Вікіпедыя

Бітва за Хартум (з 2023)

Бітва за Хартум — эпізод канфлікту паміж прыхільнікамі суданскіх генералаў Абдэля аль-Бурхана і Махамеда Дагала, звязаны з барацьбой за горад Хартум, сталіцу Судана.

Бітва за Хартум
Асноўны канфлікт: Канфлікт у Судане (з 2023)
Бягучая сітуацыя ў горадзе і наваколлі.      Пад кантролем прыхільнікаў Бурхана.      Пад кантролем прыхільнікаў Дагала.

Бягучая сітуацыя ў горадзе і наваколлі.
     Пад кантролем прыхільнікаў Бурхана.

     Пад кантролем прыхільнікаў Дагала.
Дата з 15 красавіка 2023
Месца Хартум і наваколлі
Статус працягваецца
Праціўнікі
Узброеныя сілы Судана
Народныя сілы абароны[1] 		Сілы аператыўнай падтрымкі
Камандуючыя
Абдэль Фатах аль-Бурхан Махамед Хамдан Дагала
Страты
27 забітых і 183 параненых (станам на 17.04.23) 400 забітых (толькі за 25.06.23), 316 арыштаваных[2] (станам на 30.04.23)
Агульныя страты
тысячы загінулых[3] (станам на 08.08.23), 229 прапаўшых без вестак[4] (станам на 23.05.23)

Горад стаў месцам самага інтэнсіўнага супрацьстаяння бакоў. Сутыкненні дапаўняліся цяжкай гуманітарнай сітуацыяй. Шматлікія важныя пункты — аэрапорт, рэспубліканскі палац, генштаб і штаб САП — шмат разоў пераходзілі з рук у рукі[5].

Баявыя дзеянні

правіць

Красавік

правіць
 
Дзеянні САП у красавіку.

15 красавіка ў 9:30 раніцы па мясцовым часе[6] байцы Сіл аператыўнай падтрымкі (САП) атакавалі некалькі вайсковых лагераў у Хартуме. Сутыкненні распаўсюдзіліся на сталічныя раёны Джабра, Кафуры і Шамбат[7]. Прадстаўнікі САП заявілі, што яны захапілі аэрапорт. Побач з галоўным камандаваннем і рэзідэнцыяй Бурхана была чутна стральба. Атрады, лаяльныя Дагала, умацавалі свае пазіцыі ў аэрапорце, а ўрадавыя сілы размясцілі бранятэхніку каля прэзідэнцкага палаца[8]. Пазней паўстанцы паведамілі пра захоп прэзідэнцкай рэзідэнцыі, аднак улады абверглі гэта[8].

Праз некалькі гадзін пасля пачатку сутыкненняў былі аддадзены загады аб эвакуацыі грамадзянскіх асоб, палітыкаў і супрацоўнікаў пасольстваў[9]. Дыпмісія ЗША ў Судане заклікала сваіх грамадзян шукаць прытулку, бо ў дыпламатаў не было падрабязнага плана эвакуацыі[10].

У другой палове дня паведамлялася аб сутыкненнях з ужываннем цяжкай зброі ў паўднёвай і цэнтральнай частцы Хартума[11]. Тым часам прыхільнікі Бурхана заявілі, што адбілі напад на стадыён «Спортс-Сіці». Наступныя сутыкненні адбыліся на мосце праз Белы Ніл[12].

17 красавіка перастрэлкі аднавіліся. З поўначы і поўдня сталіцы даносілася цяжкая артылерыя, а каля штаба арміі ішлі баі[13]. На наступны дзень у баі ўключыліся авіяцыя і СПА[14]. У паўднёвай частцы сталіцы сутычкі спыніліся, але ў цэнтры каля прэзідэнцкага палаца і штаба арміі яшчэ вялася перастрэлка[15]. 19 красавіка было абвешчана аб чарговым спыненні агню (з 18:00 па мясцовым часе). Баявыя дзеянні ў асноўным аціхлі вакол аэрапорта, але ля прэзідэнцкага палаца, штаба арміі і ў раёне Джабра на захадзе сталіцы наадварот узмацніліся[16]. На наступны дзень у бок сталіцы накірваліся падмацаванні для войск САП, але сухапутныя часці УСС разам з авіяцыяй прыпынілі прасоўванне праціўніка[17].

21 красавіка асабліва жорсткія баі былі адзначаны на трасе, якая вядзе ў Порт-Судан, і ў прамысловай зоне аль-Башыр[18]. 22 красавіка сутычкі перакінуліся з цэнтра сталіцы на раёны Хілат-Хамад, Хаджалы і Аркавіт[19]. 23 красавіка вакол ваеннага штаба і палаца адбыліся сутыкненні і выбухі[20]. Байцы САП заявілі, што яны захапілі прадпрыемства ВПК у раёне Масудыя на паўднёвым усходзе Хартума[21].

