Трыясавы перыяд: Розніца паміж версіямі
Новая старонка: '{{Геахраналагічная шкала}} '''Трыясавы перыяд''', або '''трыяс''' - першы геалагічны перыяд ...' |
(Няма розніцы)
|
Версія ад 10:41, 23 чэрвеня 2013
Трыясавы перыяд, або трыяс - першы геалагічны перыяд мезазойскай эры. Наступны за пермскім перыядам, папярэднічае юрскаму. Пачаўся 252,17 ± 0,06 гадоў таму, скончыўся 201,3 ± 0,2 млн гадоў таму.[1] Працягваўся, такім чынам, каля 51 млн гадоў.
Уведзены Фрыдрыхам Альберці ў 1834 годзе, названы па наяўнасці трох слаёў у кантынентальных адкладах гэтага часу ў Заходняй Еўропе: пярэстага пяшчаніку, ракавіны вапняка і кейпера.
Падраздзяленне трыясавай сістэмы
Сістэма | Аддзел | Ярус | Узрост, млн гадоў таму |
---|---|---|---|
Юра | Ніжні | Гэтангскі | менш |
Трыяс | Верхні | Рэтскі | 201,3-208,5 |
Нарыйскі | 208,5-227 | ||
Карныйскі | 227-237 | ||
Сярэдні | Ладінскі | 237-242 | |
Анізійскі | 242-247,2 | ||
Ніжні | Аленёкскі | 247,2-251,2 | |
Індскі | 251,2-252,2 | ||
Перм | Лапінскі | Чансінскі | больш |
Геалагічныя падзеі
Да надыходу трыяса ўсе мацерыкі існавалі ў выглядзе адзінага гіганцкага суперкантынента - Пангеі. З надыходам трыяса Пангея пачала паступова расколвацца. У трыясе моцна скарачаюцца плошчы нутракантынентальных вадаёмаў, развіваюцца пустынныя ландшафты. Да гэтага перыяду адносіцца пачатак адкладаў парод таўрычаскай серыі, шырока распаўсюджанай у Крыму (нерасчлененные верхні трыяс і ніжняя юра). Гэтыя пароды складаюць ніжнюю частку Крымскіх гор.[2]
-
Канец сярэдняга трыяса
(240 млн лет назад) -
Сярэдзіна верхняга трыяса
(220 млн лет назад) -
Мяжа трыяса і юры
(200 млн лет назад)
Клімат
Пацяпленне клімату выклікае высыханне многіх ўнутраных мораў. У пакінутых морах расце ўзровень салёнасці. Адбываецца паслабленне кліматычнай занальнасці і згладжванне тэмпературных адрозненняў.
Расліннасць
Выміранне насенных папарацей. У наземнай расліннасці пачалі пераважаць голанасенныя, цыкадавыя, гінкго і хвойныя.
Жывёльны свет
З'яўляюцца новыя групы малюскаў (слімакі, вустрыцы). Найбуйнейшымі драпежнікамі становяцца водныя.
У гэты ж час, адбываецца значнае падзенне разнастайнасці пазваночных.
На сушы развіваюцца рэптыліі. З'яўляюцца першыя цеплакроўныя - яйцакладучыя млекакормячыя, а таксама прамыя продкі птушак (протаавіс). У трыясе шырокае распаўсюджванне атрымліваюць цекадонты - сухапутныя рэптыліі, які хутка рухалісь, продкі дыназаўраў.
Казуркі
У трыясе ў розных групах казурак асноўныя змены адбываюцца ў розны час.
Сеткаватакрылыя на працягу ўсяго перыяду павялічвалі краявідная разнастайнасць.
У раннім трыясе не было наземных жукоў, хоць у пярмі яны былі шырока распаўсюджаныя.
У сярэднім трыясе расцвітаюць напаловужорсткакрылыя, цвёрдакрылыя (як мяркуецца, большасць - водныя формы), стракозы і аднадзёнкі.
У познім трыясе з'яўляецца адзін з апошніх вялікіх атрадаў насякомых - двухкрылыя, а таксама перапончатакрылыя (адзінае сямейства Xyelidae, многія віды якога выміраюць ў ранні ці сярэдні юрскі перыяд). Найбольш распаўсюджанымі становяцца мезозойской сямейства Panorpidae, Orthophlebiinae. Разам з імі яшчэ даволі шматлікія цяпер вымерлыя Permochoristidae.
Дакладна вядома, што ў канцы трыяса існавалі прамакрылыя; у самцоў некаторых відаў меўся гукавы апарат на пярэдніх крылах для прыцягнення самак. У канцы трыяс вымерла адно з васьмі сямействаў стракоз.
На мяжы трыяса і юры, сінхронна з вялікім марскім выміраннем, адбываецца і падзенне разнастайнасці насякомых, хоць асноўныя змены іх складу адбыліся раней, яшчэ ў познім трыясе.
Літаратура
- Иорданский Н. Н. Развитие жизни на земле. — М.: Просвещение, 1981.
- Короновский Н.В., Хаин В.Е., Ясаманов Н.А. Историческая геология : Учебник. — М.: Академия, 2006.
- Ушаков С.А., Ясаманов Н.А. Дрейф материков и климаты Земли. — М.: Мысль, 1984.
- Ясаманов Н.А. Древние климаты Земли. — Л.: Гидрометеоиздат, 1985.
- Ясаманов Н.А. Популярная палеогеография. — М.: Мысль, 1985.
- Монин А. С. Популярная история Земли. — 2-е изд. — М.: Наука, 1980. — 224 с.
- Пономаренко, А. Г. и Сукачева, И. Д. 2001. Насекомые конца триаса-начала юры.
Заўвагі
- ↑ Международная стратиграфическая шкала (версия за январь 2013) на сайте Международной комиссии по стратиграфии
- ↑ Н. В. Короновский, А. Ф. Якушова Основы геологии 22.5. ПОДВИЖНЫЕ ПОЯСА (ПЕРЕХОДНЫЕ ЗОНЫ И ОКЕАНЫ