Крыстампалле

Крыстампалле
Краіна	Беларусь
Вобласць	Мінская
Раён	Пухавіцкі
Сельсавет	Навапольскі
Каардынаты	53°32′39″ пн. ш. 27°43′13″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	▼40 чал. (2019);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1713
Паштовыя індэксы	222860
Аўтамабільны код	5
СААТА	6244840044
	Крыстампалле на Вікісховішчы

Крыста́мпалле^{[заўв 1]} (трансліт.: Krystampallie, руск.: Кристамполье) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Навапольскага сельсавета. Месціцца за 30 км на захад ад Мар’інай Горкі, 45 км ад Мінска, 18 км ад чыгуначнай станцыі Рудзенск на лініі Мінск — Асіповічы.

Гісторыя

Дарожны паказальнік на дарозе з боку вёскі Церабель

Ранняя гісторыя

У XVIII ст. у Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага, уласнасць Быкоўскіх, уваходзіла ў дамен Русаковічы^[3]. На 1784 год уласнасць Вінцэнта Якса-Быкоўскага. Ад прозвішча Быкоўскіх вёска таксама мела назву Быкаўская Слабада, Быкава.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні.

У 1856 годзе Юзэфа Быкоўская, што была ўнучкай Вінцэнта, выйшла замуж за Уладзіслава Вайсенгофа, да якога вёска разам з Русаковічамі адышла праз вена. Пазней гэтымі землямі валодаў іх сын Ян Вайсенгоф, а далей Генрых Вайсенгоф (1859—1922), які ажаніўся з Людвікай Сакольскай. Пасля 1861 года вёска Крысцінполь у Цітвянскай воласці Ігуменскага павета. У 1870 годзе вёска і маёнтак памешчыка Вайсенгофа ў Дудзіцкай воласці Ігуменскага павета^[2]. У 1889 годзе маёнткам валодала Жазафіна Генрыхаўна Вейсенгоф, таксама ў яе было 15 дзесяцін зямлі ў вёсцы^[4]. Паводле перапісу 1897 года была капліца, хлебазапасны магазін, пітная ўстанова.

Найноўшы час

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай воласць абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР, маёнтак нацыяналізаваны. У 1930-х гадах праведзена прымусовая калектывізацыя, створаныя калгасы «Добрая воля» і імя С. М. Будзённага, былі 2 кузні^[2].

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі. У ваколіцах вёскі дзейнічала савецкая партызанская брыгада «Беларусь». У сакавіку 1944 года ў ходзе нямецкай карнай аперацыі вёска спалена. Пасля вайны вёска была адноўлена.

29 чэрвеня 2006 года вёска перададзеная з ліквідаванага Сяргеевіцкага сельсавета ў склад Праўдзінскага пасялковага савета^[5]. Да 28 траўня 2013 года ў Праўдзінскім пасялковым савеце. Пасля скасавання Праўдзінскага пасялковага савета вёска ўключаная ў Навапольскі сельсавет^[6].

Насельніцтва

1897 год:
- вёска — 60 двароў, 332 жыхары
- маёнтак — 11 жыхароў
1908 год:
- вёска — 74 двары, 405 жыхароў
- фальварак — 1 двор, 4 жыхары
1917 год:
- вёска — 78 двароў, 400 жыхароў
- фальварак — 14 жыхароў
1940 год — 80 двароў, 437 жыхароў
1960 год — 282 жыхары
1999 год — 90 жыхароў
2002 год — 36 двароў, 74 жыхары
2010 год — 41 жыхар
2012 год — 16 гаспадарак, 38 жыхароў
2019 год — 40 жыхароў^[7]

Галерэя
Панарама з боку Таварскіх
Уезд у вёску з боку Таварскіх
Цэнтральная вуліца
Цэнтральная вуліца

Эканоміка

У 2013 годзе на тэрыторыі сельскагаспадарчай філіі «Сяргеевічы» ААТ «Пухавіцкірайаграсервіс»^[2].

