Кангрэгацыя Веравучэння

Кангрэгацыя Веравучэння, або Кангрэгацыя Вераванняў (лац.: Congregatio pro Doctrina Fidei) — найстарэйшая і галоўная з дзевяці кангрэгацый Рымскай курыі, якая адказвае за нагляд за прававернасцю і чысцінёй дактрыны і маралі, якія прапаведуюцца ў Рымска-каталіцкай царкве. У Апостальскай канстытуцыі Яна Паўла ІІ Pastor Bonus ад 28 чэрвеня 1988 г. гаворыцца: Абавязкам Кангрэгацыі Веравучэння з’яўляецца прасоўванне і абарона вучэння веры і маралі паўсюль у каталіцкім свеце: па гэтай прычыне ўсё, што якім-небудзь чынам тычыцца такіх пытанняў веры, уваходзіць у яі кампетэнцыю.

Будынак Кангрэгацыі

У цяперашні час кангрэгацыю ўзначальвае прэфект арцыбіскуп Луіс Франсіска Ладарыя Ферэр, сакратар — арцыбіскуп Джакама Марандзі .

Назвы дыкастэрыі

• Найвышэйшая Святая Кангрэгацыя рымскай і Сусветнай Інквізіцыі (1542—1908);
• Найвышэйшая Святая Кангрэгацыя Святога Сабора (1908—1965);
• Святая Кангрэгацыя Веравучэння (1965—1983);
• Кангрэгацыя Веравучэння (з 1983).

Гісторыя

Вытокі Кангрэгацыі Веравучэння бяруць пачатак ад Камісіі кардыналаў, створанай папам Паўлам III 21 ліпеня 1542 г. (була Licet ab initio) для кантролю за чысцінёй дактрыны перад распаўсюджваннем ідэй Рэфармацыі і пратэстантызму. Папа Сікст V апостальскай канстытуцыяй Immensa Aeterni Dei ад 22 студзеня 1588 г. надаў ёй статус рымскай кангрэгацыі, падпарадкоўваючы яе непасрэдна Папу. І яна атрымала назву Найвышэйшай Святой Кангрэгацыі Рымскай і Сусветнай інквізіцыі (лац.: Suprema Sacra Congregatio pro Romana et Universalis Inquisitionis), аддзел якой уключаў расследаванне ерасяў, расколаў і злачынстваў супраць маральнасці (інквізіцыя). Нягледзячы на назву «сусветна», фактычна яго юрысдыкцыя распаўсюджвалася толькі на царкоўную дзяржаву .

Папа Пій X апостальскай канстытуцыяй «Sapienti consilio» ад 29 чэрвеня 1908 г. пераўтварыў яе ў Найвышэйшую Святую Кангрэгацыю Святога Афіцыя (лац.: Suprema Sacra Congregatio pro Sancti Officii), даручыўшы ёй функцыю кантролю за прававернасцю Касцёла, і з 1917 г. — таксама складанне Індэкса забароненых кніг (да 1917 г. гэтым займалася спецыяльная Кангрэгацыя Індэкса).

Наступная рэарганізацыя была праведзена Папам Паўлам VI (motu proprio ад 7 снежня 1965 г. Integrae servandae) у святле рашэнняў Другога Ватыканскага Сабору. Кангрэгацыя страціла прывілеяваны статус (яна была пазбаўлена тытула «найвышэйшая»), і яе ўзначаліў кардынал-прэфект (а не Папа, як было раней). Тады ж і атрымала сучасную назву.

Склад Кангрэгацыі

Кангрэгацыя Веравучэння ўключае ў сябе спецыяльную камісію па тлумачэнні выпадкаў разводу паводле прынцыпу прапаганды веры, Папскую біблійную камісію (з 1971 г.) і Міжнародную тэалагічную камісію (з 1969 г.).

Кангрэгацыя складаецца з:

• Прэфект;
• Сакратар;
• Намеснік сакратара;
• Супрацоўнікі кангрэгацыі: 33 чальцы;
• Члены: 30 кардыналаў, арцыбіскупаў і біскупаў ;
• Саветнікі: 28 членаў.

