Вікіпедыя

Свята-Пакроўская царква (Ятвеск)

Свята-Пакроўская царква — праваслаўны храм на хутары Ятвеску Свіслацкага раёна Гродзенскай вобласці. Знаходзіцца ў цэнтры хутара.

Праваслаўны храм
Свята-Пакроўская царква
52°58′58″ пн. ш. 24°03′11″ у. д.HGЯO
Краіна  Беларусь
Хутар Ятвеск
Канфесія Праваслаўе
Епархія Гродзенская і Ваўкавыская
Благачынне Свіслацкае
Архітэктурны стыль рэтраспектыўна-рускі
Архітэктар Іван Ігнатавіч Калянкевіч
Будаўніцтва 1877—1879 гады
Стан дзейнічае
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Свята-Пакроўская царква.

Гісторыя

правіць
 
Малюнак царквы часоў Першай сусветнай вайны.
 
Царква на фотаздымку часоў Першай сусветнай вайны.

Пасля падаўлення паўстання 1863—1864 гадоў пад кіраўніцтвам Кастуся Каліноўскага за ўдзел у ім маёнтак Ятвеск, якім валодаў Станіслаў Ляскоўскі, быў перададзены царскаму генерал-маёру Булгарыну. 9 жніўня 1865 года архітэктар Мікалай Ціхвінскі прадставіў праект праваслаўнай царквы ў маёнтку[1], а ў 1870 годзе Сяргей Гур’еў склаў схематычны план Ятвеска з указаннем месца пад будаўніцтва царквы[2].

Аднак, з-за недахопу сродкаў, 2 сакавіка 1873 года грамадзянскі інжынер А. Лазінскі выканаў новы праект будынка[3]. У тым жа годзе гродзенскі губернскі архітэктар Іван Калянкевіч прадставіў яшчэ адзін праект царквы[2], у якім была спрошчана званіца і адсутнічалі чатыры купалы па вуглах[4].

У 1877 годзе над праектам царквы працавалі архітэктары А. Ленскі і Леанард Кржыжаноўскі, якія выканалі праекты галоўнага і бакавога фасадаў, а таксама званіцы[3].

Нарэшце, у 1879 годзе з чырвонай цэглы быў узведзены будынак храма. Першым настаяцелем прыхода быў айцец Леанід Коласаў, які ў 1880 годзе дамовіўся аб адкрыцці царкоўна-прыходскай школы.

У пачатку XX стагоддзя да царквы былі прыпісаны дзве царкоўна-прыходскія школы са 140 навучэнцамі, 10 вёсак, 52 дзесяцін зямлі. Налічвалася 2374 прыхаджан. Святаром быў Аляксей Савіцкі, які скончыў духоўную семінарыю, псаломшчыкам — студэнт семінарыі Аляксандр Богуш[4].

У 1961 годзе царква была перададзена мясцоваму калгасу пад склад, у якім захоўвалі калійныя ўгнаенні. У 1993 годзе будынак быў перададзены вернікам. Настаяцелем з’яўляецца іерэй Пётр Раўнейка[5].

Архітэктура

правіць
 
Выгляд з боку апсіды.

Помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага стылю. Храм складаецца з прытвору са званіцай і паўкруглай апсідай. Званіца аднаярусная, васьмерыковая, завершана шатром. Царква накрыта чатырохсхільным дахам. Аконныя праёмы арачныя, здвоеныя, з паўкалонамі па баках і пластычна распрацаваным цыбулепадобным заканчэннем. Дэкор фасадаў уключае арнаментальныя паясы, вугольныя лапаткі, нішы.

У інтэр’еры перакрыцце трапезнай плоскае, у асноўным аб’ёме крыжападобнае скляпенне. Паміж імі арачны праём. У алтарнай частцы размешчаны драўляны іканастас[4].

Зноскі

правіць
  1. ↑ Кулагин А. Н. Гродненские зодчие XIX — начала XX веков. // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Выпуск 24. — Мн., «Права і эканоміка». — 2018. — С. 78—79
  2. ↑ а б Кулагин А. Н. Гродненские зодчие XIX — начала XX веков. // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Выпуск 22. — Мн., «Права і эканоміка». — 2017. — С. 79, 81
  3. ↑ а б Кулагин А. Н. Архивные сведения о гродненских зодчих XIX—начала XX вв. // Пытанні этналогіі, мастацтвазнаўства і фалькларыстыкі. Выпуск 23. — Мн., «Права і эканоміка». — 2017. — С. 47—49
  4. ↑ а б в В. Бубенчык. Царква Пакрова Прасвятой Багародзіцы ў Яцвеску Архівавана 12 верасня 2019.. // Свіслацкая газета, 1 кастрычніка 2010. (бел.)
  5. ↑ Храм Пакрова Прасвятой Багародзіцы д. Ятвеск Архівавана 24 снежня 2019.. // Гродненская епархия. (руск.)

Літаратура

правіць
  • Праваслаўныя храмы Беларусі: энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4. — С. 163

Спасылкі

правіць
  Свята-Пакроўская царква (Ятвеск) на Вікісховішчы
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Свята-Пакроўская_царква_(Ятвеск)&oldid=4553891"