Аброчныя тканіны

Аброчныя тканіны (ці іначай — абраканыя тканіны, абракоўныя тканіны) — адзін з відаў беларускіх абрадавых тканін, якія выконвалі функцыю ахвяравальнага падарунка Богу і талісмана (абярэга), якія аберагаў людзей ад уплыву злых сіл.

Вырабляліся ў цяжкія часы, у крызісных сітуацыях людзей ці краіны (час вайны, засухі, эпідэміі, хвароб дзяцей і інш.). У якасці аброчных тканін выкарыстоўваліся самаробныя даматканыя тканіны (ці пазней — фабрычныя тканіны), а таксама разнастайныя вырабы з іх: звычайна — спецыяльна вырабленыя для мэт ахвяравання ручнікі ці абрусы; радзей — прадметы святочнага адзення (фартушкі, хусткі, стужкі), посцілкі і інш.

Галоўным чынам, ахвяравальныя аброчныя тканіны (звычайна — прыгожыя ручнікі ці абрусы) завязваліся на драўляныя хрысціянскія крыжы, што стаялі ў вёсках, на абочынах ці на скрыжаваннях дарог, на могілках, на прошчы, каля святых крыніц, на «святыя дрэвы». Пазней іх пачалі вешаць таксама на абразы ў праваслаўных цэрквах, каталіцкіх касцёлах, хрысціянскіх капліцах.

«Аброчны» — гэта тое, што прыносіцца, ахвяруецца па «аброку». Назва «аброк» азначае «зарок», «клятва», «абяцанне», «запавет», якія даваліся чалавекам па рэлігійных ці іншых меркаваннях рабіць ці не рабіць што-небудзь. Аброчныя тканіны ахвяраваліся і завязваліся чалавекам па ўласным аброку як дар і індывідуальная просьба да Бога, што было сродкам усталявання чалавекам кантакту з найвышэйшым светам.

Выкарыстанне аброчных тканін звязана з дахрысціянскімі вераваннямі славян.

Галерэя правіць

Літаратура правіць

  • Аброк // Этнаграфія беларусаў: Энцыкл. — Мінск : БелСЭ, 1989. — С. 16.
  • Раманюк, М. Беларускія народныя крыжы / М. Раманюк; рэд., уклад. і мастак Д. Раманюк; газета «Наша Ніва». — Вільня : Наша Ніва, 2000. — 222 с.
  • Фадзеева, В. Я. Аброчныя тканіны / В. Я. Фадзеева // Этнаграфія беларусаў: Энцыкл. — Мінск : БелСЭ, 1989. — С. 16.

Спасылкі правіць