Хларыды
Хларыды — група хімічных злучэнняў, солі хлоравадароднай (салянай) кіслаты HCl.
Іонныя хларыды — цвёрдыя крышталічныя рэчывы з высокімі тэмпературамі плаўлення, якія праяўляюць асноўныя ўласцівасці; кавалентныя — газы, вадкасці ці лёгкаплаўкія цвёрдыя рэчывы, якія маюць характэрныя кіслотныя ўласцівасці. Хларыды з прамежнай іонна-кавалентнай прыродай сувязі праяўляюць, адпаведна, амфатэрныя ўласцівасці.
Фізічныя ўласцівасці
правіцьБольшасць хларыдаў металаў (за выключэннем AgCl, CuCl, AuCl, TlCl і PbCl2) добра раствараюцца ў вадзе.
Элемент | Формула | Колер | tпл,°С | tстосаў,°С | Шчыльнасць (пры 25 °C), г/см³ |
Растваральнасць у вадзе, г/л |
---|---|---|---|---|---|---|
H | HCl | бясколерны | −114,8 | −85,03 | 1,477 | 720 |
He | - | |||||
Li | LiCl | бясколерны | 605 | >1300 | 2,07 | 820 |
Be | BeCl2 | белы | 415 | 520 | 1,9 | 151 |
B | BCl3 | бясколерны | −107,3 | 12,6 | 1,343 (11 °C) | гідроліз да H3BO3 |
C | CCl4 | бясколерны | −22,92 | 76,72 | 1,594 | 0,8 (20 °C) |
N | NCl3 | жоўты | −40 | 71 | 1,635 | гідроліз да NH3 і HOCl |
O | - | |||||
F | - | |||||
Ne | - | |||||
Na | NaCl | бясколерны | 800,8 | 1465 | 2,165 | 359 (20 °C) |
Mg | MgCl2 | бясколерны | 713 | 1412 | 2,316 | 542 (20 °C) |
Al | AlCl3 | бясколерны | - | 180 (узг.) | 2,48 | 458 |
Si | SiCl4 | бясколерны | −70 | 57,5 | 1,48 | гідроліз да H2SiO3 |
P | PCl3 | бясколерны | −93,6 | 76,1 | 1,574 | гідроліз да H3PO3 |
PCl5 | бясколерны | − | 159 (узг.) | 1,6 | гідроліз да H3PO4 | |
S | SCl2 | чырвоны | −121 | 59 | 1,621 | гідроліз |
Cl | - | |||||
Ar | - | |||||
K | KCl | белы | 770 | 1420 | 1,984 | 34,4 (20 °C) |
Ca | CaCl2 | белы | 772 | 1935 | 2,15 | 74,5 (20 °C) |
Sc | ScCl3 | шараваты | 960 | 2,39 | ||
Ti | TiCl2 | чорны | 1035 | 1500 | 3,13 | |
TiCl3 | чырвона-фіялетавы | 425 (раск.) | − | 2,64 | ||
TiCl4 | бясколерны | −24,8 | 136,4 | 1,726 | гідроліз | |
V | VCl2 | светла-зялёны | 1027 | 1506 | 3,23 | |
VCl3 | фіялетавы | >300 (раск.) | − | 3 | ||
VCl4 | ярка-чырвоны | −28 | 154 | 1,816 | гідроліз | |
Cr | CrCl2 | белы | 824 | 1120 | 2,9 | |
CrCl3 | фіялетавы | 600 (раск.) | − | 2,89 | ||
Mn | MnCl2 | ружовы | 654 | 1225 | 2,98 | 72,3 |
Fe | FeCl2 | бясколерны | 877 | 1023 | 3,16 | 68,5 (20 °C) |
FeCl3 | цёмна-зялёны | 315 (раск.) | − | 2,898 | 92 (20 °C) | |
Co | CoCl2 | галубай | 735 | 1049 | 3,356 | 52,9 (20 °C) |
Ni | NiCl2 | жоўта-зялёны | 1001 | 3,55 | 64 | |
Cu | CuCl | свідра-жоўты | − | 1490 (узг.) | 4,145 | 6,2×10−3 (20 °C) |
CuCl2 | цёмна-карычневы | − | 993 (узг.) | 3,386 | 75,7 | |
Ag | AgCl | белы | 455 | 1550 | 5,56 | 1,88×10−3 (25 °C) |
Хімічныя ўласцівасці
правіцьАсноўныя хларыды практычна не схільныя да гідролізу, а кіслотныя гідралізуюцца цалкам і незваротна, утвараючы кіслоты:
Хларыды рознага тыпу таксама могуць узаемадзейнічаць паміж сабой:
Ступень акіслення хлору ў хларыдах роўная -1.
Атрыманне хларыдаў
правіць- Хлараваннем простых рэчываў хлорам:
- Узаемадзеяннем з сухім хлоравадародам:
(пры 600 °C)
- Апрацоўкай аксідаў ці гідраксідаў хлоравадародам або салянай кіслатой:
- Узаемадзеяннем аксідаў з хлорам у прысутнасці вугля:
Значэнне ў прыродзе і жыцці чалавека
правіць- Хларыд барыю (BaCl2) — ужываюць як інсектыцыд кішачнага дзеяння;
- Хларыд ртуці(II) (HgCl2) ці сулема — наймацнейшы яд, выкарыстоўваюць для дэзынфекцыі ў медыцыне;
- Хларыд ртуці(I) (Hg2Cl2) — ужываюць у медыцыне як слабіцельнае.