Іозеф Менгеле

Іозеф Менгеле
Іозеф Менгеле
	Josef Mengele
	; Фота з аргенцінскіх дакументаў Менгеле,; 1956 год
Род дзейнасці	урач
Дата нараджэння	16 сакавіка 1911[…]
Месца нараджэння	Гюнцбург, Günzburg[d], адміністрацыйная акруга Швабія, Баварыя, Германская імперыя;
Дата смерці	7 лютага 1979[…] (67 гадоў)
Месца смерці	Bertioga[d], штат Сан-Паўлу, Бразілія;
Месца пахавання	Бразілія;
Бацька	Карл Менгеле
Маці	Вальбурга Гапфаўе
Жонка	Ірэна Шэнбайн; Марта Менгеле
Дзеці	Рольф Менгеле
Месца працы	Universitäts-Institut für Erbbiologie und Rassenhygiene Frankfurt am Main[d]; Otmar Freiherr von Verschuer[d];
Альма-матар	Мюнхенскі ўніверсітэт Людвіга-Максіміліяна (1936); Франкфурцкі ўніверсітэт імя Ёгана Вольфганга Гётэ;
Партыя	Нацыянал-сацыялістычная нямецкая рабочая партыя;
Член у	Штурмавыя атрады; Der Stahlhelm, Bund der Frontsoldaten[d]; СС; Q1548101?;
Аўтограф
	Іозеф Менгеле на Вікісховішчы

Іозеф Менгеле (ням.: Josef Mengele; 16 сакавіка 1911, Гюнцбург, Баварыя — 7 лютага 1979, Бертыёга, штат Сан-Паўлу, Бразілія) — нямецкі ўрач, які праводзіў вопыты на вязнях лагера Асвенцым падчас Другой сусветнай вайны. Доктар Менгеле асабіста займаўся адборам вязняў, якія прыбывалі ў лагер. Пасля вайны ўцёк з Германіі ў Лацінскую Амерыку, баючыся пераследу. Спробы знайсці Менгеле, каб аддаць яго пад суд, не ўвянчаліся поспехам, хоць, па сцвярджэннях Рафі Эйтана і яшчэ аднаго з ветэранаў «Масада» Алекса Мелера, яны высачылі Менгеле ў Буэнас-Айрэсе падчас правядзення аперацыі па выкраданні Адольфа Эйхмана, але захопліваць яго адначасова з Эйхманам або адразу ж пасля захопу апошняга было занадта рызыкоўна. Памёр у Бразіліі.

Значную частку працы Менгеле складалі вопыты над вязнямі, уключаючы анатаміраванне жывых немаўлят; кастрацыя хлопчыкаў і мужчын без выкарыстання анестэтыкаў; падвяргаў жанчын ударам току высокага напружання з мэтай тэставання іх вынослівасці. Аднойчы ён нават стэрылізаваў групу польскіх манашак пры дапамозе рэнтгенаўскага выпраменьвання^[7].

За 21 месяц сваёй працы ў Асвенцыме зарабіў рэпутацыю аднаго з самых небяспечных нацыстаў, атрымаў мянушку «Анёл Смерці». Асабіста сустракаў цягнікі з вязнямі, якія прыязджалі ў лагер, і сам вырашаў, каму з іх трэба будзе працаваць у лагеры, хто пойдзе на яго вопыты, а хто адразу ж адправіцца ў газавую камеру.

Асаблівую цікавасць доктара Менгеле выклікалі блізняты. У 1943 годзе Менгеле выбіраў двайнят з агульнай колькасці, якія прыбывалі ў лагер і пасяляў іх у спецыяльных бараках. З 3 тысяч двайнят выжылі толькі 300. Сярод яго эксперыментаў былі спробы змяніць колер вачэй дзіцяці ўпырскваннем розных хімікатаў у вочы, ампутацыі органаў, спробы пашыць разам блізнят і інш. Людзі, тыя, што засталіся ў жывых пасля гэтых вопытаў, забіваліся. Менгеле таксама выяўляў цікавасць да фізіялагічных анамалій, у прыватнасці да карлікаў. Праводзіў эксперыменты над сям'ёй Овіц - яўрэйскіх музыкантаў-ліліпутаў з Румыніі.

Зноскі

↑ ^1,0 ^1,1 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118783262 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 Josef Mengele // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118783262 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Black E. The Horrifying American Roots of Nazi Eugenics — Columbian College of Arts and Sciences, 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5149934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q84844131"></a>
↑ (unspecified title) Праверана 22 жніўня 2019.
↑ Dr. Josef Mengele, ruthless Nazi concentration camp doctor — The Crime Library on truTV.com (англ.) . Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2012. Праверана 1 мая 2012.

[_0270b56452dc18c2-1] 1,0 ^1,1 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118783262 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_b7c1239960675fd3-2] 2,0 ^2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[_5b85df8e2e95c1b3-3] 3,0 ^3,1 Josef Mengele // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[_6709d03990159a97-4] Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118783262 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_7750a0ff68c06e4c-5] Black E. The Horrifying American Roots of Nazi Eugenics — Columbian College of Arts and Sciences, 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5149934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q84844131"></a>

[_257bbc6713b66550-6] (unspecified title) Праверана 22 жніўня 2019.

[7] Dr. Josef Mengele, ruthless Nazi concentration camp doctor — The Crime Library on truTV.com (англ.) . Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2012. Праверана 1 мая 2012.

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]