Суя

Су́я — возера ў Полацкім раёне Віцебскай вобласці Беларусі. Знаходзіцца за 18 км на поўдзень ад Полацка, каля вёскі Плусы. Належыць да групы Ушацкіх азёр. Знаходзіцца ў басейне ракі Тураўлянка.

Суя
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора	123,2 м
Даўжыня	2,75 км
Шырыня	0,82 км
Плошча	1,54 км²
Аб’ём	0,00328 км³
Найбольшая глыбіня	3,6 м
Гідралогія
Салёнасць	0,21 ‰
Празрыстасць	1,9 м
Басейн
Плошча вадазбору	727 км²
Размяшчэнне
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Віцебская вобласць
Суя
Суя

Назва

Назва Суя фінскага паходжання, яе гідранімічны аналаг — назва возера Suoja на Аўкштайцкім Паазер’і. Апошнюю звязваюць з фінскім suo «балота» і назвай Suo-järvi (возера ў Карэліі), што значыць «забалочанае возера».

Назва, магчыма, з’яўляецца пазнейшай фінскай калькай з балцкай першакрыніцы, якая, відаць, захавалася ў назве недалёкага ад яго возера Палазер’е. Адпачатная балцкая форма гэтай назвы аднаўляецца ў выглядзе тыпу *Pal-eźera(n) (літоўскае ežeras, пруск. azaran «возера»). Яе значэнне можна перадаць як «Возера, што разлілося» або нават аднаслоўна «Разліў». Назва можа сягаць часоў пасляледавікоўя — Палазер’е ў складзе кангламерацыі азёраў, якія ў пасляледавіковы час утваралі адно вялікае азярышча.

Узнікненне назвы-калькі Суя магло адбыцца пасля пачатку насоўвання ў 4400—4200 гг. да н.э. фінамоўных прадстаўнікоў археалагічнай культуры грабеньчата-ямкавай керамікі на тэрыторыі протабалцкіх нарвенскай і нёманскай культур (на поўдзень ад Дзвіны археалагічна вядомыя толькі асобныя астраўкі, звязаныя з культурай грабеньчата-ямкавай керамікі, найперш ля азёраў).

Гідраграфія

Плошча паверхні Суі складае 1,54 км². Даўжыня 2,75 км, найбольшая шырыня 0,82 км. Даўжыня берагавой лініі 8,1 км. Найбольшая глыбіня возера дасягае 3,6 м, сярэдняя складае каля 2,1 м. Плошча вадазбору 787 км². Аб’ём вады ў возеры 3,28 млн м³.

Катлавіна возера падпруднага тыпу, выцягнутая з паўночнага ўсходу на паўднёвы захад. Вышыня схілаў катлавіны 5—8 м на паўднёвым усходзе, на поўдні месцамі дасягае 14 м. Схілы стромкія, пясчаныя. Берагавая лінія ўтварае некалькі заліваў. Берагі нізкія, пясчаныя, на захадзе возера забалочаныя. У паўночнай частцы возера берагі месцамі сплавінныя (шырыня сплавіны да 10 метраў). Пойма возера забалочаная, шырынёй 10—20 метраў. Дно плоскае, выслана крэменязёмістым сапрапелем. У прыбярэжнай частцы дно пясчанае.

Возера Суя эўтрофнае. Злучана пратокамі з азёрамі Гомель і Туроўля. У Сую ўпадаюць 4 ручаі. Надводная прыбярэжная расліннасць займае паласу 8—50 метраў да глыбіні 0,7 м. Зарастае падводнай расліннасцю каля 40 % плошчы возера да глыбіні ў 2 метры.

У возеры водзяцца шчупак, лешч, плотка, лінь, акунь, судак і іншыя віды рыб.

Каля возера знаходзіцца вёска Плусы, праходзіць аўтамабільная дарога Р46. Суя ўваходзіць у зону адпачынку «Азёрная».

Літаратура

• Смірноў С. А. Су́я // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 46—47. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
• Су́я // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 301. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Су́я // Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — С. 356—357. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
• Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Витебская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2010. — С. 20. — 72 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-136-5. (руск.)
• Беларусь. Ушачско-Лепельский озёрный край: карта для рыбака / Ред. С. Н. Саратова. — Мн.: Белкартография, 2009. — 3 000 экз. (руск.)

Спасылкі

• Возера Суя(недаступная спасылка) // Белорусский Посейдон Архівавана 30 мая 2010.
• Общая характеристика озёр Витебской области // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь» Архівавана 6 кастрычніка 2021. (руск.)
• Морфометрические параметры озёр Витебской области // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь» Архівавана 8 сакавіка 2021. (руск.)