Сучасны склад Кангрэгацыі

У цяперашні час, акрамя прэфекта, у Кангрэгацыю ўваходзяць 24 кардыналы, 3 арцыбіскупы і 1 біскуп, якія прызначаюцца Папам на пяцігадовы тэрмін. Цяперашнія ўдзельнікі:

Кардыналы

• Джавані Батыста Рэ;
• Францішак Арынзэ;
• Тарчызіо Бэртонэ SDB (з 2003 г.);
• Палікарп Пенго;
• Крыстаф Шонбарн OP;
• Іван Дыяс;
• Крэшэнцыа Сэпэ;
• Жан-П’ер Рыкар (з 2006 г.);
• Антоніа Каньярэс Лавера (з 2006 г.);
• Джэймс Фрэнсіс Стафард;
• Зянон Грахалеўскі;
• Уолтар Каспер;
• Жан-Луі Торан (з 2003 г.);
• Леанарда Сандры (з 2008 г.);
• Пітэр Кодво Апія Тарксан (з 2010 г.);
• Mark Welle PSS (з 2010 г.);
• Анджэла Амата SDB (з 2010 г.);
• Курт Кох (з 2010 г.);
• Анджэла Скола (з 2012 г.);
• Дональд Вюрл (з 2012 г.);
• Джордж Аленчэры (з 2012 г.);
• Фернанда Філоні (з 2012 г.);
• Франчэска Кокапальмерыё (з 2012 г.).

Архібіскупы

• Генрык Мушынскі;
• Сальваторэ Фізікела;
• Valmor Алівейры дэ Азеведа (з 2009 г.).

Біскупы

• Марыё дэль Валье Маронта Радрыгес (з 2009 г.).

Кіраўнікі Кангрэгацыі

Вялікія інквізітары

• Джанп’етра Карафа — (1542—1555) (да абрання Папам);
• Антоніа Мікеле Гісліеры — (1558 год — 1566) (да абрання Папам);
• Шыпіёне Рэбіба — (1573—1577) (да самай смерці);
• Джакама Савелі — (1577—1586) (у адстаўцы па хваробе);
• Джуліа Антоніа Санторы — (1586 год — 1602) (да самай смерці);

Сакратары

• Каміла Баргезэ — (1602 год — 16 мая 1605) (да абрання Папам);
• Пампеа Арыгоні — (1605 год — 4 красавіка 1616 г.) (да самай смерці);
• Джавані Гарсія Міліні — (1616 год — 2 кастрычніка 1629 г.) (да самай смерці);
• Антоніа Барберыні старэйшы, капуцын — (1629—1633) (у адстаўцы);
• Франчэска Барберыні-старэйшы — (1633 год — 10 снежня 1679 г.) (да самай смерці);
• Чэзарэ Факінеці — (1679 год — 30 студзеня 1683 г.) (да самай смерці);
• Альдэрана Чыбо — (1683 год — 22 ліпеня 1700 г.) (да самай смерці);
• Галеаца Марескоці — (1700—1716) (у адстаўцы);
• Фабрыцыо Спада — (1716 год — 15 чэрвеня 1717 г.) (да самай смерці);
• Нікола Ачаёлі — (1717 год — 23 лютага 1719 г.) (да самай смерці);
• Франчэска дэль Джудзічэ — (1719 год — 10 кастрычніка 1725 г.) (да самай смерці);
• Фабрыцыо Паолуччи — (1725 год — 12 чэрвеня 1726 г.) (да самай смерці);
• П’етра Атабоні — (14 чэрвеня 1726 г — 29 лютага 1740 г.) (да самай смерці);
• Тамаза Руфо — (29 жніўня 1740г — 16 лютага 1753 г.) (да самай смерці);
• Неры Марыя Корсіні — (26 лютага 1753г — 6 снежня 1770 г.) (да самай смерці);
• Джавані Франчэска Стопані — (12 снежня 1770 г — 18 лістапада 1774) (да самай смерці);
• Луіджы Марыя Тарэгані — (22 лютага 1775 г — 6 студзеня 1777 г.) (да самай смерці);
• Карла Рэцоніка (малодшы) — (17 студзеня 1777г — 26 студзеня 1799 г.) (да самай смерці);
• Леанарда Антанэлі — (8 лістапада 1800 г — 23 студзеня 1811 г. (да самай смерці);
• Верыніда Элізафіна — (1811 — 1814) (да самай смерці);
• Джуліа Марыя дэла Самалі — (20 мая 1814г- 2 красавіка 1830 г.) (да самай смерці);
• Барталамеа Пакка — (5 красавіка 1830 г — 19 красавіка 1844 г.) (да самай смерці);
• Вінчэнца Макей — (25 красавіка 1844г — 30 верасня 1860 г.) (да самай смерці);
• Канстанціна Патрыцы Наро — (10 кастрычніка 1860г — 17 снежня 1876 г.) (да самай смерці);
• Праспэра да Кацярыны — (21 снежня 1876г — 28 кастрычніка 1881 г.) (да самай смерці);
• Антоніа Марыя Панеб’янка, канвентуальны францішканін — (30 сакавіка 1882 г — 25 студзеня 1883) (у адстаўцы па цяжкай хваробе);
• Луіджы Більё, Барнабіт — (25 студзеня 1883г — 30 студзеня 1884 г.) (да самай смерці);
• Рафаэль Манака Ла Валета — (15 лютага 1884г — 14 ліпеня 1896 г.) (да самай смерці);
• Lucido Maria Parocchi — (5 жніўня 1896 г — 15 студзеня 1903 г.) (да самай смерці);
• Серафіна Ваннутэлі — (16 студзеня 1903г — 30 снежня 1908) (у адстаўцы);
• Марыяна Рампола дэль Тындара — (30 снежня 1908г — 16 снежня 1913 г.) (да самай смерці);
• Даменіка Ферата — (2 студзеня — 10 кастрычніка 1914 г.) (да самай смерці);
• Рафаэль Мэры дэль Валь — (14 кастрычніка 1914г — 26 лютага 1930 г.) (да самай смерці);
• Даната Збарэці — (4 ліпеня 1930г — 01.04.1939) (да самай смерці);
• Франчэска Марчэці Сельваджані — (30 красавіка 1939г — 13 студзеня 1951 г.) (да самай смерці);
• Джузэпэ Піццарда — (16 лютага 1951г — 12 кастрычніка 1959 г.)

