Англіканства

Англіканства (англ.: Anglicanism) — плынь у хрысціянстве, якая аб’ядноўвае Царкву Англіі і цэрквы, якія гістарычна звязаныя з ёй ці маюць падобныя вераванні, практыкі і царкоўныя структуры. Слова бярэ свой пачатак ад ecclesia anglicana, сярэднявечнай лацінскай фразы вядомай па меншай меры з 1246 года, якая азначае англійскую царкву. Прыхільнікі англіканства называюцца англіканамі. Пераважная большасць англіканаў з’яўляюцца чальцамі цэркваў, якія ўваходзяць у склад міжнароднай Англіканскай Супольнасці. Ёсць, аднак, шэраг цэркваў па-за межамі Англіканскай Супольнасці, якія таксама лічаць сябе англіканскімі, у першую чаргу тыя, які адносяцца да Падоўжанага англіканскага руху.

Рэфармацыя

95 тэзісаў Формула згоды Контррэфармацыя Рухі і дэнамінацыі   Пратэстанцызм Рэфармацыя ў Германіі Лютэранства Анабаптызм Рэфармацыя ў Швейцарыі Кальвінізм Рэфармацыя ў Нідэрландах Менаніцтва Рэфармацтва Рэфармацыя ў Англіі Англіканства Пурытанства Рэфармацыя ў Шатландыі Прэсвітэрыянства Рэфармацыя ў Францыі Гугеноты Рэфармацыя ў Рэчы Паспалітай Сацыніянства Рэфармацыя ў Італіі Ключавыя падзеі   Лейпцыгскі дыспут Вормскі эдыкт Сялянская вайна ў Германіі Шпаерская пратэстацыя Марбургскі дыспут Аўгсбургскі рэйхстаг Аўгсбургскі рэлігійны мір Вестфальскі мір Дзеячы Рэфармацыі   Марцін Лютэр (Г, 1483–1546) Філіп Меланхтан (Г, 1497–1560) Ганс Таўсен (Д, 1494–1561) Олаус Петры (Швец, 1493–1552) Ульрых Цвінглі (Швейц, 1484–1531) Жан Кальвін (Швейц, 1509–1564) Томас Кранмер (А, 1489–1556) Джон Нокс (Шат, 1514?–1572) Папярэднікі Рэфармацыі   Вальдэнсы Авіньёнскі палон пап (1309–1377) Лаларды Вялікі заходні раскол (1378–1417) Гусіцкія войны (1420 да ~1434) Паўночнае Адраджэнне

Вера англіканаў заснаваная на Бібліі, традыцый апостальскай царквы, апостальскай пераемнасці («гістарычны епіскапат») і ранніх бацькоў царквы. Англіканства ўтварае адну з галінаў заходняга хрысціянства, калі Англійская царква канчаткова атрымала незалежнасць ад рымскага пантыфікату ў часы панавання каралева Елізаветы. Многія з новых фармуляраў англіканства з сярэдзіны XVI стагоддзя пачалі набліжацца да структур сучаснага пратэстанцтва і рэфармацкіх рухаў. Дзякуючы архібіскупу Кентэрберыйскаму Томасу Кранмеру, англіканства атрымала пратэстанцкія традыцыі, як звязаныя з лютэранствам, гэтак і кальвінізмам. канца стагоддзя, захаванне ў англіканства многіх традыцыйных літургічных формаў і епіскапату ўжо разглядаецца як непрымальнае тыя, хто прасоўвае найбольш развітых пратэстанцкіх прынцыпаў.

Ступень адрознення паміж рэфармацкай і заходняй каталіцкай тэндэнцыямі ў англіканскай традыцыі звычайна з’яўляецца прадметам дыскусаў унутры асобных англіканскіх цэркваў. Унікальнаю для англіканства з’яўляецца «Кніга агульнай малітвы», набор малітваў, якія вернікі ў большасці англіканскіх цэркваў выкарыстоўваюць на працягу стагоддзяў. Хоць з часоў свайго напісання ён зведаў мноства змен, гэты малітоўнік па-ранейшаму прызнаецца адным з тых атрыбутаў, якія звязваюць англіканскія цэрквы разам. Кожная нацыянальная або рэгіянальная царква мае поўную аўтаномію, аднак пасада архібіскупа Кентэрберыйскага традыцыйна з’яўляецца цэнтрам англіканскага адзінства. Колькасць вернікаў складае каля 80 млн чалавек, што ставіць Англікнскую царкву на трэцяе месца сярод хрысціянскіх цэркваў пасля Рымскай каталіцкай і Праваслаўнай цэрквамі.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Англіканства
• Anglican Communion (англ.)
• What it means to be an Anglican Архівавана 30 жніўня 2011. (англ.)
• Anglican History (англ.)