27 красавіка ўрадавыя сілы нанеслі авіяўдары па пазіцыях праціўніка вакол прэзідэнцкага палаца і ў Хартум-Бахры[22]. 28 красавіка, як паведамілі байцы Дагала, яны захапілі аператыўную базу Хатаб, знішчыўшы пры гэтым 3 танкі і 9 машын[23].

30 красавіка УСС абвясцілі буйную аперацыю ў сталіцы з удзелам авіяцыі і цяжкай артылерыі. Паведамлялася пра налёт беспілотнікаў па пазіцыі паўстанцаў каля нафтаперапрацоўчага завода[24]. Суданская паліцыя заявіла аб разгортванні сваіх рэзервовых сіл на вуліцах Хартума для падтрымання правапарадку[25], а гарадскія ўлады адправілі дзяржаўных службоўцаў у бестэрміновы адпачынак[2].

Наступныя баі

правіць

1 мая адбыліся сутыкненні ў прыгарадзе Аль-Джэрыф[26]. На наступны дзень сілы Дагала заявілі, што збілі варожы МіГ[27]. 8 мая зафіксаваны баі ў Хартум-Бахры ў раёне Шамабат, дзе размешчана армейская база[28]. 9 мая паўстанцы абвінавацілі авіяцыю праціўніка ў разбурэнні Старага Рэспубліканскага палаца[29][30]. Байцы Бурхана адмаўлялі гэта[31]. 11 мая ў ЮНІСЕФ паведамілі, што ў Хартуме згарэла фабрыка па вытворчасці прадуктаў харчавання для недаядаючых дзяцей[32]. 15 мая пад авіяўдар трапіў шпіталь Шарк-эль-Ніл[33], а пасольства Самалі разрабавалі баевікі Дагала[34]. 20 мая разрабавана пасольства Катара[35].

4 чэрвеня паўстанцы паведамілі, што збілі над сталіцай знішчальнік праціўніка, але ўрадавыя сілы адмаўлялі гэты факт. Паводле УСС, самалёт разбіўся ля базы Вадзі-Саідна з-за тэхнічнай няспраўнасці[36]. 5-га чысла паведамлялася пра сутыкненні ў паўднёвых раёнах сталіцы[37]. 7 чэрвеня падчас баёў загарэўся склад гаручага, размешчаны недалёка ад армейскай базы і прадпрыемствы па вытворчасці зброі ў раёне Ярмук[38]. На наступны дзень невядомыя баевікі напалі на пасольства Саудаўскай Аравіі[39]. 25-га паўстанцы Дагала заявілі пра захоп штаб-кватэры цэнтральных рэзервовых сіл паліцыі[40].

20 ліпеня каманда арганізацыі «Урачы без межаў» з 18 чалавек была атакавана падчас перавозкі харчавання ў турэцкі шпіталь на поўдні Хартума[41]. 31 ліпеня Сілы спецыяльнага прызначэння УСС атакавалі вайсковы комплекс ворага недалёка ад Аль-Шаджара на захадзе сталіцы[42].

1 жніўня шпіталь на паўночны захад ад аэрапорта Хартума часткова абрынуўся праз абстрэл[43]. 2 жніўня ва УСС заявілі, што забілі 12 байцоў Дагала і знішчылі 4 аўтамабілі ворага ў выніку нападу на мост Аль-Мак Німр, які злучае Хартум і Хартум-Бахры[44]. 6 жніўня УСС нанеслі ўдары па Рэспубліканскім палацы, у той час як у САП заявілі, што адбілі спробу ворага прарваць аблогу ваеннага комплексу Ярмук[45]. 20 жніўня, як заявілі прадстаўнікі УСС, іх часці адбілі напад праціўніка на штаб бранятанкавага корпуса ў вайсковым раёне Аль-Шаджара, у выніку чаго сотні чалавек пацярпелі, былі знішчаны пяць бронемашын, танк Т-55 і некалькі баявых машын. Тры танкі і некалькі баявых машын трапілі ў рукі ўрадавых вайскоўцаў[46].

4 верасня войскі Дагала заявілі, што збіла два самалёты «Ан» УСС[47]. 16 верасня ўлады заявілі, што адбілі атаку праціўніка на штаб-кватэру Галоўнага камандавання[48]. 17 верасня офіс Суданскай падатковай службы[49] і 18-павярховая вежа Greater Nile Petroleum Oil Company[50], славутасць Хартума, загарэліся падчас баёў. УСС абвінавацілі САП у падпале будынкаў[49]. 20-га чысла байцы Дагала заявілі, што збілі варожы бамбардзіроўшчык[51].

