Вікіпедыя

Osteospermum

Osteospermum — род аднагадовых і шматгадовых траў, паўкустарнікаў і кустарнікаў сямейства Астравыя, ці Складанакветныя (Asteraceae), натуральны арэал які — Афрыка (у першую чаргу Паўднёвая Афрыка, а таксама Самалі) і Аравія. Кветкі падобныя на кветкі прадстаўнікоў роду Нівянік (Leucanthemum) і іншыя «рамонкаў».

Osteospermum

Гібрыдны сорт Osteospermum ‘Pink Whirls’
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Osteospermum L., 1753

Тыпавы від
Виды

Сістэматыка
на Віківідах
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  500458
NCBI  41617
EOL  61611
GRIN  g:8639
IPNI  10323-1
Osteospermum sp.

Некалькі відаў вырошчваюцца па ўсім свеце як прыгожаквітнеючыя дэкаратыўныя расліны; выведзена мноства сартоў.

Назвы правіць

Навуковая назва роду паходзіць ад грэч. οστεον («костка») і лац.: spermum («насенне»).

Біялагічнае апісанне правіць

Вечназялёныя расліны. Сцёблы прамыя або, зрэдку, сцелюцца (напрыклад, у віда Osteopermum jucundum).

Лісце няроўна зубчастае.

Кветкі, як і ў іншых астравых, сабраны ў кошык; суквецці шматлікія, дыяметрам ад 4 да 10 см. Афарбоўка язычковых вяночкаў  (руск.) (бел. краявых кветак — ад белай да пурпурной і фіялетавай (нярэдка ружовая; сустракаецца таксама жоўтая і аранжавая). Апыленне адбываецца з дапамогай насякомых  (руск.) (бел.. У адрозненне ад многіх іншых прадстаўнікоў сямейства, у якіх насенне ўтвараецца на цэнтральных трубчастых кветках, цэнтральныя кветкі відаў роду стэрыльныя і насенне ўтвараюць язычковыя кветкі.

Плод — адносна буйная сямянка цёмнага колеру.

У культуры правіць

Некалькі відаў гэтага роду вырошчваюць па ўсім свеце як прыгожаквітнеючыя дэкаратыўныя расліны; выведзена мноства сартоў. Усе расліны досыць вынослівыя; іх вырошчваюць у кветніках, садках камянёў, на пярэднім плане ў хмызняковых бардзюрах, у вазонах і кадках на тэрасах і ўнутраных панадворках.

Расліны аддаюць перавагу ўчасткам з прамым асвятленнем і добра дрэнаванай урадлівай глебай. Марозаўстойлівасць невысокая, але звычайна расліны могуць вытрымаць замаразкі ў некалькі градусаў.

Размнажэнне — тронкамі  (руск.) (бел. (іх варта браць з тых парасткаў, якія не квітнелі) або насеннем.

Ва ўмовах сярэдняй паласы Расіі звычайна вырошчваюць як адналетнікі, высяваюць насенне у цяпліцу ў сакавіку-красавіку або высаджваюць саджанцы ў маі-чэрвені; квітнеюць расліны з чэрвеня да кастрычніка. Можна захаваць расліны і да наступнага года, калі перанесці іх у светлыя халодныя памяшканні са станоўчай тэмпературай (паліў у гэтым выпадку павінен быць мінімальным).

Пры зрэзе або пашкоджанні сцябла выдае непрыемны пах, таму расліну не зразаюць для букетаў[4].

Класіфікацыя правіць

Таксанамічнае становішча правіць

Найбольш блізкі род — Dimorphotheca; абодва гэтыя роды ўваходзяць у трыбу Calenduleae, якая адносіцца да падсямейства Астравыя (Asteroideae) сямейства Астравыя (Asteraceae).

Таксанамічная схема:


  падсямейства Cichorioideae і інш.   яшчэ 7 родаў  
         
  сямейства Астравыя, ці Складанакветныя     трыба Calenduleae    
              каля 70 відаў
  парадак Астракветныя     падсямейства Астравыя     род Osteospermum  
           
  яшчэ 12 сямействаў (паводлеСістэмы APG II)   яшчэ каля дваццаці трыб  
     
 
Osteospermum barberiae
 
Osteospermum ecklonis
 
Osteospermum fruticosum
 
Гібрыдны сорт Osteospermum ‘Pink Whirls’
 
Гібрыдны сорт Osteospermum ‘Tradewinds Deep Purple’

Найбольш вядомыя віды правіць

Род уключае каля 45 відаў[5]. Некаторыя з іх:

  • Osteospermum ecklonis — кустарнік з усходу Капскай вобласці. Некаторыя формы — прамыя, вышынёй да паўтара метра, іншыя — нізкарослыя і разгалістыя, амаль сцелюцца. Суквецці — дыяметрам 8 см; з цёмным чырвона-фіялетавым цэнтрам і белымі язычковымі вяночкамі, з ніжняга боку пакрытымі ружовымі пражылкамі.
    • Osteospermum ecklonis — кампактны сорт, суквецці якога адрозніваюцца ад прыродных раслін гэтага віду больш яркім блакітнаватым цэнтрам.
  • Osteospermum fruticosum — мнагалетнік з поўдня Капскай вобласці; сцёблы сцелюцца, здольныя хутка разрастацца і пакрываць вялікія плошчы. Суквецці — са светла-бэзавымі язычковымі вяночкамі, з’яўляюцца на працягу ўсяго года, але найбольш багата цвіценне назіраецца зімой. Як заносная расліна моцна распаўсюдзілася ў Каліфорніі. Маюцца разнавіднасці з чыста белымі, а таксама чырвонымі язычковымі вяночкамі.
  • Osteospermum jucundum — мнагалетнік з унутраных абласцей Паўднёвай Афрыкі; суквецці з пурпурна-ружовымі язычковымі вяночкамі, больш цёмныя ў цэнтры; цвіценне багатае, на працягу амаль усяго года.

