Яўген Мікалаевіч Мішусцін

Яўген Мікалаевіч Мішу́сцін (руск.: Мишустин Евгений Николаевич; 22 лютага 1901, Масква — 3 мая 1991) — вучоны ў галіне мікрабіялогіі, акадэмік Акадэміі навук СССР (1974), Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі РСФСР (1961), Герой Сацыялістычнай Працы (1981).

Яўген Мікалаевіч Мішусцін
руск.: Евгений Николаевич Мишустин
Дата нараджэння	9 (22) лютага 1901
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	3 мая 1991(1991-05-03) (90 гадоў)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Ваганькаўскія могілкі
Грамадзянства	СССР
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	мікрабіялогія
Месца працы	Маскоўскі хіміка-тэхналагічны ўніверсітэт імя Д. І. Мендзялеева, Усесаюзная акадэмія сельскагаспадарчых навук імя Леніна, Інстытут мікрабіялогіі імя С. М. Вінаградскага РАН, Маскоўская сельскагаспадарчая акадэмія імя К. А. Ціміразева
Навуковая ступень	доктар біялагічных навук
Навуковае званне	прафесар, акадэмік АН СССР
Альма-матар	Маскоўская сельскагаспадарчая акадэмія імя К. А. Ціміразева
Член у	Акадэмія навук СССР
Прэміі
Узнагароды	Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна» Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі РСФСР

Біяграфія

Нарадзіўся ў Маскве. У 1917 годзе скончыў Маскоўскую практычную акадэмію камерцыйных навук і паступіў вучыцца на геаграфічнае аддзяленне геаграфічнага факультэта Першага Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта. Адначасова працаваў памочнікам бухгалтара ў Наркамаце харчавання. У 1919—1920 гг. у Чырвонай Арміі — у Асобым канвойным атрадзе транспартнага аддзела Цэнтральнага ўпраўлення забеспячэння. У 1920 годзе быў дэмабілізаваны і накіраваны на вучобу ў Маскоўскую сельскагаспадарчую акадэмію імя К. А. Ціміразева, якую скончыў у 1924 годзе. У час вучобы ў акадэміі працаваў у інстытутах Усесаюзнай сельскагаспадарчай акадэміі, на бактарыёлага-агранамічнай станцыі Народнага камісарыята земляробства РСФСР.

З 1924 года Я. М. Мішусцін працаваў у Інстытуце сельскагаспадарчай мікрабіялогіі, дзе з 1931 года займаў пасаду загадчыка лабараторыі. Адначасова ў 1924—1927 гг. выкладаў хімію і біялогію ў школах Масквы. У 1927 годзе быў абраны дацэнтам па курсу тэхнічнай мікрабіялогіі ў Маскоўскім хіміка-тэхналагічным інстытуце, дзе працаваў да 1930 года. У 1931 годзе прызначаны на пасаду загадчыка лабараторыяй ва Усесаюзнай акадэміі сельскагаспадарчых навук імя Леніна (УАСГНІЛ) і ў тым жа годзе загадчыкам лабараторыі ў Інстытуце ўгнаенняў, аграбіялогіі і аграглебазнаўства, дзе працаваў да 1939 года. Адначасова ў 1932—1934 гг. выкладаў курс мікрабіялогіі малочнай справы Маскоўскай сельскагаспадарчай акадэміі і ў 1932—1940 гг. — прафесар у Інстытуце харчовай прамысловасці імя І. В. Сталіна.

З 1939 года Я. М. Мішусцін у Інстытуце мікрабіялогіі імя С. М. Вінаградскага Акадэміі навук СССР, у якім у 1940—1991 гг. займаў пасаду загадчыка аддзелам глебавай мікрабіялогіі, з 1989 года — дарадчык дырэкцыі інстытута. Адначасова ў 1961—1971 гг. на пасадзе загадчыка кафедрай мікрабіялогіі ў Маскоўскай сельскагаспадарчай акадэміі імя Ціміразева.

Памёр 3 мая 1991 года ў Маскве. Пахаваны на Ваганькаўскіх могілках.

Навуковая і грамадская дзейнасць

Я. М. Мішусцін з’яўляецца адным з буйнейшых вучоных СССР у галіне тэорыі і практыкі мікрабіялогіі глебы. Яму належаць навуковыя працы па сельскагаспадарчай мікрабіялогіі, геаграфічнай занальнасці глебавай мікрафлоры, біялагічнай фіксацыі азоту з атмасферы. Аўтар больш за 600 навуковых прац, у тым ліку манаграфій і падручнікаў.

У 1973—1984 гг. займаў пасаду старшыні камісіі АН СССР па навуковым асновам сельскай гаспадаркі пры Прэзідыуме Акадэміі навук СССР, у 1972—1988 гг. старшыні камісіі па навуковым асновам сельскай гаспадаркі пры Прэзідыуме Акадэміі навук СССР, таксама старшынёй экспертнай камісіі па прысуджэнні прэміі імя В. Р. Вільямса. У 1956—1959 і 1967—1988 гг. уваходзіў у склад рэдакцыйнай калегіі часопіса «Известия АН СССР. Серия биологическая». У 1955—1958 гг. займаў пасаду намесніка акадэміка-сакратара Аддзялення біялагічных навук АН СССР, у 1967—1991 гг. — намесніка акадэміка-сакратара Аддзялення біяхіміі, біяфізікі і хіміі фізіялагічна актыўных злучэнняў.

У 1959 годзе быў абраны членам Каралеўскага трапічнага інстытута Нідэрландаў, у 1957 годзе — членам Міжнароднага таварыства глебазнаўцаў.

Сярод апублікаваных прац Я. М. Мішусціна:

• Термофильные микроорганизмы в природе и практике. — М., Л., 1950.;
• Микроорганизмы и продуктивность земледелия. — М., 1972.;
• Микрофлора почв северной и средней части СССР. — М. 1966. (у сааўтарстве);
• Микробиология, учебное пособие для агрономических специальностей сельскохозяйственных вузов — Москва: Колос, 1970. (у сааўтарстве);
• Использование соломы как органического удобрения / Академия наук СССР, Институт микробиологии; [отв. ред. акад. Е. Н. Мишустин] Москва: Наука, 1980.;
• Микробиология, учебник для студентов высших учебных заведений по агрономическим специальностям — Москва: Агропромиздат, 1987. (у сааўтарстве).

Узнагароды і званні

• Медаль «Серп і Молат»,
• 3 ордэны Леніна,
• Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі,
• ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга,
• медаль «За абарону Масквы»,
• медалі, у тым лігу медалі ВДНГ СССР,
• Сталінская прэмія 1951 года,
• Дзяржаўныя прэміі СССР 1970 і 1982 года,
• Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі РСФСР,
• Прэмія імя С. М. Вінаградскага Акадэміі навук СССР 1976 года,
• Залаты медаль імя Д. М. Пранішнікава (1980),
• Ганаровы член Мікрабіялагічнага таварыства Польшчы (1978).

Літаратура

• Мішусцін Яўген Мікалаевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10). — С. 492.
• Мишустин Евгений Николаевич (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі

Спасылкі

• Мишустин Евгений Николаевич на сайце «Героі краіны»
• Профіль на сайце Расійскай акадэміі навук (руск.)
• Архивы Российской академии наук (руск.)