Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў
Дом Багушэвіча — помнік сядзібна-паркавай архітэктуры канца XIX ст. Сядзіба створаная ў в. Кушляны (Смаргонскі раён).
| Славутасць | |
| Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў | |
|---|---|
 | |
| 54°26′28,54″ пн. ш. 26°10′32,91″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Вёска | Кушляны |
| Дата пабудовы | канец XIX стагоддзя |
| Будынкі | |
| сядзібны дом • гаспадарчыя пабудовы • парк | |
| Вядомыя жыхары | Ф. Багушэвіч |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 413Г000603 |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя
правіцьГісторыя сядзібы ўзыходзіць да XVIII ст., калі ў 1749 г. за 450 злотых маёнтак набыў А. Багушэвіч (прапрадзед беларускага паэта Ф. Багушэвіча). У сядзібе Ф. Багушэвіч правёў апошнія гады жыцця. Ансамбль уключае гасподу, парк эканамічнага тыпу, гаспадарчыя пабудовы, альтанку.
У пасляваенныя гады гаспода захавалася дзякуючы рупнасці М. Ляпехі — шчырага прыхільніка творчасці Багушэвіча, захавальніка і вартаўніка сядзібы. Да 1988 г. у доме была размешчана Кушлянская сельская бібліятэка імя Багушэвіча. Да 150-годдзя з дня нараджэння паэта рэалізаваны праект рэстаўрацыі сядзібы. Адноўлены падмурак, франтоны, дах і першапачатковая планіроўка, перабраная галерэя-навес. Адноўленыя таксама адрына, свіран, студні з «жураўлямі». У садзе зроблены падсадкі маладых пладовых дрэваў. У 1990 г. падчас святкавання ў гасподзе адкрытая літаратурна-мастацкая кампазіцыя, прысвечаная творчасці паэта. Рэстаўрацыйнымі працамі кіраваў Валерый Слюнчанка.
Архітэктура
правіць
Гаспода — прамавугольная ў плане аднапавярховая зрубная пабудова пад высокім двухсхільным дахам. Па фронту галоўнага фасада адкрытая слупавая галерэя-навес з дашчаным парапетам. Планіроўка дома анфіладная, уваходы з боку галоўнага і бакавога фасадаў.
Гаспадарчыя пабудовы сканцэнтраваныя на паўднёвым захадзе ад гасподы.
Парк
правіцьПарк з пладовым садам расчлянёны прамавугольнай сеткай алей. Сярод насаджэнняў пераважаюць ліпа, клён, елка, трапляюцца асобныя экземпляры лістоўніцы. Пры ўездзе ў парк — маляўнічая паляна з курцінамі. З малых форм дойлідства засталася драўляная альтанка — цэнтрычнае ў плане збудаванне каркаснай канструкцыі з шатровым дахам-навесам. Народная назва альтанкі «Распятая воля». Паводле падання, альтанка была зроблена рукамі Багушэвіча і яго сяброў у памяць ахвяр нацыянальна-вызваленчага паўстання 1863—64 гг. Драўляная скульптура «Укрыжаванне», якая да 1939 г. знаходзілася ў альтанцы, не захавалася.
.jpg)
Недалёка ад сядзібы знаходзіцца камень Мацея Бурачка (псеўданім Ф. Багушэвіча), устаноўлены сялянамі ў гонар паэта ў пачатку XX ст.
Літаратура
правіць- Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мінск : Беларус. энцыкл., 1993.— 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
Спасылкі
правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў- Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў на сайце Radzima.org
- Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў на сайце Глобус Беларусі (руск.)
