
↑ Пра добраўпарадкаванне месцаў пахавання воінаў Савецкай Арміі, партызан і мірнага насельніцтва, загінулых у 1941—1945 гг.
↑ Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога (сельскага) Савета дэпутатаў працоўных ад 19 верасня 1963 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1963, № 34 (1034).

Літаратура правіць

Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 1, кн. 1. Гомельская вобласць / С. В. Марцэлеў; рэдкал.: Г. П. Пашкоў (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2004. — 632 с.: іл. — 4 000 экз. — ISBN 985-11-0303-9.

Спасылкі правіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вішчын

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4 (DJVU).

[2] LVIA, f. 525, ap. 8, b. 745, l. 27v.

[3] Пра добраўпарадкаванне месцаў пахавання воінаў Савецкай Арміі, партызан і мірнага насельніцтва, загінулых у 1941—1945 гг.

[4] Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога (сельскага) Савета дэпутатаў працоўных ад 19 верасня 1963 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1963, № 34 (1034).

[1]

[2]

[3]

[4]