Вікіпедыя

52-і спецыялізаваны пошукавы батальён

52-і асобны спецыялізаваны пошукавы батальён (52 аспб) — воінская часць Узброеных сіл Рэспублікі Беларусь, створаная ў сакавіку 1995 года.

52-і спецыялізаваны пошукавы батальён
Гады існавання з 1 сакавіка 1995 года
Краіна Беларусь
Падпарадкаванне Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь
Уваходзіць у Узброеныя сілы Рэспублікі Беларусь
Тып пошукавая вайсковая часць
Функцыя палявыя пошукі загінулых на вайне
Колькасць 200 чалавек (2018)
Дыслакацыя вёска Бароўка (Лепельскі раён, Віцебская вобласць)

Воінская часць 28443 размяшчаецца ў вёсцы Бароўка (Лепельскі раён, Віцебская вобласць)[1]. Задачамі 52-га батальёна ёсць: 1) пошук загінулых і зніклых без вестак у гады войнаў ваенных і грамадзянскіх ахвяр войнаў; 2) узаеміны са службовымі асобамі мясцовых органаў улады і ваенных камісарыятаў у раёнах правядзення пошуку; 3) усталяванне зносін са службовымі асобамі архіваў і музеяў, грамадскіх аб’яднанняў і грамадзянамі дзеля выяўлення месцаў няўлічаных ваенных пахаванняў; 4) вызначэнне імёнаў загінулых ваенных і грамадзянскіх ахвяр войнаў[2].

Гісторыя

правіць

30 лістапада 1994 года прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка падпісаў Указ № 231 «Аб паляпшэнні працы па ўвекавечанні памяці абаронцаў Айчыны і ахвяр войнаў у Рэспубліцы Беларусь», паводле 2-га пункту якога даручыў: «Міністэрству абароны Рэспублікі Беларусь у месячны тэрмін… за кошт колькасці войскаў сфарміраваць спецыялізаванае воінскае фарміраванне (батальён да 200 чалавек) для правядзення пошукавай працы, звязанай з увекавечаннем памяці абаронцаў Айчыны і ахвяр войнаў, і арганізаваць яго дзейнасць»[3]. 16 студзеня 1995 года начальнік Галоўнага штаба Узброеных сіл Рэспублікі Беларусь падпісаў Дырэктыву № 5/03, паводле якой 1 сакавіка 1995 года быў створаны 52-і асобны спецыялізаваны пошукавы батальён. Першы пошукавы перыяд правялі з 23 сакавіка па 30 кастрычніка 1995 года. Да 2002 года 3 спецыялізаваныя пошукавыя роты 52-га батальёна размяшчаліся ў Гродне, Віцебску і Мінску. У 2002 годзе склад скарацілі да 2 рот. У 2003 годзе 52-і батальён размясцілі ў вёсцы Заслонава (Лепельскі раён, Віцебская вобласць)[4]. У 2004 годзе ў склад 52-га батальёна дадалі 2 рэкагнасцавальныя пошукавыя групы.

5 мая 2004 года міністр абароны Беларусі Леанід Мальцаў падпісаў Пастанову Мінабароны № 21 «Аб зацвярджэнні Інструкцыі аб парадку аказання платных паслуг ваеннымі часткамі па пошуку няўлічаных пахаванняў замежных ваенных на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь». Паводле 17-га пункту Інструкцыі, прыбытак ад аказання платных паслуг выкарыстоўваецца: «40 % — на ўдасканаленне матэрыяльна-тэхнічнай базы воінскай часці; 30 % — на ўдасканаленне матэрыяльна-тэхнічнай базы кіраўніцтва ўвекавечання памяці абаронцаў Айчыны і ахвяр войнаў Узброеных сіл; 30 % — на матэрыяльнае заахвочванне і сацыяльную падтрымку ваенных і грамадзянскага персаналу воінскай часці і кіраўніцтва ўвекавечання памяці абаронцаў Айчыны і ахвяр войнаў Узброеных сіл»[5]. 4 красавіка 2005 года міністр абароны Леанід Мальцаў падпісаў Загад Мінабароны № 12 «Аб зацвярджэнні Палажэння аб асобнай спецыяльнай пошукавай ваеннай частцы», прызначэннем якой паводле 3-га пункту ёсць «пошук няўлічаных ваенных пахаванняў з мэтай увекавечання памяці абаронцаў Айчыны і ахвяр войнаў». Паводле 6-га пункту Палажэння, «Пошукавая воінская часць складаецца з: кіраўніцтва; спецыялізаваных пошукавых рот (спецыялізаваныя пошукавыя ўзводы, узводу забеспячэння); рэкагнасцавальных пошукавых груп»[6]. У жніўні 2005 года 52-і пошукавы батальён знайшоў каля вёскі Селішча (Вілейскі раён, Мінская вобласць) рэшткі 224 французскіх салдат Напалеона (Вайна 1812 года). У лістападзе 2006 года рэшткі аднаго з іх пахавалі каля помніка Бакура на Брылёўскім полі (Барысаўскі раён, Мінская вобласць). У лістападзе 2007 года рэшткі астатніх 223 французскіх салдат перапахавалі на могілках вёскі Студзёнка (Барысаўскі раён)[7].

