Леў Мееравіч Лейтман
Леў Ме́еравіч Ле́йтман (23 сакавіка 1896, Петрыкаў — 20 верасня 1974, Мінск) — беларускі графік і педагог. Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1967). Удзельнік Другой сусветнай вайны.
| Леў Мееравіч Лейтман | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 23 сакавіка 1896 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 20 верасня 1974 (78 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Дзеці | Фрына Львоўна Лейтман |
| Род дзейнасці | мастак, акварэліст, графік, выкладчык |
| Месца працы | |
| Жанр | пейзаж, партрэт і нацюрморт |
| Вучоба | |
| Уплыў | Юдаль Пэн |
| Уплыў на | Абрам Іосіфавіч Кроль і Адольф Самойлавіч Гугель |
| Узнагароды |
     |
Біяграфія
правіцьНарадзіўся ў Петрыкаве Мінскай губерні (цяпер горад у Гомельскай вобласці) у сям’і служачага, хутка разам з бацькамі пераехаў у Гарадок Віцебскай губерні, дзе прайшлі яго дзіцячыя і юнацкія гады. Мастацкую адукацыю атрымаў у Віцебскай школе-майстэрні Юдаля Пэна (1913—1914, 1923—1926), таксама займаўся ў Адэсе ў мастацкай школе прафесара Юлія Бершадскага (1916—1917). У 1917 годзе вярнуўся ў Гарадок. З 1917 па 1923 год працаваў там выкладчыкам малявання ў сярэдняй школе, дэкаратарам пры Народным доме імя У. І. Леніна, кіраваў студыяй выяўленчага мастацтва. У 1923 годзе пераехаў у Віцебск, дзе пачаў працаваць загадчыкам клуба «Чырвоны будаўнік». Адначасова працягваў навучанне ў майстэрні Юдаля Пэна (1923—1926). У 1931—1941 гадах выкладаў у Віцебскім мастацкім вучылішчы. З 1934 года загадваў навучальнай часткай, а з лютага 1941 года быў прызначаны яго дырэктарам. Скончыў курсы павышэння кваліфікацыі мастакоў пры Ленінградскім інстытут жывапісу, скульптуры і архітэктуры ў прафесара Сямёна Абугава (1937). Сябра Саюза мастакоў БССР з 1940 года.
У часе Другой сусветнай вайны знаходзіўся ў савецкай арміі (1941—1945) у дарожна-будаўнічым батальёне. Пасля вайны Леў Лейтман прыехаў у Мінск, браў актыўны ўдзел у арганізацыі Мінскага мастацкага вучылішча. З 1947 па 1958 год спалучаў творчую працу з працай выкладчыка і загадчыка вучэбнай часткі ў гэтым вучылішчы.
Творчасць
правіцьПрацаваў у станковай графіцы пераважна ў тэхніцы акварэлі і гуашы. Сярод работ мастака пейзажы, партрэты, нацюрморты, тэматычныя карціны на індустрыяльную тэму, віды Віцебска («Дажджлівы дзень. Дзвіна», 1934), Мінска і інш. Выканаў ілюстрацыі да кнігі: Я. Купала. На нашым полі. Мн., Дзяржаўнае выдавецтва БССР, 1953.
Творы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь, фондзе Беларускага саюза мастакоў, Віцебскім мастацкім музеі.
Удзельнічаў у мастацкіх выстаўках з 1929 года. У 1941 годзе прымаў удзел у сумеснай выстаўцы твораў з А. Бразерам[1]. Персанальныя выстаўкі мастака былі праведзены ў г. Мінску у 1956 і 1966 гадах.
З 12 жніўня па 6 верасня 2021 года ў Нацыянальным мастацкмі музеі Рэспублікі Беларусь працавала персанальная выстаўка графічных і акварэльных твораў Льва Лейтмана, прымеркаваная да 125 гадоў з дня нараджэння мастака[2].
Узнагароды
правіцьМедалі «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.», «За абарону Масквы», «За працоўную адзнаку».
Узнагароджаны Ганаровай Граматай Вярхоўнага Савета БССР.
Зноскі
- ↑ Каталаг выстаўкі твораў засл. дзеяча мастацтваў БССР А. М. Бразера і мастака Л. М. Лейтмана / уступны артыкул Д. Геніна. — Мн., 1941.
- ↑ Афіша выстаўкі Льва Лейтмана Архівавана 28 жніўня 2021.
Літаратура
правіць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — С. 191. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).
- Культура Беларусі: энцыклапедыя / рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) [і інш.]. — Мн.: Беларус. Энцыкл. імя П. Броўкі. — Т. 5. — С. 43. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-11-0495-2.
- Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Т. 3. Карчма — Найгрыш. — С. 214. — 751 с. — 10 000 экз.
- Беларускі саюз мастакоў: Энцыклапедычны даведнік / аўтар-складальнік Б. А. Крэпак і інш.. — Мн .: ВТАА «Кавалер Паблішерс», 1998. — С. 333. — 664 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-6427-09-6.
- Художники Советской Белоруссии / редкол.: В. И. Версоцкий, Н. И. Гончаров, Н. Т. Гутиев и др.. — Мн .: Беларусь, 1976. — С. 205. — 400 с. — 18 000 экз. (руск.)
- Карнейка А. А. Леў Лейтман: альбом. — Мн .: Беларусь, 2019. — 78 с. — (Славутыя мастакі з Беларусі). — 500 экз. — ISBN 978-985-01-1328-3.
- Арава Э. В. Леў Мееравіч Лейтман. — Мн .: Беларусь, 1978. — 32 с. — 3 000 экз.
Спасылкі
правіць- Віртуальная выстава да 120-годдзя мастака Льва Лейтмана і 95-годдзя мастацтвазнаўцы Фрыны Лейтман Архівавана 26 жніўня 2019. // БДАЛІМ (2016)
- Лейтман Леў Мееравіч (Маркавіч) на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»