Кермек

	Кермек
	; Limonium vulgare
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Гваздзікакветныя
Сямейства:	Плюмбагавыя
Падсямейства:	Staticoideae
Трыба:	Staticeae
Род:	Кермек
Міжнародная навуковая назва
	Limonium Mill., 1754
Тыпавы від
	Limonium vulgare Mill.;
ITIS	21329
NCBI	46093
EOL	60744
GRIN	g:6849
IPNI	32154-1

Кермек^[3] (Limonium) — род кветкавых раслін сямейства плюмбагавыя (Plumbaginaceae).

Батанічнае апісанне правіць

Шматгадовыя травы, радзей паўкусты.

Лісце буйное, большай часткай толькі прыкаранёвае.

Кветкі у мяцёлках, дробныя, пяцічленныя, ружовыя, пурпурныя або жоўтыя; песцікі ніткападобныя.

Арэал і экалогія правіць

Прадстаўнікі роду сустракаюцца на ўсіх кантынентах, але пераважна ад Міжземнамор'я да Цэнтральнай Азіі^[4]. Прадстаўлены на тэрыторыі былога СССР 40 відамі, дзевяць сустракаецца ў Заходняй Сібіры і два на Алтаі^[5].

Расліны гэтага роду часта растуць на засоленых глебах. Некаторыя ўтвараюць так званае перакаці-поле.

Віды правіць


Limonium carolinianum [syn. Limonium nashii]. Канада, востраў Île aux Basques^[fr] на рацэ Святога Лаўрэнція


Limonium emarginatum

У розных крыніцах прыведзены розныя дадзеныя аб колькасці відаў, якія ўваходзяць у склад роду: 200, 300. Па дадзеных сайта Angiosperm Phylogeny Website (APWeb) агульная колькасць відаў кермека складае 350.

У ЦБС АН РБ інтрадукаваны віды: Кермек Бандуэлі, кермек выемчаты (Limonium sinuatum), кермек Гмеліна (Limonium gmelinii), кермек Меера (Limonium meyeri) і кермек шыракалісты (Limonium gerberi).

Некаторыя віды паводле сайта GRIN^[6] з пазначэннем арэалу:

Limonium arborescens (Brouss.) Kuntze
Limonium bellidifolium (Gouan) Dumort.
Limonium brassicifolium (Webb & Berthel.) Kuntze
Limonium californicum (Boiss.) A.Heller
Limonium carolinianum (Walter) Britton. Узбярэжжы паўночнага ўсходу Паўночнай Амерыкі (ЗША і Канада), у тым ліку берагі ракі Святога Лаўрэнція і атлантычнае ўзбярэжжа; Бэрмудскія астравы; Мексіканскі штат Тамауліпас.
Limonium fruticans (Webb ex Boiss.) Kuntze
Limonium gerberi Soldano — Кермек шыракалісты — Еўропа, Каўказ.
Limonium gmelinii (Willd.) Kuntze — Кермек Гмеліна. Еўрапейская частка Расіі, Сібір, Алтай, Сярэдняя Азія, Сярэдняя Еўропа, Паўночны Кітай, Манголія.
Limonium lobatum (L.f.) Chaz.
Limonium macrophyllum (Brouss. ex Spreng.) Kuntze
Limonium otolepis (Schrenk) Kuntze
Limonium pectinatum (Aiton) Kuntze
Limonium peregrinum (P.J.Bergius) R.A.Dyer
Limonium perezii (Stapf) F.T.Hubb. — Кермек Переса. Канарскія астравы.
Limonium puberulum (Webb) Kuntze
Limonium sinense (Girard) Kuntze
Limonium sinuatum (L.) Mill. — кермек выемчаты. Міжземнамор’е, Малая Азія. Папулярная садовая расліна. М. М. Цвялёў (руск.) (бел. у 1-м томе «Канспекту флоры Усходняй Еўропы» вылучыў гэты від у асобны род Linczevskia, адпаведная такому падходу назва віду — Linczevskia sinuata (L.) Tzvel.^[7].
Limonium tomentellum Kuntze
Limonium vulgare Mill. typus. Заходняя Еўропа, Паўночная Афрыка.

Практычнае выкарыстанне правіць

Карані ўтрымліваюць таніны і многія кермекі здаўна выкарыстоўваюцца для дублёння скуры. З некаторых кермекаў атрымліваюць жоўтую, зялёную, ружовую і чорную фарбы для скураной і дывановай вытворчасцей. Многія прадстаўнікі роду выкарыстоўваюцца як дэкаратыўныя расліны. Да апошняга часу ў кветкаводстве выкарыстоўваліся каля 30 відаў кермекаў, ды і то вельмі абмежавана, аднак цяпер цікавасць да гэтых культур моцна ўзрасла як у аранжыроўшчыкаў, так і ў ландшафтных дызайнераў і аматараў-кветкаводаў. У сувязі з гэтым селекцыянерамі было створана шмат новых цікавых сартоў і ўведзены ў культуру шэраг новых відаў. У якасці адналетнікаў вырошчваюцца кермек выемчаты (Limonium sinuatum), Limonium sinense, Limonium perezii, у якасці шматлетнікаў — кермек Гмеліна (Limonium gmelinii), Limonium vulgare, кермек шыракалісты (Limonium gerberi).

Кермек Гмеліна (Limonium gmelinii) з'яўляецца лекавай раслінай, выкарыстоўванай у сучаснай народнай медыцыне.

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
↑ Кермек у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах., Т.8. Мн., 1999, С.239
↑ Большой Российский энциклопедический словарь: кермек Архівавана 22 мая 2014. (Праверана 12 мая 2010)
↑ Никифоров Ю.В. Алтайские травы-целители. — Горно-Алтайск: Юч-Сумер — Белуха, 1992. (Праверана 4 лістапада 2009)
↑ Спіс відаў роду Кермек на сайце GRIN Архівавана 24 верасня 2015. (Праверана 12 мая 2010)
↑ Цвелёв Н. Н. (руск.) (бел.. Род 4. Linczevskia Tzvel. // Конспект флоры Восточной Европы / Под ред. Н. Н. Цвелёва. — М.; СПб.: Товарищество научных изданий КМК, 2012. — Т. 1. — С. 338. — 630 с. — 200 экз. — ISBN 978-5-87317-872-8.

Літаратура правіць

Линчевский И. А., Рожкова О. И., Штейнберг Е. И. Свинчатковые — Plumbaginaceae Lindl. // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и Е. Г. Бобров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1952. — Т. XVIII. — С. 292—474. — 802 с. — 3 000 экз.

Спасылкі правіць

Limonium у Флоры Паўночнай Амерыкі на сайце eFloras (англ.) (Праверана 17 мая 2010)

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».

[pr-3] Кермек у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах., Т.8. Мн., 1999, С.239

[БРЭС-4] Большой Российский энциклопедический словарь: кермек Архівавана 22 мая 2014. (Праверана 12 мая 2010)

[5] Никифоров Ю.В. Алтайские травы-целители. — Горно-Алтайск: Юч-Сумер — Белуха, 1992. (Праверана 4 лістапада 2009)

[6] Спіс відаў роду Кермек на сайце GRIN Архівавана 24 верасня 2015. (Праверана 12 мая 2010)

[7] Цвелёв Н. Н. (руск.) (бел.. Род 4. Linczevskia Tzvel. // Конспект флоры Восточной Европы / Под ред. Н. Н. Цвелёва. — М.; СПб.: Товарищество научных изданий КМК, 2012. — Т. 1. — С. 338. — 630 с. — 200 экз. — ISBN 978-5-87317-872-8.

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]