Аўраам Іванавіч Мельнікаў

Аўраам Іванавіч Мельнікаў (30 ліпеня (10 жніўня) 1784, Араніенбаўм — 1 (13) студзеня 1854, Санкт-Пецярбург) — рускі архітэктар, прадстаўнік позняга класіцызму, акадэмік Пецярбургскай Акадэміі мастацтваў (1812).

Аўраам Іванавіч Мельнікаў
Дата нараджэння	30 ліпеня (10 жніўня) 1784
Месца нараджэння	Ламаносаў, Пецяргофскі павет[d], Санкт-Пецярбургская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	1 (13) студзеня 1854 (69 гадоў)
Месца смерці	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Месца пахавання	Смаленскія праваслаўныя могілкі
Грамадзянства
Альма-матар	Імператарская Акадэмія мастацтваў
Працы і дасягненні
Месца працы	Імператарская Акадэмія мастацтваў
Працаваў у гарадах	Санкт-Пецярбург, Масква, Растоў-на-Доне, Мінск, Пскоў, Ніжні Ноўгарад, Яраслаўль, Рыбінск, Балград, Кішынёў, Адэса
Архітэктурны стыль	псеўдакласічны стыль (ампір)
Найважнейшыя пабудовы	будынак Вучылішча правазнаўства ў Санкт-Пецярбургу, будынак кірмашу ў Растове-на-Доне, семінарыя ў Мінску, саборы ў Пскове, Ніжнім Ноўгарадзе, Яраслаўлі, Рыбінску, званіца Успенскага сабора
Горадабудаўнічыя праекты	ансамбль паўкруглай плошчы ў Адэсе, якая атачае Помнік дэ Рышэльё
Уплыў	Андрэян Дзмітрыевіч Захараў
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Выхоўваўся з 1795 па 1806 у Пецярбургскай Акадэміі мастацтваў, адным з яго настаўнікаў быў А. Д. Захараў. Скончыўшы яе курс з вялікім залатым медалём, быў адпраўлены ў 1808 годзе за мяжу, у якасці пенсіянера акадэміі.

Будынак Вучылішча правазнаўства ў Санкт-Пецярбургу

У Рыме вывучаў старажытныя помнікі і за цудоўную рэстаўрацыю Капіталійскіх лазняў абраны ў члены Акадэміі Святога Лукі. Па вяртанні сваім у 1811 годзе ў Санкт — Пецярбург стаў выкладаць архітэктуру ў Акадэміі мастацтваў і праз некалькі гадоў пасля таго паступіў таксама на службу ў камітэт будаўнічых і гідраўлічных работ.

Казанскі манастыр у Яраслаўлі

Мінская духоўная семінарыя

Прыняўшы ўдзел у абвешчаным неўзабаве па заканчэнні Айчыннай вайны конкурсе па стварэнні праекта храма Хрыста Збавіцеля ў Маскве, ён ганараваўся 1-й прэміі, але яго праект не быў прыняты да выканання, паколькі імператару Аляксандру I больш спадабаўся містычны праект жывапісца Вітберга, якому і даручана пабудова, якая скончылася, як вядома, вельмі жаласна. Не пашчасціла Мельнікаву і на конкурсе па перабудове Ісакіеўскага сабора ў Санкт-Пецярбургу, хоць і тут яго праект быў прызнаны за найлепшы: імператар зацвердзіў праект Агюста Манферана.

Сваёй стараннасцю ў выкладчыцкай дзейнасці Мельнікаў значна падняў і пасунуў наперад архітэктурную справу ў Расіі. У 1812 ён быў ганараваны звання акадэміка, у 1818 — прафесара 2-й ступені, у 1831 — прафесара 1-й ступені; у тым жа годзе яму даручана пасада рэктара, у якой ён быў зацверджаны ў 1843 годзе. У 1851 годзе ўзведзены ў званне заслужанага рэктара.

Па сваім кірунку ён належыць да апошніх прадстаўнікам класіцызму, ці дакладней, так званага стылю імперыі (ампір). Менавіта яго класіцыстычны праект Екацярыніскай царквы ля Калінкіна моста стаў ахвярай імкнення Мікалая I да стварэння «руска-візантыйскага стылю». Зрэшты, пасля Мельнікаў аддаў яму даніну пры праектаванні званіцы ў Яраслаўлі.

Працы

Адзінаверская царква

Пацёмкінская лесвіца

Найважнейшае збудаванне Мельнікава — Адзінаверская царква святога Мікалая на Мікалаеўскай вуліцы ў Санкт-Пецярбургу (1820—1827).

1833—1835 гады: кіраваў перабудовай Храма Спаса-на-Сянной, па яго праекце былі перароблены купалы і зводы царквы.

З іншых яго пабудоў, створаных збольшага ім самім, збольшага пабудаваных іншымі архітэктарамі па яго праектах, варта адзначыць:

• будынак Вучылішча правазнаўства ў Санкт-Пецярбургу (1835—1838);
• Будынак кірмашу ў Растове-на-Доне;
• Благавешчанскі сабор (1836 г.) у Пскове, не захаваўся;
• Успенскі сабор у Таганрогу, не захаваўся;
• Званіца Успенскага сабора (1832—1836) у Яраслаўлі, не захавалася;
• Сабор Казанскай Божай Маці ў Казанскім манастыры (1835—1845) у Яраслаўлі;
• Крыжа-Узвіжанскага царква ў Рыбінску (1834—1840), не захавалася
• Спаса-Праабражэнскі сабор у Рыбінску (1838—1851);
• Царква на стараверскіх Волкаўскіх могілках;
• Многія дамы ў Санкт-Пецярбургу.

Мельнікаў шмат працаваў у Наваросіі па замове тагачаснага генерал-губернатара краю М. С. Варанцова. Тут ён спраектаваў:

• Спаса-Праабражэнскі сабор у Балградзе;
• сабор Раства Хрыстова ў Кішынёве;
• Ансамбль паўкруглай ​​плошчы ў Адэсе, якая атачае Помнік дэ Рышэльё.

Работы на Беларусі: Свята-Ушэсцеўская царква ў в. Мазалава, царква ў Рэчыцы (1840-я гады, не захавалася), праект духоўнай семінарыі ў Мінску (1839, пасля перабудовы ў 1950—1953 сувораўскае ваеннае вучылішча).

Паводле яго малюнкаў узведзены помнік Дзяржавіну ў Казані. Ім жа ў пачатку 1830-х гадоў прыбудаваны бабінец да Уладзімірскай, што ў Прыдворных слабодах, царквы ў Санкт-Пецярбургу.

З праектаў Мельнікава, не прыведзеных у выкананне, заслугоўвае ўвагі, звыш вышэйзгаданых конкурсных, манумент у памяць імператрыцы Марыі Фёдараўны (1828).

Літаратура

• Мельников, Абрам Иванович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Тубли М. П. Авраам Мельников. — Л., Стройиздат, 1980. (Серия: Мастера архитектуры).
• Овсянников С. Н. Работы архитектора А. И. Мельникова для Рыбинска // Памятники культуры. Новые открытия. — М., 2001. — С. 202—207.
• Овсянников С. Н. Пётр Паньков и Авраам Мельников: два лика русского классицизма // Материалы конф., посвящённой итогам научной работы за 2004—2005 годы. — СПб.: Научно-исследовательский музей Российской Академии художеств, 2006. — С. 25-29.
• Гусаров А.Ю. Ораниенбаум. Три века истории. — СПб, 2011. — ISBN 978-5-93437-329-1.
• Мельнікаў Аўраам Іванавіч // Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аўраам Іванавіч Мельнікаў