Спіс вуліц

Цэнтральная вуліца^[8]

Вядомыя асобы

Мікалай Сідаравіч Шэлег (нар. 1949) — беларускі эканаміст, спецыяліст у галіне сусветнай эканомікі.

Заўвагі

↑ Сустракаецца таксама варыянт Крыстампо́лле, Крыштампо́лле, Крыстапо́лле^[1], Крыстампо́льская Слабо́дка^[2].

Крыніцы

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
↑ ^а ^б ^в ^г Крыстамполле // Гарады і вёскі Беларусі. Т. 8 : Мінская вобласць, кн. 4 / Т.У. Бялова (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 151. — 528 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
↑ Дапаможнік (нявызн.). helper.archonline.by.
↑ Памяць 2003, с. 80.
↑ «Об упразднении Горелецкого, Краснооктябрьского, Селецкого, Сергеевичского сельсоветов и изменении границ Новоселковского, Пуховичского, Ветеревичского сельсоветов и Правдинского поссовета Пуховичского района». Решение Минского областного Совета депутатов от 29 июня 2006 г. № 222 Архівавана 22 кастрычніка 2020. (руск.)
↑ Рашэнне мінскага абласнога савета дэпутатаў ад 28 траўня 2013 Архівавана 11 снежня 2013. (руск.)
↑ Belarus (нявызн.). pop-stat.mashke.org. Праверана 26 красавіка 2024.
↑ Спіс вуліц і іншых элементаў ўнутранага адраса (нявызн.)(недаступная спасылка). Нацыянальнае кадастравае агенцтва Рэспублікі Беларусь. Архівавана з першакрыніцы 27 лістапада 2021. Праверана 11 сакавіка 2020.

Літаратура

Крыстамполле // Гарады і вёскі Беларусі. Т. 8 : Мінская вобласць, кн. 4 / Т.У. Бялова (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 151. — 528 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
Памяць: Пухавіцкі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.
Краткий топонимический словарь Белоруссии / В. А. Жучкевич. — Минск: Издательство Белорусского государственного университета, 1974. — 447 с. — 12 700 экз.
Krystynopole // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IV: Kęs — Kutno (польск.). — Warszawa, 1883. — S. 762.
Krystynpol // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XV, cz. 2: Januszpol — Wola Justowska (польск.). — Warszawa, 1902. — S. 177.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Крыстампалле

[3] Сустракаецца таксама варыянт Крыстампо́лле, Крыштампо́лле, Крыстапо́лле^[1], Крыстампо́льская Слабо́дка^[2].

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)

[энцык-2] а ^б ^в ^г Крыстамполле // Гарады і вёскі Беларусі. Т. 8 : Мінская вобласць, кн. 4 / Т.У. Бялова (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 151. — 528 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.

[4] Дапаможнік (нявызн.). helper.archonline.by.

[FOOTNOTEПамяць200380-5] Памяць 2003, с. 80.

[6] «Об упразднении Горелецкого, Краснооктябрьского, Селецкого, Сергеевичского сельсоветов и изменении границ Новоселковского, Пуховичского, Ветеревичского сельсоветов и Правдинского поссовета Пуховичского района». Решение Минского областного Совета депутатов от 29 июня 2006 г. № 222 Архівавана 22 кастрычніка 2020. (руск.)

[7] Рашэнне мінскага абласнога савета дэпутатаў ад 28 траўня 2013 Архівавана 11 снежня 2013. (руск.)

[8] Belarus (нявызн.). pop-stat.mashke.org. Праверана 26 красавіка 2024.

[9] Спіс вуліц і іншых элементаў ўнутранага адраса (нявызн.)(недаступная спасылка). Нацыянальнае кадастравае агенцтва Рэспублікі Беларусь. Архівавана з першакрыніцы 27 лістапада 2021. Праверана 11 сакавіка 2020.

[заўв 1]

[3]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[1]