3 кастрычніка войскі Дагала абвінавацілі праціўніка ў нападзе на дыпмісію Эфіопіі[52]. 20 лістапада яны захапілі раён Джэбель-Аўлія[53].

6 снежня войскі Дагала ўзялі пад кантроль цэнтр базы даных суданскай тэлекамунікацыйнай групы (Sudatel), размешчаны на паўднёвым захадзе Хартума[54]. 2 студзеня 2024 года ВПС Судана разбамбілі пазіцыі праціўніка[55]. 12 мая войскі Бурхана абстралялі комплекс Палаца Рэспублікі ў Хартуме, выклікаўшы пажар у старым будынку[56]. 20 жніўня — прынамсі 15 чалавек загінулі ў выніку авіяўдараў УСС у Эд-Даэйне. Сярод аб’ектаў, якія падвергліся нападу, былі навучальная бальніца горада і цэнтр перамяшчэння[57]. 20 жніўня ўлады заявілі, што дамагліся поспехаў у раёне парку Эль-Доха на паўднёвым захадзе Хартума[58].

25 верасня войскі Бурхана пачалі буйное наступленне ў раёне сталіцы[59], адбіўшы ўніверсітэт Хартума[60]. 28 верасня суданская армія заявіла, што адбіла штаб-кватэру тэлекамунікацыйнай кампаніі Zain у Аль-Мукрыне[61]. 29 верасня ААЭ абвінавацілі УСС у бамбардзіроўцы рэзідэнцыі свайго пасла ў Хартуме ў выніку авіяўдару[62]. Прадстаўнікі Бурхана абвінавацілі ў інцыдэнце войскі Дагала[63]. САП перапынілі мірныя перамовы з праціўнікам у адказ на наступленне ўладаў у Хартуме[64]. 13 кастрычніка прыхільнікі Бурхана адбілі паліцэйскі ўчастак і мячэць Эль-Ламаб на паўднёвым захадзе Хартума[65].

Наваколлі

правіць
Асноўны артыкул: Баі за Амдурман (2023)

Сутыкненні закранулі і Амдурман (горад-спадарожнік сталіцы). Бакі ўжывалі цяжкае ўзбраенне[66], а суданскія ВПС абстрэльвалі пазіцыі паўстанцаў. У розных раёнах жыхары чулі артылерыю[67].

Раніцай 20 красавіка 2023 года, як паведамілі мяцежнікі, яны адбілі напад арміі на свае пазіцыі ў Амдурмане, збіўшы пры гэтым два верталёты[68]. На наступны дзень адбыліся абстрэлы і перастрэлкі[69].

21 мая байцы Дагала распачалі рух да галоўнай авіябазы праціўніка ў Вадзі-Саідна, на поўнач ад сталіцы. Атрады САП прыкладна на 20 грузавіках спрабавалі перасекчы мост праз Ніл, каб дабрацца да паветранай гавані, але былі сустрэты цяжкай артылерыяй арміі Бурхана[70].

31 мая саюз суданскіх лекараў заявіў, што па меншай меры 18 чалавек загінулі і больш за 100 атрымалі раненні ў выніку ракетнага абстрэлу рынку на поўдзень ад Хартума[71].

19 ліпеня 14 мірных жыхароў былі забітыя ў выніку ўдару беспілотніка САП у Аль-Азхары і ў Вад-Аджыбе, на поўдзень ад Хартума. УСС сцвярджалі, што адбілі напад праціўніка ў Аль-Ашары і на мосце Аль-Абасін у Абу-Адама, на поўдзень ад сталіцы, знішчыўшы 9 баявых машын і забіўшы некалькі байцоў[72].

5—6 кастрычніка часці САП усталявалі кантроль над горадам Аль-Айлафун на паўднёвы ўсход ад Хартума, захапіўшы помпавую станцыю на нафтаправодзе[73][74].

11 лістапада быў разбураны мост Шамбат, які злучаў Хартум-Бахры і Амдурман. Бакі абвінавацілі ў здарэнні адзін аднаго[75].

Страты і шкода

правіць

Паводле паведамленняў Flightradar24, у міжнародным аэрапорце Хартума некалькі самалётаў кампаній Saudia, Badr Airlines і SkyUp Airlines былі пашкоджаны[76]. Пазней Saudia пацвердзіла, што адзін з яе бортаў трапіў пад абстрэл перад узлётам, а ўсе пасажыры, экіпаж і персанал былі эвакуіраваны ў пасольства Саудаўскай Аравіі. Кампанія разам з EgyptAir прыпыніла ўсе палёты ў і з Судана[77]. Сярод пацярпелых бартоў быў і самалёт Сусветнай харчовай праграмы, што, паводле слоў арганізацыі, паўплывала на здольнасць перамяшчаць персанал і аказваць дапамогу людзям па ўсёй краіне[78].

