Васіль Іванавіч Цямчук

Васіль Іванавіч Цямчук
Васіль Іванавіч Цямчук
Дата нараджэння	1920
Месца нараджэння	Хаткі[d], Навабыхаўская воласць[d], Быхаўскі павет, Гомельская губерня, РСФСР;
Дата смерці	22 кастрычніка 1943
Месца смерці	Ходарыў, Мыроніўскі раён, УССР, СССР;
Месца пахавання	Ходарыў;
Грамадзянства	СССР;
Прыналежнасць	СССР
Род войскаў	артылерыя
Гады службы	1941—1943
Званне	Яфрэйтар
Бітвы/войны	Вялікая Айчынная вайна

Васіль Іванавіч Цямчук (1920, хутар Хаткі, Новабыхаўская воласць, Магілёўская губерня
(цяпер увайшоў у склад вёскі Дзедава, Быхаўскі раён, Магілёўская вобласць —1943, Мыроніўскі раён, Кіеўская вобласць) — удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, гарматны нумар разліку 981-га зенітна-артылерыйскага палка (9-я зенітна-артылерыйская дывізія, 40-я армія, 1-ы Украінскі фронт), яфрэйтар. Герой Савецкага Саюза (1943).

Біяграфія правіць

Нарадзіўся ў 1920 годзе ў вёсцы Дзедаў (па іншых дадзеных у хутары Хаткі) цяпер Быхаўскага раёна Магілёўскай вобласці (Беларусь) у сям’і селяніна. Беларус.

Скончыў няпоўную сярэднюю школу ў горадзе Шахты (Растоўская вобласць), працаваў шахцёрам у Варашылаўградскай (цяпер Луганскай) вобласці.

Прызваны ў армію ў 1941 годзе, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны з чэрвеня 1941 года. На Варонежскім фронце ваяваў у складзе 981-га зенітнага артылерыйскага палка, удзельнічаў у разгроме немцаў пад Курскам і Белгарадам. У ходзе баёў гарматны разлік, у складзе якога быў Цямчук, збіў два нямецкіх самалёта.

У далейшым, вызваляючы Украіну ад немцаў, 40-я армія пасля баёў за вызваленне гарадоў Пірацін, Ягоцін, Пераяслаў ўвечары 23 верасня 1943 года выйшла да Дняпра. Ужо да раніцы 24 верасня байцы 161-й і 337-й стралковых дывізій, з ходу переправившиеся праз Дняпро, занялі населеныя пункты Лукавіца і Вялікі Букрын (Міронаўскі раён Кіеўскай вобласці, Украіна), прасунуўшыся на 3-4 километра ад месца фарсіравання. Яны стварылі так званы Букрынскі плацдарм, на які было вырашана пераправіць зенітную артылерыю для абароны войскаў ад нападаў варожай авіяцыі.

У ноч на 29 верасня на пароме, які буксіраваўся катэрам, пад агнём праціўніка, 4-я батарэя 981 зенітна-артылерыйскага палка пераправілася на правы бераг Дняпра. Баі на плацдарме прынялі жорсткі характар, некаторыя населеныя пункты па некалькі разоў пераходзілі з рук у рукі. Часткі 40-й арміі самааддана стрымлівалі націск праціўніка. На правы бераг перапраўляліся ўсё новыя падраздзяленні, у тым ліку артылерыя і танкі. Раніцай 12 кастрычніка пачалося рашучае наступленне з мэтай пашырэння захопленага плацдарма. 21 кастрычніка батарэя перадыслакавалася бліжэй да пярэдняга краю і абсталявала агнявыя пазіцыі на ўскраіне вёскі Ходараў (Міронаўскі раён Кіеўскай вобласці).

На досвітку 22 кастрычніка на ўсю глыбіню нашых баявых парадкаў абрынуўся агонь варожай артылерыі і мінамётаў. У паветры з’явіўся нямецкі самалёт-карэктоўшчык, а неўзабаве над пазіцыямі нашых войскаў з’явілася 27 пікіруючых бамбардзіроўшчыкаў Ю-87. Зенітчыкі, знаходзячыся пад бесперапынным артабстрэлам, неадкладна адкрылі загараджальны агонь па самалётах. Аднак, прарваўшыся праз агнявую заслону, нямецкія самалёты групамі накіраваліся на пазіцыі наземнай артылерыі, танкавых частак і на пазіцыі зенітчыкаў. Частка нямецкіх самалётаў, скінуўшы бомбы, пакінула поле бою. Аднак два «юнкерсы» раптам спікіравалі на артылерыйскую батарэю. Адна са скінутых імі бомбаў трапіла прама ў гарматны акоп гарматы разліку малодшага сяржанта А. В. Асманова. Усе зенітчыкі, некаторыя з якіх былі параненыя або кантужаны, але да апошняга моманту стаялі на сваіх месцах і вялі бесперапынны агонь па самалётам, былі забітыя.

Пахаваны Васіль Цямчук ў брацкай магіле ў вёсцы Ходараў Міронаўскага раёна Кіеўскай вобласці (Украіна).

Узнагароды правіць

Узнагародны ліст

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 24 снежня 1943 года за мужнасць і адвагу, праяўленую ў баях на правым беразе Дняпра, усе члены гарматнага разліку на чале з камандзірам гарматы Асмановым, у тым ліку і яфрэйтар Цямчук Васіль Іванавіч, былі ўдастоены звання Героя Савецкага Саюза (пасмяротна).
Узнагароджаны ордэнам Леніна і медалём «За адвагу».

Памяць правіць

У горадзе Быхаў Магілёўскай вобласці яго імем названая вуліца.
На будынку сярэдняй школы станцыі Тошчыца Быхаўскага раёна і ў вёсцы Ходараў Мыроніўскага раёна Кіеўскай вобласці Украіны ўстаноўлены мемарыяльныя дошкі.

Зноскі

Літаратура правіць

Цямчук Васіль Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17). — С. 193.

Спасылкі правіць

Васіль Іванавіч Цямчук на сайце «Героі краіны»