Улетку 2007 года 52-і пошукавы батальён правёў паўторныя раскопкі даваенных пахаванняў у Шчакатоўскім лесе (Гомельскі раён)[8]. У 1930-я гады атрады Народнага камісарыяту ўнутраных спраў БССР расстрэльвалі там асуджаных, ва ўрочышчы Тры Слупы і Баркі (Рэпрэсіі ў БССР)[9]. У 2010 годзе 52-і пошукавы батальён раскапаў і перадаў мясцовым органам улады для перапахавання рэшткі 1302 загінулых, устанавіў імёны 133 загінулых ваенных і грамадзянскіх ахвяр войнаў, знайшоў 464 выбухованебяспечныя прадметы, 329 патронаў, 6 адзінак стралковай зброі, 4 узнагароды, 47 медальёнаў і 763 рэліквіі, абазначыў межы пахаванняў 213 загінулых у Вялікай Айчыннай вайне. Таксама 52-і батальён рэкагнасцаваў 53 будучых месцы пошуку і правёў палявы пошук на 71 няўлічаным ваенным пахаванні. Агулам пошук правялі ў 112 мясцінах ва ўсіх абласцях Беларусі і ў 2 мясцінах у Падляскім ваяводстве Польшчы. На Падляшшы знайшлі рэшткі 15 чырвонаармейцаў, загінулых у чэрвені 1941 года (Беластоцкая вобласць, Беларуская ССР). За 15 гадоў 52-і батальён правёў пошук у 1887 мясцінах у 109 са 118 раёнаў Беларусі, знайшоў і перадаў для перапахавання рэшткі 16 770 загінулых ваенных і грамадзянскіх ахвяр войнаў. За гэты ж час вызначылі імёны 1878 загінулых падчас войнаў, знайшлі 266 медальёнаў і 39 узнагародаў, абясшкодзілі 3696 выбухованебяспечных прадметаў[10]. Пры пошуку выкарыстоўвалі металадэтэктары, спадарожнікавыя навігатары і лічбавыя фотакамеры[11].

На 2012 год, за 17 гадоў, 52-і спецыялізаваны пошукавы батальён у супрацы з мясцовымі ўладамі правёў пошук у 1907 мясцінах на землях 110 са 118 раёнаў Беларусі. Адмыслоўцы батальёну знайшлі і перадалі для перапахавання рэшткі 19 682 загінулых ваенных, абазначылі межы пахаванняў 312 973 загінулых, пацверджаныя архіўнымі звесткамі. У выніку палявых пошукаў удалося вярнуць імёны 2262 загінулых падчас войнаў і абясшкодзіць 4175 выбухованебяспечных прадметаў. У выніку архіўна-даследчай працы ўстанавілі 79 893 імені загінулых ваенных. На 2012 год на дзяржаўным уліку стаяла 7233 ваенныя пахаванні, што склала ўдвая больш за паказчык 2003 года[12]. У 2014 годзе 52-і пошукавы батальён правёў пошук у 127 мясцінах у 40 са 118 раёнаў усіх абласцей Беларусі, раскапаў і перадаў уладам для перапахавання рэшткі 3041 загінулага, вызначыў імёны 53 з іх. Таксама 52-і батальён выявіў 8 адзінак стралковай зброі 4859 патронаў, 542 выбухованебяспечныя прадметы і 2 узнагароды. За 20 гадоў 52-і пошукавы батальён абазначыў межы пахаванняў 313 025 асоб, выявіў рэшткі звыш 69 000 чалавек, правялі пошукі ў амаль 2000 мясцінах, абясшкодзілі звыш 5000 выбухованебяспечных прадметаў, выявілі 186 адзінак стралковай зброі, звыш 25 000 патронаў, 560 медальёнаў, 58 узнагародаў і звыш 13 500 рэліквіяў[2].

У 2015 годзе 52-пошукавы батальён правёў палявыя працы ў 119 мясцінах часоў абедзвюх сусветных войнаў і вайны 1812 года, перадаў у мясцовы органы ўлады для перапахавання рэшткі звыш 2000 чалавек[13]. У кастрычніку 2015 года 52-і пошукавы батальён правёў раскопкі ў лесе каля вёсак Хайсы і Дрыколле (Мазалаўскі сельсавет, Віцебскі раён), дзе знайшоў некалькі пластоў рэшткаў мужчын і жанчын, расстраляных у 1930-я гады[14]. У большасці раскапаных рэшткаў каля 200 чалавек былі адтуліны ад куляў у патылічнай і цемянной частках чарапоў. Іх перапахавалі ў брацкай магіле на станцыі «Лужасна»[15].

