Бела Бартак
Бе́ла Ві́ктар Я́наш Ба́ртак (венг.: Bartók Béla Viktor János [ˈbɒrtoːk ˈbeːlɒ]; 25 сакавіка 1881, Надзьсентміклаш, Банат, Аўстра-Венгрыя, цяпер г. Сынікалау-Марэ, Румынія — 26 верасня 1945, Нью-Ёрк, ЗША) — венгерскі кампазітар, піяніст і музыказнаўца-фалькларыст. Прадстаўнік экспрэсіянізму ў музыцы. Прэмія імя Л. Кошута 1948.
| Бела Бартак | |
|---|---|
| венг.: Bartók Béla | |
 | |
| Асноўная інфармацыя | |
| Дата нараджэння | 25 сакавіка 1881[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 26 верасня 1945[3][1][…] (64 гады) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Краіна | |
| Бацька | Béla Bartók[d] |
| Маці | Paula Voit[d] |
| Жонка | Ditta Pásztory-Bartók[d] і Márta Ziegler[d] |
| Дзеці | Péter Bartók[d] і Béla Bartók[d] |
| Альма-матар | |
| Месца працы | |
| Музычная дзейнасць | |
| Педагог | László Erkel[d], István Thomán[d] і Hans von Koessler[d] |
| Прафесіі | кампазітар, classical pianist, харэограф, музыказнавец, музычны педагог, музычны этнограф, выкладчык універсітэта, збіральнік народнай музыкі, музыкант, піяніст |
| Інструменты | фартэпіяна |
| Жанры | опера і класічная музыка |
| Выхаванцы | Joseph Kosma[d], Fritz Reiner[d], Sándor Veress[d], György Sándor[d], Alice Carrard[d], Ilona Vincze-Kraus[d] і Imre Balabán[d] |
| Грамадская дзейнасць | |
| Член у | |
| Узнагароды | |
| bartok.hu (венг.) | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Біяграфія
правіцьСкончыў у 1903 годзе Будапешцкую музычную акадэмію па класах фартэпіяна і кампазіцыі, у 1907—1934 гг. яе прафесар. У 1920—1930-я гг. выступаў як піяніст у краінах Еўропы, у ЗША, СССР. З 1940 года ў ЗША.
Творчасць
правіцьЗбіраў і вывучаў венгерскую сялянскую песню, румынскі, славацкі, сербскі, харвацкі, заходне-ўкраінскі фальклор (больш за 30 тыс. узораў); аўтар навуковых прац. На аснове фальклору склаўся самабытны дынамічны музычны стыль Бартака, які арганічна спалучыў старажытную квартава-пентатонную аснову венгерскай сялянскай песні з найноўшымі музычна-выразнымі сродкамі прафесійнай музыкі, узбагаціў яе метрарытмічную і тэмбравую палітру. У творах 1910—1920-х гг. выкарыстоўваў наватарскія элементы дадэкафоніі, атанальнасць, політанальнасць і інш.
Сярод твораў: опера «Замак герцага Сіняя Барада» (паст. 1918), балеты «Драўляны прынц» (1917) і «Цудоўны мандарын» (1926); сімфанічная паэма «Кошут» (1903); Танцавальная сюіта (1923); Музыка для струнных, ударных і чэлесты (1936); Дывертысмент для струннага аркестра (1939), Канцэрт для аркестра (1943), 3 фартэпіянныя і 2 скрыпічныя канцэрты; 6 струнных квартэтаў; Саната для 2 фартэпіяна і ударных інструментаў; фартэпіянны цыкл «Мікракосмас»; хары а капэла і з фартэпіяна; цыклы песень і інш.
Зноскі
- ↑ а б Stevens H. Bela Bartok // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Béla Bartók // Internet Broadway Database — 2000. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Барток Бела // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
- ↑ Барток Бела // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2018. Праверана 24 жніўня 2018.
- ↑ https://books.google.hu/books?id=ppHoEX_6v10C&pg=PA28
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118506900 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
- ↑ http://lfze.hu/lexikon_nagy_elodok/lexikon-1861
Літаратура
правіць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).
Спасылкі
правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Бела Бартак