17 красавіка прыхільнікі Бурхана заявілі пра страту 27 байцоў забітымі і 183 параненымі[79][80]. Станам на той жа дзень у баях загінулі 74 суданцаў[81][82].

Да 21 красавіка ў Хартуме было зарэгістравана ад 100 да 200 пацверджаных выпадкаў гібелі грамадзянскага насельніцтва; паведамлялася, што некаторыя з ахвяр былі замежнікамі[83][84]. На 29-га колькасць загінулых дасягнула лічбы ў 500 чалавек[85].

Каля 00:00 па мясцовым часе 30 красавіка Сілы аператыўнай падтрымкі[86] нанеслі авіяўдар па Цэнтральным банку Судана  (ар.) (бел.. З-за хаоса пакуль не пацверджана ні раненняў, ні гібелі грамадзянскіх асоб, але ў выніку паветранай атакі большая частка будынка згарэла[87].

27 мая пры паветраных бамбардзіроўках авіяцыі САП загінулі 2 чалавекі[88].

У першы дзень лета ў выніку дзеянняў артылерыі загінулі 27 мірных грамадзян[89]. 4 чэрвеня 10 студэнтаў з Дэмакратычнай Рэспублікі Конга загінулі ў выніку ўдару ўрадавай авіяцыі па Міжнародным афрыканскім універсітэце ў Хартуме[90]. 11-га ў выніку дзеянняў урадавай авіяцыі ў сталіцы загінулі 7 чалавек[91]. 17 чэрвеня падчас бамбёжкі разбураны некалькі дамоў і забіта не менш за 17 мірных жыхароў, у тым ліку 5 дзяцей[92][93]. 25 чэрвеня байцы Бурхана заявілі пра гібель 400 прыхільнікаў Дагала, у той час як актывісты паведамілі аб 14 загінулых мірных жыхароў[40].

16 ліпеня пяць чалавек загінулі і 17 атрымалі раненні ў выніку выбуху ў раёне Амбада на паўночным захадзе Хартума[94].

14 жніўня паўстанцы заявілі, што за апошнія тры дні загінулі 12 чалавек[95]. Як стала вядома 20 жніўня, атрады Дагала абстралялі з мінамётаў раён Аль-Салама, забіўшы ад 6 да 10 цывільных асоб[46]. 2 верасня прынамсі 20 чалавек, у тым ліку двое дзяцей, былі забіты ў выніку авіяўдару УСС па раёне Калакла аль-Куба на паўднёвым захадзе Хартума[96]. 10 верасня ў выніку авіяатакі ВПС урадавай арміі на рынак Кутум загінулі як мінімум 43 грамадзянскія асобы[97]. 12 верасня 104 асобы забіты пры абстрэлах па ўсёй сталіцы[98].

3 кастрычніка артылерыйскі снарад паўстанцаў трапіў у клініку пры мячэці ў Самарскім раёне Хартум-Бахры, загінула 20 чалавек[99]. 9 кастрычніка стала вядома, што як мінімум 190 чалавек загінулі пры двухдзённых бамбардзіроўках раёна Джэбел-Аўлія[100]. 10 снежня ўрадавыя часці атакавалі канвой Чырвонага Крыжа ў раёне Эль-Шаджара: 2 забітых, 7 параненых[101].

11 студзеня 2024 года прынамсі 23 чалавекі загінулі ў выніку авіяўдараў УСС у раёне Соба ў Хартуме, яшчэ дзесяць чалавек загінулі ў выніку абстрэлу на поўдні сталіцы[102]. 22 лютага сем чалавек загінулі ў выніку абстрэлу раёна Аль-Нахда[103]. 11 красавіка трынаццаць чалавек былі забітыя ў раёне Хаб ан-Наім у выніку меркаванага абстрэлу САП[104]. 1 жніўня два чалавекі загінулі ў выніку абстрэлу цэнтральнага рынку[105]. 29 верасня шэсць чалавек загінулі ў выніку авіяўдару УСС па раёнах Аль-Азхары і Аль-Інгаз[106]. 12 кастрычніка прынамсі 23 чалавекі загінулі і 40 атрымалі раненні ў выніку ўрадавых авіяўдараў у паўднёвым поясе Хартума[107]. 1 лістапада два чалавекі загінулі ў выніку ўдару беспілотніка УСС у раёне Ад-Хусейн[108]. 8 снежня як мінімум 28 чалавек загінулі і 37 атрымалі раненні падчас атакі БПЛА на заправачную станцыю ў раёне Маё[109].