У канцы 2017 года 52-і асобны пошукавы батальён быў размешчаны ў вёсцы Бароўка (Лепельскі раён, Віцебская вобласць)[16].

Камандзіры

правіць

Зноскі

  1. ↑ 52-і асобны спецыялізаваны пошукавы батальён (руск.)(недаступная спасылка). Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь (9 сакавіка 2018). Архівавана з першакрыніцы 28 студзеня 2018. Праверана 15 сакавіка 2018.
  2. ↑ а б 52 асобнаму спецыялізаванаму пошукаваму батальёну — 20 гадоў. Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь (25 лютага 2015). Праверана 20 сакавіка 2018.(недаступная спасылка)
  3. ↑ А.Лукашэнка. Указ прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 30 лістапада 1994 года № 231 «Аб паляпшэнні працы па ўвекавечанні памяці абаронцаў Айчыны і ахвяр войнаў у Рэспубліцы Беларусь» (руск.). Юрыдычная бібліятэка «Навіны Беларусі» (1 кастрычніка 2008). Праверана 15 сакавіка 2018.
  4. ↑ а б Н. Міхайлава. На Дзятлаўшчыне вяліся палявыя пошукавыя работы // Перамога : газета. — Дзятлава: жнівень 2013. — № 62.(недаступная спасылка)
  5. ↑ Раздзел 8-ы. Пастановы Нацбанка, міністэрстваў, іншых рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання (с. 38) (руск.). Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь (26 мая 2004). Праверана 20 сакавіка 2018.(недаступная спасылка)
  6. ↑ Леанід Мальцаў. Загад Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь ад 4 красавіка 2005 г. № 12 «Аб зацвярджэнні Палажэння аб асобнай спецыяльнай пошукавай ваеннай частцы» (руск.). Прававы партал Валерыя Леванеўскага (28 сакавіка 2007). Праверана 20 сакавіка 2018.
  7. ↑ На Барысаўшчыне пройдзе жалобная цырымонія па жаўнерах Напалеона. Еўрарадыё (23 лістапада 2008). Архівавана з першакрыніцы 3 кастрычніка 2022. Праверана 20 сакавіка 2018.
  8. ↑ Таццяна Уласенка. Гомельскія Курапаты // Новы час : газета. — 21 студзеня 2011. — № 3 (226). — С. 15. — ISSN 2218-2244.
  9. ↑ Фотафакт: кадры з дакументальнага фільма «Лес смерці», які расказвае пра ахвяр сталінскіх рэпрэсій. БелаПАН (4 студзеня 2008). Праверана 20 сакавіка 2018.(недаступная спасылка)
  10. ↑ Вячаслаў Будкевіч. У 2010 годзе ваеннаслужачыя 52-га пошукавага батальёна знайшлі астанкі больш чым 1.300 загінулых падчас войнаў на тэрыторыі Беларусі. БелаПАН (30 лістапада 2010). Праверана 20 сакавіка 2018.(недаступная спасылка)
  11. ↑ Канстанцін Антановіч. Батальён і медальёны // Культура : газета. — 18 чэрвеня 2011. — № 25 (996). — С. 15. — ISSN 2218-2244.
  12. ↑ Алена Дзядзюля. Невядомым салдатам вяртаюцца імёны // Звязда : газета. — 22 чэрвеня 2012. — № 119 (27234). — С. 2. — ISSN 1990-763x.(недаступная спасылка)
  13. ↑ Тэлеканал «Беларусь 1». Пошукавы батальён узброеных сіл пачынай новы сезон. Белтэлерадыёкампанія (1 сакавіка 2016). Праверана 20 сакавіка 2018.(недаступная спасылка)
  14. ↑ 15 фактаў пра «віцебскія Курапаты», адкрытыя 3 гады таму. Радыё «Свабода» (13 лістапада 2017). Архівавана з першакрыніцы 8 мая 2020. Праверана 20 сакавіка 2018.
  15. ↑ Ігар Мацвееў. Грэка-каталіцкі святар адслужыў паніхіду па невядомых ахвярах, расстраляных пад Віцебскам. Газета «Царква» (29 красавіка 2017). Праверана 20 сакавіка 2018.(недаступная спасылка)
  16. ↑ Васіль Матырка. Прысяга на вернасць «Я, грамадзянін Рэспублікі Беларусь»(недаступная спасылка). Газета «Лепельскі край» (28 снежня 2017). Архівавана з першакрыніцы 31 снежня 2017. Праверана 20 сакавіка 2018.

Спасылкі

правіць
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=52-і_спецыялізаваны_пошукавы_батальён&oldid=4939457"