Вормскі эдыкт

	Рэфармацыя;
	95 тэзісаў; Формула згоды; Контррэфармацыя; Рухі і дэнамінацыі Пратэстанцызм Рэфармацыя ў Германіі Лютэранства; Анабаптызм; ; Рэфармацыя ў Швейцарыі Кальвінізм; ; Рэфармацыя ў Нідэрландах Менаніцтва; Рэфармацтва; ; Рэфармацыя ў Англіі Англіканства; Пурытанства; ; Рэфармацыя ў Шатландыі Прэсвітэрыянства; ; Рэфармацыя ў Францыі Гугеноты; ; Рэфармацыя ў Рэчы Паспалітай Сацыніянства; ; Рэфармацыя ў Італіі; Ключавыя падзеі Лейпцыгскі дыспут; Вормскі эдыкт; Сялянская вайна ў Германіі; Шпаерская пратэстацыя; Марбургскі дыспут; Аўгсбургскі рэйхстаг; Аўгсбургскі рэлігійны мір; Вестфальскі мір; Дзеячы Рэфармацыі Марцін Лютэр (Г, 1483–1546); Філіп Меланхтан (Г, 1497–1560); Ганс Таўсен (Д, 1494–1561); Олаус Петры (Швец, 1493–1552); Ульрых Цвінглі (Швейц, 1484–1531); Жан Кальвін (Швейц, 1509–1564); Томас Кранмер (А, 1489–1556); Джон Нокс (Шат, 1514?–1572); Папярэднікі Рэфармацыі Вальдэнсы; Авіньёнскі палон пап (1309–1377); Лаларды; Вялікі заходні раскол (1378–1417); Гусіцкія войны (1420 да ~1434); Паўночнае Адраджэнне; Гэта панэль: глядзець; размовы; правіць;

Вормскі эдыкт (ням.: Wormser Edikt) — указ, выдадзены імператарам Свяшчэннай Рымскай імперыі Карлам V 25 мая 1521 года ў канцы працы Вормскага рэйхстага 1521 года, які абвясціў Марціна Лютэра ерэтыком і злачынцам і забараніў выданне і распаўсюджванне яго прац. Акрамя таго Вормскім эдыктам усталёўвалася, што прадстаўленне Лютэру прытулку ці іншай дапамогі таксама расцэньваецца як злачынства супраць законаў імперыі.

Вормскі эдыкт быў выдадзены пад націскам папскага нунцыя Джыралама Алеандэра, які патрабаваў рашучага выкаранення лютэранства ў Германіі і нягледзячы на ўмераную пазіцыю, занятую большасцю членаў рэйхстага. Марцін Лютэр, адлучаны ад каталіцкай царквы ў канцы 1520 года, быў запрошаны на рэйхстаг у Вормс і выступіў перад імперскімі саслоўямі з выкладаннем свайго вучэння. Імператар Карл V, аднак, адмовіўся паступіцца прыхільнасцю старой царквы і па сканчэнні рэйхстага ўключыў у тэкст свайго эдыкта, у якім зацвярджаліся рашэнні, прынятыя саслоўямі, пастанову аб абвяшчэнні Лютэра злачынцам і забароне распаўсюджвання і чытання яго кніг. Марцін Лютэр быў вымушаны некалькі гадоў хавацца ў Вартбургскім замку пад заступніцтвам саксонскага курфюрста Фрыдрыха III, дзе ён і пачаў пераклад Новага Запавету на нямецкую мову.

Суровыя меры, прадпісаныя Вормскім эдыктам у дачыненні да лютэранаў, на практыцы не былі рэалізаваныя. Імператар быў зацікаўлены ў захаванні адзінства імперыі і атрыманні падтрымкі імперскіх саслоўяў, у тым ліку і сымпатызуючых лютэранству, для вядзення войнаў супраць Францыі і туркамі. Шпаерскі рэйхстаг 1526 года фактычна прыпыніў дзеянне Вормскага эдыкта, аднак у 1529 годзе яно было адноўлена. Канчаткова Вормскі эдыкт страціў сілу ў 1555 годзе са складаннем Аўгсбургскага перамір'я.

Спасылкі

Luther auf dem Reichstag zu Worms. Luther.de (ням.)
Text des Wormser Edikts. Uni-Münster.de (ням.)
Faksimile nach dem Original-Plakatdruck in der Stadtbibliothek Worms. Dilibri.de (ням.)