Гуманітарны крызіс

правіць

Баявыя дзеянні ў Хартуме прывялі да таго, што многія жыхары апынуліся ў сваіх дамах без электрычнасці і вады больш чым на 48 гадзін, што яшчэ больш пагоршылася гвалтам, які меў месца падчас поснага месяца Рамадан. Хартумцы праз вулічныя перастрэлкі не маглі выйсці за прадуктамі ў краму. У бальніцах адчуваўся недахоп персаналу і запасаў матэрыялаў з-за патоку параненых[110]. Тысячы чалавек пакінулі горад, але пры ўцёках многія пацярпелі ад прыдарожных рабаванняў[111].

У першыя дні канфлікту ў сацыяльных сетках пад хэштэгам #NoToWar узнік масавы рух, добраахвотнікі якога прапаноўвалі людзям ежу, лекі і актуальную інфармацыю пра бяспечныя шляхі ўцёкаў з Хартума[112].

19 красавіка войскі Дагала абвясцілі, што стварылі кол-цэнтр у кантраляваных імі раёнах Хартума для прыёму сігналаў бедства ад жыхароў[113].

Зноскі

  1. ↑ Sudanese revolutionaries fighting alongside army against RSF (англ.). Middle East Eye. Праверана 10 красавіка 2024.
  2. ↑ а б Civil servants in Khartoum put on ‘open-ended leave’. Aljazeera (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  3. ↑ Khartoum: Doctors warn of disease catastrophe due to mounting dead bodies (англ.). www.reliefweb.int (8 жніўня 2023). Праверана 9 жніўня 2023.
  4. ↑ 229 Sudanese missing after start of hostilities in Khartoum (23 мая 2023).
  5. ↑ Антон Попов. Кровь и страх в Нубийской пустыне. Разбираемся, что происходит в Судане // СБ. Беларусь Сегодня : газета. — 22 апреля 2023.
  6. ↑ [1]
  7. ↑ Fighting broke out in Sudan between national army and RSF militiamen Архівавана 15 красавіка 2023., 15 April 2023
  8. ↑ а б السودان.. اشتباكات مسلحة بين الجيش وقوات الدعم السريع (لحظة بلحظة), 15 April 2023
  9. ↑ Hendawi, Hamza. Sudan's army and paramilitary fight street battles in Khartoum amid conflicting claims (англ.). The National (15 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 16 April 2023. Праверана 16 красавіка 2023.
  10. ↑ Sudan's army clashes with paramilitary forces in Khartoum (англ.). ABC7 New York (16 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 16 April 2023. Праверана 16 красавіка 2023.
  11. ↑ لحظة بلحظة.. اشتباكات بين الجيش السوداني والدعم السريع (ар.). www.aljazeera.net. Праверана 15 красавіка 2023.
  12. ↑ استمرار الاشتباكات بين الجيش والدعم السريع بالخرطوم ومروي, 15 April 2023
  13. ↑ Khartoum residents trapped without essentials as fighting rages (англ.). www.bbc.com. Праверана 17 красавіка 2023.
  14. ↑ Powerful explosions rock Khartoum (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 18 красавіка 2023.
  15. ↑ Khartoum on edge hours before agreed ceasefire (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 18 красавіка 2023.
  16. ↑ Fighting rages in central Khartoum on fifth day of clashes (англ.). www.aljazeera.com. Архівавана з першакрыніцы 19 красавіка 2023. Праверана 19 красавіка 2023.
  17. ↑ People scramble to leave Sudan’s capital after attempted ceasefires fail to stop violence (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 20 красавіка 2023.
  18. ↑ "Battles 'raging' in Khartoum: AJ correspondent". Al Jazeera [брытанская англійская]. 2023-04-21. Праверана 2023-04-21.
  19. ↑ War continues in Khartoum streets despite Eid truce. Sudan Tribune (22 красавіка 2023). Праверана 22 красавіка 2023.(недаступная спасылка)
  20. ↑ France begins evacuation of embassy staff, French and ‘allied’ citizens from Sudan. CNN (23 красавіка 2023).
  21. ↑ RSF claims capture of army personnel (англ.). www.aljazeera.com (23 красавіка 2023). Праверана 23 красавіка 2023.
  22. ↑ "More air strikes in Sudan as ceasefire expiry looms". Aljazeera. 2023-04-27. Праверана 2023-04-27.
  23. ↑ السودان في ثاني أيام المعارك.. اتساع المواجهات بين الجيش والدعم السريع وفتح ممرات إنسانية لفترة وجيزة (ар.). www.aljazeera.net. Праверана 29 красавіка 2023.