Прэфекты

• Кардынал Альфрэда Атавіані — (7 лістапада 1959 г — 6 студзеня 1968 г.), першапачаткова называўся сакратаром, замест гэтага прэфектам заўсёды быў Папа, затым прапрэфект, потым прэфект;
• Кардынал Франьё Шэпер — (8 студзеня 1968 г — 25 лістапада 1981) (у адстаўцы);
• Кардынал Ёзэф Ратцынгер — (25 лістапада 1981г — 2 красавіка 2005 г.) (да смерці Івана Паўла ІІ) — у цяперашні час Папа Бэнэдыкт XVI;
• Кардынал Уільям Левада — (13 мая 2005 г — 2 ліпеня 2012) (падаў у адстаўку);
• Кардынал Герхард Людвіг Мюлер — (2 ліпеня 2012 г — 01.07.2017);
• Арцыбіскуп Луіс Франсіска Ладарыя Фэрэр — (1 ліпеня 2017 г — пакуль).

Сакратары кангрэгацыі з 1965 года

• Арцыбіскуп Пьетра Парэнтэ — (7 снежня 1965 г — 1967);
• Арцыбіскуп Поль-П’ер Філіп — (29 чэрвеня 1967 г — 6 сакавіка 1973 г.);
• Арцыбіскуп Жан-Жэром Амер — (14 чэрвеня 1973 г — 8 красавіка 1984 г.);
• Арцыбіскуп Альберта Бавонэ — (8 красавіка 1984 г — 13 чэрвеня 1995 г.);
• Арцыбіскуп Тарчызіо Бэртонэ — (13 чэрвеня 1995 г — 10 снежня 2002 г.);
• Арцыбіскуп Анджэла Амата — (19 снежня 2002 г — 9 ліпеня 2008);
• Арцыбіскуп Луіс Франсіска Ладарыя Фэрэр — (9 ліпеня 2008 г — 1 ліпеня 2017);
• Арцыбіскуп Джакама Маранды — (з 18 ліпеня 2017 г.).

Спасылкі

• Афіцыйны сайт Архівавана 24 березня 2013.
• Кангрэгацыі Рыма(недаступная спасылка) // Украінская рэлігійная энцыклапедыя