Гібрыдныя сарты правіць

Большасць кветак, якія вырошчваюцца ў садах, з’яўляецца гібрыднымі сартамі нявызначанага паходжання. Некаторыя з такіх сартоў:

  • Osteospermum ‘Bamba’ — у краявых кветак язычковыя вяночкі больш шырокія, чым у іншых сартоў; у пачатку цвіцення яны белыя, а затым становяцца фіялетавымі.
  • Osteospermum ‘Buttermilk’ — кустарнік вышынёй да 60 см; лісце шэра-зялёнае; суквецці — кошыкі з цёмным цэнтрам і бледна-жоўтымі язычковымі вяночкамі краявых кветак.
  • Osteospermum ‘Cannington Roy’ — паўкустарнік, які амаль сцелецца; кошыкі дыяметрам да 8 см; пры раскрыцці кветкі белыя з пурпурнымі кончыкамі, але пазней становіцца лілова-ружовымі.
  • Osteospermum ‘Congo’ — у раслін гэтага сорта суквецці адносна дробныя, са светлымі ружова-фіялетавымі язычкамі.
  • Osteospermum ‘Pemba’ — расліны з язычкамі, да паловы сваёй даўжыні зрослых у трубку.
  • Osteospermum ‘Pink Whirls’ — расліны вышынёй каля паўметра з ружовымі кветкамі, язычковыя вяночкі якіх нярэдка бываюць дэфармаванымі (як бы «сціснутымі ў таліі»), пры тым, што на іншых кветках таго ж асобніка дэфармацыі няма.
  • Osteospermum ‘Sandy Pink’ — расліны вышынёй каля 40 см з ружовымі язычкамі, падобнымі формай на лыжку.
  • Osteospermum ‘Silver Sparkler’ — расліны вышынёй каля 40 см са светлымі кропкамі на лісці; краявыя кветкі з белымі язычкамі.
  • Osteospermum ‘Volta’ — расліны, у якіх язычкі ў пачатку цвіцення маюць бэзава-ружовую афарбоўку, а затым святлеюць і становяцца амаль белымі.
  • Osteospermum ‘Whirligig’ [syn. Osteospermum ‘Starry Eyes’] — расліны вышынёй крыху больш за паўметра з незвычайнымі кветкамі, язычковыя вяночкі якіх зверху белыя, а знізу — шэра-блакітныя, пры гэтым кожны язычок складзены ўздоўж.
  • Osteospermum ‘Zulu’ — расліны з жоўтымі язычкамі.

Спіс відаў правіць

Спіс відаў роду[6] Спасылкі пасля назваў таксонаў паказваюць на іх персанальныя старонкі на сайце GRIN
= Norlindhia amplectens (Harv.) B.Nord.
Сінонімы:
Oligocarpus calendulaceus (L.f.) Less.
= Monoculus monstrosus (Burm.f.) B.Nord.
Сінонімы:
Dimorphotheca ecklonis DC.
  • Osteospermum fruticosum
  • Osteospermum hafstroemii Norl. [7]
  • Osteospermum hispidum Harv. [8]
  • Osteospermum hyoseroides (DC.) Norl.
= Monoculus hyoseroides (DC.) B.Nord.
Сінонімы:
Tripteris leptoloba Harv.
  • Osteospermum moniliferum L.
= Chrysanthemoides monilifera (L.) Norl.
= Osteospermum spinescens Thunb.
  • Osteospermum pisiferum L.
= Chrysanthemoides monilifera (L.) Norl.
  • Osteospermum pisiferum DC.
= Chrysanthemoides monilifera (DC.) Norl.
  • Osteospermum rotundatum DC.
= Chrysanthemoides monilifera (DC.) Norl.
Сінонімы:
Tripteris flexuosa Harv.
Сінонімы:
Tripteris sinuata DC.
Сінонімы:
Osteospermum pachypteris DC.
Tripteris pachypteris Harv.
= Smallanthus uvedalia (L.) Mack. ex Small
 
Гібрыдны сорт Osteospermum 'Flower Power Spider Purple'

Зноскі

  1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. ↑ Index Nominum Genericorum database. Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 17 лютага 2013.
  4. ↑ Ольга Равилова. Остеоспермум — африканская ромашка: уход, размножение (руск.). Good-Tips.Pro. Good-Tips.PRO - Полезный интернет-журнал (4 чэрвеня 2017). Праверана 2 жніўня 2017.(недаступная спасылка)
  5. ↑ The Plant List: Osteospermum Архівавана 15 мая 2013.
  6. ↑ Спіс таксонаў складзены паводле сайта GRIN і праекта Викивиды (даныя на 27 верасня 2008 г.)

Літаратура правіць

  • Кирпичников М. Э.  (руск.) (бел.. Семейство сложноцветные, или астровые (Asteraceae, или Compositae) // Жизнь растений. В 6-ти т. / Под ред. А. Л. Тахтаджяна. — М.: Просвещение, 1981. — Т. 5. Ч. 2. Цветковые растения. — С. 462—476. — 300 000 экз.
  • Ботаника. Энциклопедия «Все растения мира»: Пер. с англ. (ред. Григорьев Д. и др.) — Könemann, 2006 (русское издание). — С. 624—625. — ISBN 3-8331-1621-8.

Спасылкі правіць

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Osteospermum&oldid=4585276"