  24. ↑ Sudan crisis: Air strikes and fighting in Khartoum as truce collapses. BBC (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  25. ↑ Sudanese police deploy central reserve units in Khartoum. Aljazeera (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  26. ↑ Confrontations extending to new areas: AJ correspondent. Al Jazeera (1 мая 2023). Праверана 2 May 2023.
  27. ↑ Sudan army plane downed amid air raids - RSF. BBC (2 мая 2023). Праверана 2 May 2023.
  28. ↑ "Air strikes hit Sudanese cities despite truce talks". BBC. Праверана 9 May 2023.
  29. ↑ السودان اليوم.. "الدعم السريع" تتهم الجيش بقصف وتدمير القصر الجمهوري وإحصائية جديدة للقتلى والنازحين (ар.). www.aljazeera.net. Праверана 9 мая 2023.
  30. ↑ Abdulahe. استمرار المعارك واتهامات بتدمير القصر الجمهوري (ар.). Dabanga Radio TV Online (9 мая 2023). Праверана 9 мая 2023.
  31. ↑ "Sudan's RSF accuses army of bombing old presidential palace". BBC. Праверана 10 May 2023.
  32. ↑ "Sudan's army and RSF fight on after ceasefire talks fail". Aljazeera. Праверана 12 May 2023.
  33. ↑ "Air strikes pound Sudan's capital as conflict enters second month". Reuters [англійская]. Праверана 16 May 2023.
  34. ↑ "Sudan hospital hit in air strike and embassy looted". BBC [англійская]. Праверана 16 May 2023.
  35. ↑ "Khartoum's outskirts attacked as Sudan war enters sixth week". Aljazeera [англійская]. Праверана 20 May 2023.
  36. ↑ "'Real hell': Deadly fighting escalates in Sudan as truce expires". Aljazeera(англ.). 2023-06-04. Праверана 2023-06-05.
  37. ↑ Further clashes in Sudan's capital as military factions battle for eighth week. RTE (5 чэрвеня 2023).
  38. ↑ "Arms depot battle rages in Sudan as fuel facility burns". Aljazeera(англ.). 2023-06-07. Праверана 2023-06-08.
  39. ↑ "Saudi Arabia condemns attack on its embassy in Sudan". BBC(англ.). 2023-06-08. Праверана 2023-06-08.
  40. ↑ а б "Battle For Key Police Base Kills At Least 14 Sudan Civilians". Barron's(англ.). 26 June 2023. Праверана 27 June 2023.
  41. ↑ "Doctors Without Borders team attacked in Sudan's Khartoum". al-Arabiya. 21 July 2023. Праверана 22 July 2023.
  42. ↑ "Fighting continues in Sudan's capital as aid organisations leave conflict zones". Radio Dabanga(англ.). 1 August 2023. Праверана 2 August 2023.
  43. ↑ "Sudan Armed Forces deny 'imminent ceasefire' as shelling ravages Khartoum hospital". Radio Dabanga(англ.). 3 August 2023. Праверана 3 August 2023.
  44. ↑ "Sudanese army kills 12 RSF troops in Khartoum". Sudan Tribune(англ.). 2 August 2023. Праверана 3 August 2023.(недаступная спасылка)
  45. ↑ "Sudan war: airstrikes on Republican Palace, civil servants await salaries while oil ministry raises fuel prices". Radio Dabanga(англ.). 7 August 2023. Праверана 7 August 2023.
  46. ↑ а б Sudanese army thwarts major RSF attack in Khartoum (англ.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (20 жніўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 19 лістапада 2023. Праверана 21 жніўня 2023.
  47. ↑ Hemedti: ‘RSF does not seek control over Sudan but will fight on to the last soldier’ (англ.). Radio Dabanga (6 верасня 2023). Праверана 7 верасня 2023.
  48. ↑ Sudanese army repels RSF attack on its command centre (англ.). Sudan Tribune (16 верасня 2023). Праверана 17 верасня 2023.
  49. ↑ а б Escalating Conflict: Sudanese army, RSF clash in Khartoum, El-Obeid, Zalingei (англ.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (17 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 20 кастрычніка 2023. Праверана 17 верасня 2023.
  50. ↑ Nimoni, Fiona. Sudan conflict: Landmark skyscraper in Khartoum engulfed in flames (англ.). BBC (17 верасня 2023). Праверана 17 верасня 2023.
  51. ↑ Battles continue around SAF General Command in Khartoum (англ.). Radio Dabanga (21 верасня 2023). Праверана 22 верасня 2023.
  52. ↑ Tawir: RSF advances in Um Rawaba ‘an attempt to spread conflict across Sudan’ (англ.). Radio Dabanga (3 кастрычніка 2023). Праверана 4 October 2023.
  53. ↑ RSF take control of Sudanese army base in Jebel Aulia (англ.). Sudan Tribune (21 лістапада 2023). Праверана 21 лістапада 2023.
