Аляксандр Сямёнавіч Архангельскі

Аляксандр Сямёнавіч Архангельскі
Аляксандр Сямёнавіч Архангельскі
Дата нараджэння	12 (24) ліпеня 1854
Месца нараджэння	Пенза, Пензенская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	24 красавіка 1926 (71 год)
Месца смерці	Масква, Маскоўская губерня, РСФСР, СССР;
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Дзеці	Boris Arkhangelsky[d] і Alexandr Arkhangelsky[d]
Род дзейнасці	пісьменнік, літаратуразнавец, педагог, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	літаратуразнаўства
Месца працы	Сімбірская класічная гімназія[d]; Імператарскі Казанскі ўніверсітэт[d]; Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт[d]; Saint-Petersburg Elizabethan Institute[d]; Filologicheskie Zapiski[d];
Навуковая ступень	доктар[d] (28 мая 1890)
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	Казанскі ўніверсітэт
Вядомы як	пісьменнік, педагог, філолаг
Член у	Таварыства аматараў расійскай славеснасці; Маскоўскае археалагічнае таварыства[d]; Пецярбургская акадэмія навук; Акадэмія навук СССР[d];

Аляксандр Сямёнавіч Архангельскі (24 ліпеня 1854, Пенза — 24 красавіка 1926, Масква) — расійскі пісьменнік, літаратуразнавец, педагог, філолаг, прафесар гісторыі рускай літаратуры, член-карэспандэнт Імператарскай акадэміі навук (1904).

Біяграфія правіць

Аляксандр Сямёнавіч Архангельскі нарадзіўся 24 ліпеня 1854 года у сям’і святара ў горадзе Пенза.

Першапачатковую адукацыю атрымаў у Пензенскай семінарыі.

У 1872 годзе паступіў у Казанскі ўніверсітэт, пасля заканчэння курса ў 1876 годзе некаторы час складаўся выкладчыкам Сімбірскай гімназіі (руск.) (бел., але неўзабаве быў адкамандзіраваны на казённы рахунак у Маскву для архіўных заняткаў.

У 1882 годзе за даследаванне «Нил Сорский и Вассиан Патрикеев, их литературные труды и идеи в древней Руси» (СПб., 1882) атрымаў у Казанскім універсітэце ступень магістра рускай славеснасці і тады ж быў абраны гэтым універсітэтам дацэнтам па гэтай кафедры, а 1 кастрычніка 1884 года прызначаны экстраардынарным прафесарам.

А. С. Архангельскі прымаў актыўны ўдзел у стварэнні Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Эфрона.

Аляксандр Сямёнавіч Архангельскі памёр 24 красавіка 1926 года ў горадзе Маскве ва ўзросце сямідзесяці аднаго года.

Навуковая дзейнасць правіць

Асноўныя працы прысвечаны старажытнай рускай літаратуры, рускай літаратуры ХIХ стагоддзя і тэатру XVII—XVIII стагоддзяў. У кнізе «Очерки из истории западно-русской литературы XVI—XVII вв.» (1888) даследуе беларускую літаратуру. Разглядаў барацьбу з каталіцызмам на беларускіх і ўкраінскіх землях, гісторыю царкоўных брацтваў (у Вільні, Гродне, Магілёве, Брэсце, Мінску, Оршы, Пінску і іншых гарадах) і кнігадрукавання ў славян (ад Швайпольта Фіёля і Францыска Скарыны), прыводзіць спіс беларускіх кніг 14-16 стагоддзяў^[1].

На фоне палітычнай, грамадскай, культурнай і рэлігійнай барацьбы таго часу даследуе творы палемічнай літаратуры («Апокрысіс» Х. Філалета, «Фрынас» М. Сматрыцкага, «Палінодзію» З. Капысценскага (руск.) (бел., «Перастрогу» невядомага аўтара) заходне-рускіх прапаведнікаў, кнігі навучальнага характару (Л. Зізанія, П. Бярынды, М. Сматрыцкага)^[1].

Бібліяграфія правіць

«Нил Сорский и Вассиан Патрикеев», СПб, 1882
«В. А. Жуковский». Казань, 1883
«Древне-славянское евангелие». Воронеж, 1883
«ХVII век в истории русской литературы», СПб, 1884
«Театр допетровской Руси» (Казань, 1884),
«Святые Кирилл и Мефодий и совершенный ими перевод Святого Писания» (Казань, 1885)
«Пушкин в его произведениях и письмах», Казань, 1887
«Творения отцов церкви в древнерусской письменности». (Казань, 1889—1891. [Вып.] 1—4).
Из лекций по истории русской литературы: «Литература домонгольской Руси XI — половина XIII века» (Казань, 1903).
Из лекций по истории русской литературы: «Образование и литература Московского государства конца XV—XVIII века» (2-е изд. Казань, 1898—1901). Вып. 1—3; 1913. Вып. 4.
«Пушкин в Казани» (Казань, 1899),
«Введение в историю русской литературы» (Пг., 1916. Т. 1: История литературы как наука)^[2].
Труды академика А. Н. Пыпина в области истории русской литературы // Журнал Министерства народного просвещения. 1904. № 2. С. 73—128.

Зноскі

↑ ^а ^б Архангельский Александр Семёнович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 31. — 737 с..
↑ Архангельский, Александр Семенович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Літаратура правіць

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).

Спасылкі правіць

Профіль Александра Семёновича Архангельского на афіцыйным сайце РАН

[БС-1] а ^б Архангельский Александр Семёнович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 31. — 737 с..

[2] Архангельский, Александр Семенович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

[1]

[2]