Гродзенскі павет (Расійская імперыя)

Гродзенскі павет (руск.: Гродненский уезд) — адміністрацыйная адзінка ў складзе Слонімскай, Літоўскай і Гродзенскай губерняў, якая існавала ў 1795—1920 гадах. Цэнтр — горад Гродна.

Гродзенскі павет
Герб
Краіна	Расійская імперыя
Уваходзіць у	Гродзенская губерня
Адміністрацыйны цэнтр	Гродна
Дата ўтварэння	1795
Дата скасавання	1920
Насельніцтва	204,9 тыс. (1 897)
Плошча	4,3 тыс. км²

Гісторыя

Гродзенскі павет у складзе Слонімскай губерні Расійскай імперыі быў утвораны ў 1795 годзе на тэрыторыі, якая адышла да Расійскай імперыі ў выніку Трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай. У 1797 годзе павет адышоў да Літоўскай губерні, а ў 1801 — да Гродзенскай. У 1920 годзе павет адышоў да Польшчы.

У 1921 г. Гродзенскі павет паводле Рыжскага міру трапіў у склад Польшчы, дзе замест яго быў створаны новы Гродзенскі павет.

Насельніцтва

Паводле перапісу 1897 года ў павеце пражывала 204,9 тыс. чал. У тым ліку беларусы — 65,7 %; яўрэі — 19,9 %; рускія — 6,2 %; палякі — 5,7 %; літоўцы — 1,4 %. У павятовым горадзе Гродна пражывала 46 919 чал.

Адміністрацыйны падзел

У 1913 годзе ў павеце была 21 воласць:

Берштаўская воласць (цэнтр — с. Бершты), Багародзіцкая воласць (цэнтр — с. Масаляны), Вяліка-Бераставіцкая воласць (цэнтр — м. Вяліка-Бераставіца), Верцялішкаўская воласць (цэнтр — с. Верцялішкі), Воўпаўская воласць (цэнтр — м. Воўпа), Гожская воласць (цэнтр — с. Гожа), Галынская воласць (цэнтр — с. Галынка), Горніцкая воласць (цэнтр — с. Капцёўка), Гудзевіцкая воласць (цэнтр — с. Гудзевічы), Дубненская воласць (цэнтр — с. Дубна), Жытамлянская воласць (цэнтр — с. Жытомля),

Індурская воласць (цэнтр — в. Пракопавічы), Каменская воласць (цэнтр — м. Каменка), Крынкаўская воласць (цэнтр — м. Крынкі), Лашанская воласць (цэнтр — в. Вялікія Кавалічы), Лунненская воласць (цэнтр — м. Лунна), Мала-Бераставіцкая воласць (цэнтр — с. Малая Бераставіца), Мастоўская воласць (цэнтр — м. Масты), Азёрская воласць (цэнтр — м. Азёры), Скідзельская воласць (цэнтр — м. Скідзель), Сабалянская воласць (цэнтр — с. Сабаляны)

Ураднікі павета

• Гродзенскія павятовыя маршалкі

Літаратура

• Гродзенскі павет // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).