  54. ↑ RSF seize Sudan telecoms, data safety in question (англ.). Radio Dabanga (7 снежня 2023). Праверана 8 снежня 2023.
  55. ↑ Reports about ‘intense airstrikes’ on RSF sites in central Sudan. Radio Dabanga (3 студзеня 2024).
  56. ↑ Sudanese army bombs Republican Palace in Khartoum (англ.). Sudan Tribune (12 мая 2024). Праверана 13 May 2024.
  57. ↑ Sudanese airstrikes in Darfur kill dozens, trigger RSF retaliation (англ.). Sudan Tribune (20 жніўня 2024). Праверана 21 жніўня 2024.
  58. ↑ Battles continue in Sudan, air raids on East Darfur hospital kill four (англ.). Radio Dabanga (21 жніўня 2024). Праверана 21 жніўня 2024.
  59. ↑ Sudanese army launches major offensive against RSF in Khartoum. Sudan Tribune (26 верасня 2024).
  60. ↑ Sudan army launch major Khartoum offensive. Radio Dabanga (26 верасня 2024).
  61. ↑ Sudan's Burhan vows victory as army advances in Khartoum Bahri. Sudan Tribune (28 верасня 2024).
  62. ↑ UAE blames SAF for airstrike on ambassador’s Khartoum residence. Radio Dabanga (30 верасня 2024).
  63. ↑ Sudan military denies targeting UAE diplomatic post in Khartoum. Al Jazeera (30 верасня 2024).
  64. ↑ RSF declares end to negotiations with Sudanese army. Sudan Tribune (29 верасня 2024).
  65. ↑ Sudan violence continues in Khartoum, Sennar, North Darfur(нявызн.). Radio Dabanga (15 кастрычніка 2024). Праверана 15 October 2024.
  66. ↑ Al-Arabiya correspondent: Clashes with heavy weapons between the army and the Rapid Support Forces in Omdurman
  67. ↑ صدام بين الجيش السوداني والدعم السريع.. وضربات جوية, 15 April 2023
  68. ↑ Sudan's RSF says it has downed army helicopters (англ.). www.bbc.com. Праверана 20 красавіка 2023.
  69. ↑ "Fighting continuing in Khartoum despite RSF ceasefire call". Aljazeera [брытанская англійская]. 2023-04-21. Праверана 2023-04-21.
  70. ↑ Salih, Zeinab Mohammed (2023-05-21). "Sudan conflict: Army fights to keep Wadi Saeedna airbase, residents say". BBC(англ.). Праверана 2023-05-22.
  71. ↑ Ross, Will (2023-06-01). "Sudan conflict: Rockets hit Khartoum market as talks collapse". BBC(англ.). Праверана 2023-06-01.
  72. ↑ "14 civilians killed in RSF drone strike on civilian gathering in Khartoum". Sudan Tribune(англ.). 19 July 2023. Архівавана з арыгінала 11 чэрвеня 2024. Праверана 20 July 2023.
  73. ↑ Rapid Support Forces attack al-'Aylafun. Sudan War Monitor (6 кастрычніка 2023).
  74. ↑ Sudan paramilitaries capture key oil station: Witnesses. Al-Arabiya (6 кастрычніка 2023).
  75. ↑ Sudanese army accuses RSF of destroying strategic bridge in the capital (англ.). Sudan Tribune (11 лістапада 2023). Праверана 11 лістапада 2023.
  76. ↑ Hogg, Ryan. A Saudi Arabian airline said an A330 plane was involved in an 'accident' at Khartoum airport in Sudan (англ.). Yahoo News (15 красавіка 2023). Праверана 16 красавіка 2023.
  77. ↑ Sudan updates: Explosions, shooting rock Khartoum
  78. ↑ "WFP temporarily halts operations in Sudan". BBC(англ.). 16 April 2023. Архівавана з арыгінала 15 April 2023. Праверана 2023-04-16.
  79. ↑ Archived copy. Архівавана з першакрыніцы 17 April 2023. Праверана 16 April 2023.
  80. ↑ Archived copy. Архівавана з першакрыніцы 16 April 2023. Праверана 16 April 2023.
  81. ↑ "Sudan: Army and RSF battle over key sites, leaving 56 civilians dead". BBC News [брытанская англійская]. 2023-04-15. Архівавана з арыгінала 15 April 2023. Праверана 2023-04-17.
  82. ↑ "Civilian toll rises in Sudan as military, rivals fight for control". Washington Post [амерыканская англійская]. ISSN 0190-8286. Праверана 2023-04-17.
  83. ↑ AfricaNews. Fighting intensifies in Sudanese capital Khartoum with over a 100 civilians dead (англ.). Africanews (17 красавіка 2023). Праверана 24 красавіка 2023.
  84. ↑ Denver man killed rescuing family from violence in Sudan (англ.). www.cbsnews.com. Праверана 24 красавіка 2023.
  85. ↑ As battle for Sudan rages on, civilian deaths top 500 (англ.). www.cbsnews.com. Праверана 29 красавіка 2023.
