Вікіпедыя

Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі Ружанцовай (Гарадзішча)

Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі Ружанцовай — рымска-каталіцкі касцёл у гарадскім пасёлку Гарадзішча Баранавіцкага раёна. Размяшчаецца па вул. Міцкевіча, на ўзгорку на былой рыначнай плошчы, за савецкім часам від на яго забудаваны райвыканкамам. Пабудаваны ў стылі барока.

Каталіцкі храм
Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі
53°19′38,72″ пн. ш. 26°00′25,21″ у. д.HGЯO
Краіна  Беларусь
Гарадскі пасёлак Гарадзішча
Канфесія Рымска-каталіцкая царква
Епархія Пінская дыяцэзія
Архітэктурны стыль барока
Заснавальнік Ян Каменскі
Дата пабудовы XVIII стагоддзе
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі.

Гісторыя

правіць

Першы драўляны касцёл пабудаваны ў 1494 г. ў гонар Найсвяцейшай Дзевы Марыі па фундацыі Некраша Валадковіча[1]:3-6. Паводле іншых звестак, першы храм быў заснаваны Хадкевічамі на ўсход ад старажытнага замка[2]. У цэнтры мястэчка на пагорку была пастаўлена Троіцкая царква. У 1640 (1662?) годзе з цэглы пабудавана ўніяцкая царква па фундацыі ваяводы Яна Камінскага[3][1]:346 [4].

У XVII ст. абодва праваслаўныя храмы прыйшлі ў заняпад. Траян-Пятроўскі побач з рэшткамі праваслаўнай Троіцкай царквы ўзвёў кальвінскі збор. Наступны ўладальнік мястэчка старадубскі маршалак Гаўрыла Керло ператварыў яго ў касцёл. У 1864—1866 гг. большасць насельніцтва перайшла ў праваслаўе, касцёл быў закрыты і перададзены праваслаўным, 19 сакавіка 1868 г. пераасвячоны ў праваслаўную Троіцкую царкву. Храм знаходзіўся ў дрэнным стане, у канцы 1872 г. новы ўладальнік мястэчка Л. А. Спічакаў звярнуўся да старшыні дэпартамента дзяржаўнай эканоміі генерал-ад’ютанта К. У. Чэўкіна[ru] з просьбай аб рамонце і перабудове храма. У студзені 1873 г. губернскі архітэктар С. П. Іваноў стварыў план рэканструкцыі храма. Праект не быў прыняты, над царквой былі надбудаваны з левага боку апсіды вежа-званіца і 5-галоўе ў завяршэнні. У 1874—1876 гг. царква перабудавана пры актыўным садзейнічанні губернатара В. І. Чэрыкава, у 1919 г. ператворана ў касцёл. Перабудаваны ў 1930 г., зараз адноўлены[4].

Архітэктура

правіць

Помнік архітэктуры барока. Аднанефавы храм з прамавугольным прытворам пад двухсхільным дахам, са скарочанымі крыламі трансепта і паўкруглай апсідай, двухсхільны дах над якой пераходзіць уступам у канічнае пакрыццё. Вертыкальнасць кампазіцыі касцёла падкрэслена магутнымі лапаткамі-пілонамі і высокімі арачнымі аконнымі праёмамі з вонкавымі і ўнутранымі адхіламі. Іх ліштвы ўтоплены ў тоўшчу магутных сцен (шырыня 0,8 м) і аформлены паўкалонамі. Плоскасныя фасады акаймаваны шырокім тонкапрафіляваным карнізам, а нізкі цокаль апрацаваны закругленымі архітэктурнымі абломамі буйных чляненняў. Дынаміку архітэктурнай кампазіцыі ўзмацняе асіметрычна прыбудаваная да паўночнага боку апсіды 3-ярусная (2 васьмерыкі на чацверыку) шатровая званіца. Паміж апсідай і званіцай дабудавана сакрысція. Галоўны ўваход вырашаны арачным праёмам, фланкіраваным лапаткамі, завершаны 2-гранным шчыпцом з люкарнай па цэнтры[4].

У інтэр’еры неф перакрыты цыліндрычным скляпеннем на падпружных арках, апсіда — конхай, каля заходняй сцяны на 2 слупы ўзняты хоры[4].

Зноскі

  1. ↑ а б Żyskar J. Nasze kościoły. Djecezja Mińska. Warszawa, 1912. T. 1.
  2. ↑ Описание церквей и приходов Минской епархии. I. Новогрудский уезд. Мн., 1879. С. 34—40.
  3. ↑ Żmigrodzki J. Nowogródek i okolice. Nowogródek, 1931. S. 53.
  4. ↑ а б в г Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — С. 86-87. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5.

Літаратура

правіць

Спасылкі

правіць
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Касцёл_Найсвяцейшай_Дзевы_Марыі_Ружанцовай_(Гарадзішча)&oldid=4637717"