Невялікі арол, целаскладам і памерамі больш блізкі да канюка. Даўжыня птушкі 50—60 см, маса не перавышае 900 г, размах крылаў каля 1,2 м. Трапляюцца птушкі цёмнай (больш-менш аднатоннай цёмна-бурай) і светлай (спіна бледна-бурая, ніз цела белы або бураваты, часам з папярочнымі стракацінамі) афарбоўкай. Патыліца і задні бок шыі крыху святлейшыя за спіну. Махавыя пёры чорна-бурыя. Хвост цёмна-буры з слабавыразным больш светлым папярочным малюнкам. Дзюба чарнаватая, васкавіца і лапы жоўтыя, кіпцюры чорныя. Характэрны голас — высокі звонкі посвіст, які паўтараецца.
Арэал разарваны. Гняздуе на паўночным захадзе Афрыкі і ў цёплым умераным клімаце Еўразіі. Ад Пiрэнейскага паўвострава і Францыі распаўсюджаны лакальна праз цэнтральна-паўднёвую частку Еўропы (Грэцыя, Балканы, Славакія, поўнач Польшча), самкнутым арэалам праз Усходнюю Еўропу і Малую Азію да Сярэдняй Азіі. Дасягае Алтая, верхняй Лены і паўднёва-ўсходняй часткі Забайкалля. На тэрыторыі Беларусі сустракаецца рэдка, толькі на поўдні, занесены ў Чырвоную кнігу.
Біятоп: старыя лісцевыя, мяшаныя або хвойныя лясы з зарослымі палянамі або ў выглядзе лугоў, а таксама са скальнымі агаленнямі, паблізу адкрытых тэрыторый. На поўдні арэала, у Паўночнай Афрыцы і на Каўказе — на вышыні да 1500—2000 м.
Амаль усюды пералётная птушка, зімуе ў тропіках Афрыкі і Паўднёвай Азіі. Вельмі мала птушак зімуе на поўдні Еўропы (паўднёвая Іспанія, Францыя, Грэцыя, Крыт) альбо ў паўночна-заходніх раёнах Афрыкі, у Егіпце і Ізраілі. Большасць зімуе ў Афрыцы ад Эфіопіі і цэнтральнай часткі Судана да Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі на поўдні, а таксама праз Чад і Нігерыю, Буркіна-Фасо, Малі, Сенегал да Залатога Узбярэжжа на захадзе.
Палюе на дробных птушак, яшчарак, змей, грызуноў. Пераважна арнітафаг: ловіць шэрых курапатак, бакасаў, драчоў, галубоў, сарок, драздоў, кнігавак, дзятлаў, курэй. З млекакормячых нападае на хамякоў, андатраў, вадзяных пацукоў, жаўтагорлых мышэй, вавёрак.
Гняздзіцца ў лесе на дрэвах адзін раз у год, у муры звычайна адно ці два яйкі. Гняздо пераважна на лісцевых або хваёвых дрэвах на вышыні 6—16 м над зямлёй, у верхняй частцы кроны, больш рэдка — на скальных выступах. У форме кола, плоскае, з сухіх галін; высцілка з тонкіх галінак (часта з прымессю зялёнага лісця, свежай ігліцы хвоі і травяністых раслін). Займае таксама гнёзды іншых вялікіх птушках; часам гняздзіцца ў калоніях чапляў. Дыяметр гнязда 70—120 см, вышыня 40—60 см.
Яйкі 2 (часам 1—3), уздутыя, белыя са слабымі, невялікімі буравата-жаўтаватымі мазкамі (месцы больш густога размяшчэння плям вельмі зменлівыя) альбо зеленавата-белыя з нешматлікімі чырванаватымі мазкамі. Памеры: 56,5 х 46,0 мм.
Зноскі
.png)