  86. ↑ Desk, Arab. Video.. A fire devoured a branch of the Central Bank of Sudan (англ.). The Eastern Herald (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  87. ↑ Sabah, Daily. Sudan battle rages as rivals trade blame for cease-fire violation (англ.). Daily Sabah (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  88. ↑ "US, Saudi Arabia call on Sudan warring sides to extend ceasefire". Aljazeera(англ.). 2023-05-29. Праверана 2023-05-29.
  89. ↑ Salih, Zeinab Mohammed (2023-06-01). "Sudan: 27 reported killed in shelling of market in poor area south of Khartoum". The Guardian [брытанская англійская]. ISSN 0261-3077. Праверана 2023-06-05.
  90. ↑ "Air strikes on Sudan campus kill Congolese - government". BBC(англ.). 2023-06-06. Праверана 2023-06-06.
  91. ↑ "'Most fearless' fighting in Sudan after 24-hour ceasefire ends". Aljazeera(англ.). 2023-06-11. Праверана 2023-06-13.
  92. ↑ "Sudan crisis: Five children among 17 killed in air strikes". BBC News [брытанская англійская]. 2023-06-17. Праверана 2023-06-17.
  93. ↑ "Sudan's warring sides agree to new 72-hour ceasefire". Al Jazeera(англ.). Праверана 2023-06-17.
  94. ↑ "Sudan Violence Rages As Paramilitaries Deny Darfur War Crimes". Barron's(англ.). 17 July 2023. Праверана 17 July 2023.
  95. ↑ Dozens possibly dead in South Darfur clashes (англ.). Radio Dabanga (14 жніўня 2023). Праверана 15 жніўня 2023.
  96. ↑ Sudan conflict: Air strike on Khartoum kills at least 20 (англ.). BBC (3 верасня 2023). Праверана 3 верасня 2023.
  97. ↑ Sudan medics: Khartoum hospital ‘a bloodbath’ as airstrike death toll reaches 43 (англ.). Radio Dabanga (11 верасня 2023). Праверана 11 верасня 2023.
  98. ↑ 100+ dead as ‘indiscriminate’ shelling ravages Sudan capital (англ.). Radio Dabanga (14 верасня 2023). Праверана 15 верасня 2023.
  99. ↑ At least 20 killed in artillery shelling of health clinic in Khartoum Bahri (англ.). Sudan Tribune (3 кастрычніка 2023). Праверана 4 October 2023.
  100. ↑ RSF shelling of SAF command in Sudan capital resumes (англ.). Radio Dabanga (9 кастрычніка 2023). Праверана 11 October 2023.
  101. ↑ Two killed in attack on Red Cross convoy in Sudan capital (англ.). Radio Dabanga (7 снежня 2023). Праверана 12 снежня 2023.
  102. ↑ More Than 30 Killed In Strikes On Sudan Capital: NGO. Barron's (12 студзеня 2024).
  103. ↑ Seven civilians killed in artillery shelling of Khartoum neighbourhood. Sudan Tribune (24 лютага 2024).
  104. ↑ Khartoum activists blame RSF for deadly shelling in Al-Jarif (англ.). Sudan Tribune (11 красавіка 2024). Праверана 13 красавіка 2024.
  105. ↑ Khartoum central market: ‘First shelling in months’ kills 2 (англ.). Radio Dabanga. Праверана 2 August 2024.
  106. ↑ Sudan army airstrike kills at least six in Khartoum. Sudan Tribune (29 верасня 2024).
  107. ↑ Air strike kills dozens in southern Khartoum(нявызн.). Sudan Tribune (13 кастрычніка 2024). Праверана 13 October 2024.
  108. ↑ Sudanese army drone strike kills two at fuel market in Khartoum (англ.). Sudan Tribune (1 лістапада 2024). Праверана 2 лістапада 2024.
  109. ↑ Intensified Sudan capital battles leave 31 dead, drones target Atbara again. Radio Dabanga (9 снежня 2024).
  110. ↑ Dahir, Abdi Latif (17 April 2023). "As New Wave of Violence Hits Sudan's Capital, Civilians Feel the Strain". The New York Times. Праверана 17 April 2023.
  111. ↑ "A three-hour trip now takes 12 hours: AJ correspondent". Aljazeera. 20 April 2023. Праверана 20 April 2023.
  112. ↑ "Sudan fighting: The unsung heroes keeping Khartoum residents alive". BBC News [брытанская англійская]. 21 April 2023. Архівавана з арыгінала 21 April 2023. Праверана 21 April 2023.
  113. ↑ "Sudan's RSF set up 'humanitarian' call centre". BBC News. 20 April 2023. Архівавана з арыгінала 17 April 2023. Праверана 20 April 2023.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Бітва_за_Хартум_(з_2023)&oldid=4887290"