Міхась Клімковіч
Міха́сь Клімко́віч (Міхаі́л Мікала́евіч; 8 (20) лістапада 1899, в. Сялітранка, цяпер Барысаўскі раён, Мінская вобласць, Беларусь — 5 лістапада 1954, Мінск) — беларускі паэт, драматург, празаік, крытык, аўтар тэксту гімна БССР — «Мы, беларусы».
| Міхась Клімковіч | |
|---|---|
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Імя пры нараджэнні | Міхаіл Мікалаевіч Клімковіч |
| Дата нараджэння | 8 (20) лістапада 1899[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 5 лістапада 1954 (54 гады) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства | |
| Жонка | Марыя Язэпаўна Клімковіч[d] |
| Дзеці | Святлана Міхайлаўна Клімковіч і Мая Міхайлаўна Клімковіч[d] |
| Месца працы | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | драматург, літаратуразнавец, перакладчык, пісьменнік, паэт, літаратурны крытык |
| Мова твораў | беларуская |
| Грамадская дзейнасць | |
| Партыя | |
| Член у | |
 Творы ў Вікікрыніцах | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Біяграфія
правіцьНарадзіўся ў вёсцы Сялітранка Барысаўскага павета ў сялянскай сям’і. У 1915 годзе скончыў Барысаўскае вышэйшае чатырохкласнае вучылішча. Здаў экстэрнам экзамен на званне народнага настаўніка. Настаўнічаў у Барысаўскім павеце (1915—1921). Служыў у Чырвонай Арміі (1921—1923), потым ізноў настаўнічаў. Працаваў на партыйнай і прафсаюзнай рабоце. У 1932—1934 гадах — старшыня арганізацыйнага камітэта, а ў 1934—1939 гадах — першы старшыня праўлення Саюза пісьменнікаў БССР. У канцы 1936 годзе, у час палітычных рэпрэсій, быў абвінавачаны ў сувязях з «трацкістамі і нацдэмамі», таму спрабаваў скончыць жыццё самагубствам (перарэзаў сабе горла)[2].
У 1943—1947 гадах быў галоўным рэдактарам Дзяржаўнага выдавецтва БССР у Маскве, потым — у Мінску. Літаратурны кансультант Саюза пісьменнікаў БССР (1947—1954).
Член РКП(б) з 1920 года. Старшыня рэвізійнай камісіі КПБ (1930—1932). У 1932—1937 гадах кандыдат у члены ЦК КП(б)Б. Член ЦВК БССР у 1931—1938 гадах.
Памёр 5 лістапада 1954 года. Пахаваны ў Мінску на Вайсковых могілках.
Творы
правіць
- Паэма «14 слуцкіх»
- Вершаваныя п’есы: «Кацярына Жарнасек» (ставілася ў Тэатры імя Я. Купалы), «Адплата», «Уся ўлада Саветам»
- Драматычная трылогія «Георгій Скарына» (ставілася ў Тэатры імя Я. Купалы)
- П’еса «Адплата»
- Лібрэта да опер і балетаў: «Князь-возера», «Кастусь Каліноўскі», «Апошні вечар на хутары», аднаактовак «На віленскім шляху», "На скрыжаванні дарог, «Маленькая хмарка»
- Пераклады на беларускую мову твораў рускіх, украінскіх, польскіх, літоўскіх аўтараў і інш.
Друкаваўся з 1926 года.
Аўтар слоў да песні Несцера Сакалоўскага «Мы, беларусы» (1944), зацверджанай Дзяржаўным гімнам БССР (1955)[3].
У 1946 годзе ў дзяржаўным выдавецтве БССР выйшаў зборнік прозы Міхася Клімковіча «Лясное возера». Апрацаваў зборнік «Беларускія народныя казкі» (1946). У 1947 г. выйшаў зборнік «Драматычныя паэмы». У 1959 годзе выдадзены Збор твораў у 2 тамах.
Даследаваў беларускую літаратуру. Аўтар прац «Літаратура Савецкай Беларусі за 15 год» (1934), «Аб жыватворчым уплыве рускай літаратуры на беларускую літаратуру» (1953), «Літаратурна-крытычныя артыкулы» (1962).
Сям’я
правіць- Жонка — Марыя Язэпаўна Клімковіч (25.01.1905 — 29.10.1996).
- Дачка — Мая Міхайлаўна Клімковіч (1927—2014)[4].
- Дачка — Святлана Міхайлаўна Клімковіч (26.08.1935 — 27.01.2001).
Крыніцы
правіць- ↑ Беларуская Вікіпедыя — 2007.
- ↑ Жанна Васанская. Больший родители и их дети (руск.). БД (web.archive.org) (3 мая 2002). Архівавана з першакрыніцы 9 красавіка 2009.
- ↑ Почему создание и утверждение Государственного гимна БССР растянулось на 11 лет Архівавана 26 ліпеня 2019. // TUT.BY 24 октября 2015.
- ↑ Памерла Мая Клімковіч // сайт «Наша Ніва», 23 верасня 2014
Літаратура
правіць- Клімковіч Міхась // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 2: Усвея — Яшын; Дадатак / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2003. — С. 400. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0276-8.
- Міхась Клімковіч // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.
- Клімко́віч Міхась (Міхаіл Мікалаевіч) // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 391. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
Спасылкі
правіць- «Мы, беларусы!» (Частка 1) Архівавана 25 ліпеня 2019. // «Крупскі веснік», 28 студзеня 2019
- «Мы, беларусы!» (Частка 2) Архівавана 25 ліпеня 2019. // «Крупскі веснік», 8 лютага 2019
- Максім Клімковіч: Павінен быць іншы гімн // «Новы Час», 22 снежня 2015
- Семейный альбом. Путешествие с Максимом Климковичем // «СБ», 13 кастрычніка 2010