Тамаз Гамкрэлідзэ

Тама́з Валерыя́н Гамкрэлі́дзэ (груз. თამაზ ვალერიანის ძე გამყრელიძე; 23 кастрычніка 1929 г. — 10 лютага 2021 г.) — выбітны грузінскі мовазнавец, прэзідэнт Нацыянальнай акадэміі навук Грузіі ў 2005 — 2013 гг.

Тамаз Гамкрэлідзэ
თამაზ გამყრელიძე
Дата нараджэння	23 кастрычніка 1929(1929-10-23)
Месца нараджэння	Кутаісі, Грузінская ССР, Закаўказская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка, СССР
Дата смерці	10 лютага 2021(2021-02-10) (91 год)
Месца смерці	Тбілісі, Грузія
Грамадзянства	Літва
Род дзейнасці	мовазнавец, выкладчык універсітэта, палітык, Hittitologist
Навуковая сфера	мовазнаўства
Месца працы	Тбіліскі дзяржаўны ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктар філалагічных навук
Навуковае званне	прафесар акадэмік АН СССР[d] акадэмік РАН[d]
Альма-матар	Тбіліскі дзяржаўны ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	Igor M. Diakonoff[d]
Вядомы як	стваральнік армянскай гіпотэзы
Член у	Саксонская акадэмія навук[d] Аўстрыйская акадэмія навук Расійская акадэмія навук Акадэмія навук СССР Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Венгерская акадэмія навук Акадэмія навук Грузіі Еўрапейская акадэмія[d]
Прэміі
Узнагароды	Заслужаны дзеяч навукі Грузінскай ССР[d] Ivane Javakhishvili Award[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў Кутаісі. Бацька быў рэпрэсіраваны ў 1937 г. Родны брат Рэваз Гамкрэлідзэ стаў вядомым матэматыкам. У 1952 г. скончыў Тбіліскі дзяржаўны ўніверсітэт, дзе атрымаў спецыяльнасць семіталогія. У 1956 г. абараніў дысертацыю «Праіндаеўрапейскія элементы хецкай мовы» і атрымаў ступень кандыдата філалагічных навук. У 1960 г. пасля абароны дысертацыі «Хецкая мова і тэорыя гартані» стаў доктарам філалагічных навук.

У 1964 г. узначаліў кафедру структурнай і прыкладной лінгвістыкі Тбіліскага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1973 — 2000 гг. кіраваў інстытутам усходазнаўства Акадэміі навук Грузіі. У 1984 — 1990 гг. — дэпутат Вярхоўнага Савета СССР. У 1990 — 1991 гг. — дэпутат Вярхоўнага Савета Грузіі. У 1992 — 2004 гг. тройчы выбіраўся ў парламент Грузіі. У 2005 — 2013 гг. — прэзідэнт Нацыянальнай акадэміі навук Грузіі.

Навуковыя погляды

Навуковыя працы Тамаза Гамкрэлідзэ прысвечаны пераважна тэорыі лінгвістыкі, тыпалогіі і гісторыі грузінскай мовы і індаеўрапейскіх моў. У 1972 — 1973 гг. Т. Гамкрэлідзэ і В. І. Іваноў прапанавалі перагляд фаналагічнай і марфаналагічнай сістэмы індаеўрапейскіх моў. На гэтай аснове ў 1984 г. яны выступілі з так званай армянскай гіпотэзай, якая лакалізавала прарадзіму індаеўрапейцаў на ўсходзе Анатоліі і ў Закаўказзі.

Спасылкі

• Сайт Нацыянальнай акадэміі навук Грузіі
• Сайт Нацыянальнай парламенцкай бібліятэкі Грузіі
• Сайт Тбіліскага ўніверсітэта