Ежы Путрамант

Ежы (Юры) Путрамант, Путрамент (польск.: Jerzy Putrament; 14 лістапада 1910, Мінск — 23 чэрвеня 1986, Варшава) — польскі пісьменнік і грамадскі дзеяч. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі ПНР (1953, 1955, 1964). Кавалер ордэна «Будаўнік Народнай Польшчы» (1974).

Ежы Путрамант
польск.: Jerzy Putrament
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Jerzy Pleśkiewicz
Дата нараджэння	14 лістапада 1910(1910-11-14)
Месца нараджэння	Мінск, Мінскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	23 чэрвеня 1986(1986-06-23) (75 гадоў)
Месца смерці	Варшава, Варшаўскае сталічнае ваяводства, Польская Народная Рэспубліка
Пахаванне	Вайсковыя могілкі Павонзкі[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  Польская Рэспубліка  Польская Народная Рэспубліка
Альма-матар	Універсітэт Стэфана Баторыя
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	дыпламат, палітык, пісьменнік, паэт, журналіст, публіцыст
Мова твораў	польская
Грамадская дзейнасць
Партыя	ПАРП Camp of Great Poland[d]
Член у	Саюз барацьбітаў за вольнасць і дэмакратыю[d] Саюз польскіх пісьменнікаў[d]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Магіла Путраманта

Біяграфічны нарыс

З сям'я асадніка, які з 1920-х трымаў фальварак Банева ў ваколіцах Дакудава. Скончыў Дзяржаўную гiмназiю iм. Караля Хадкевiча ў Лідзе (1929, вучыўся з 1925), філалагічны факультэт Універсітэта Стэфана Баторыя (1934). У час 2-й сусветнай вайны (1939—1945) — адзін с арганізатараў Саюза польскіх патрыётаў у СССР і 1-ай арміі Войска Польскага. З 1944 член Польскай рабочай партыі, з 1948 член ПОРП, з 1964 член ЦК ПОРП. Быў паслом ПНР у Швейцарыі (1945—1947) і Францыі (1947—1950). Сакратар Саюза пісьменнікаў ПНР (1960-я).

Творчасць

Выступае ў друку з 1932 года. Аўтар раманаў «Рэчаіснасць» (Rzeczywistość 1947), «Верасень» (Wrzesień 1951), «Ростані» (Rozstaje 1954), «Ноеў каўчэг» (Arka Noego 1961), «Пасынкі» (Pasierbowie 1963), «Малаверныя» (Małowierni 1967), «Дзік» (Odyniec 1964), «Пушча» (1966), «Болдын» (1969). Выступаў як навеліст (зборнік «Святая куля», Święta kulo 1946, і інш.), публіцыст, пісаў нарысы. Яну належыць кніга ўспамінаў «Паўвека» (Pół wieku т. 1-4, 1961—1970), у т.л. пра Ліду 1930-х і лідскую гімназію. Для творчасці Ежы Путрамента характэрныя вастрыня праблематыкі, драматызм канфліктаў і дынамічнасць падзей, схільнасць да палемічнай завостранасці.

Быў знаёмы з М. Танкам, высока ацаніў яго творчасць, Ч. Мілашам. Першы перакладчык на польскую мову твораў М. Танка.

Творы

Паэзія

• 1934 — Wczoraj powrót
• 1937 — Droga leśna
• 1944 — Wojna i wiosna
• 1951 — Wiersze wybrane

Проза

• 1936 — Struktura nowel Prusa
• 1946 — Święta kulo
• 1947 — Rzeczywistość
• 1951 — Wrzesień
• 1952 — Notatnik chiński
• 1953 — Od Wołgi do Wisły
• 1954 — Rozstaje
• 1955 — Trzy powroty
• 1956 — Notatki polemiczne
• 1956 — Dwa łyki Ameryki
• 1956 — Wakacje
• 1957 — Wypadek w Krasnymstawie
• 1957 — Trzynasty z Wesołka
• 1958 — Strachy w Biesalu
• 1959 — Kronika obyczajów
• 1959 — Fiołki w Neapolu
• 1961 — Arka Noego
• 1961 — Arkadia
• 1961 — Chińszczyzna
• 1961 — Pół wieku, t. I
• 1961 — Pół wieku, t. II
• 1963 — Cztery strony świata
• 1963 — Pasierbowie
• 1964 — Odyniec
• 1966 — Puszcza
• 1967 — Małowierni
• 1969 — Bołdyn

Беларускія пераклады

На беларускую мову творы Путраманта перакладалі М. Танк, У. Дамашэвіч, Я. Міско, С. Суднік, П. Стэфановіч.

Літаратура

• Сліўкін В. Найстаражытнейшыя пасяленьні Лідчыны // Лідскі летапісац № 6;
• Каўка А. Недыпламатычныя нататкі: Польскі дзёньнік беларуса // Дзеяслоў № 24;
• Горский И. К. Творческий путь Е. Путрамента // Современная польская литература. — М.: 1953;
• Wisłowska М. Putrament, Warsz., 1966.
• Путра́мант Ежы // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 608. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі

• Урбановіч У. Ежы Путрамант. 100 год з дня нараджэння
• Путрамант Ежы. Паўвеку. Пераклад з польскай Станіслава Судніка
• Путрамант Ежы. Паўвеку. Вайна. Пераклад з польскай Станіслава Судніка