Іосіп Броз Ціта
Іосіп Броз (сербахарв.: Јосип Броз, Josip Broz), партыйны псеўданім Ціта (сербахарв.: Тито, Tito), пасля псеўданім і прозвішча злучыліся (25 мая 1892, Кумравец, Харватыя і Славонія, Аўстра-Венгрыя — 4 мая 1980, Любляна, СР Славенія, Югаславія) — лідар Югаславіі з канца Другой Сусветнай вайны да сваёй смерці (1945—1980), маршал (1943).
| Іосіп Броз Ціта сербахарв.: Јосип Броз, Josip Broz | |||
 | |||
| |||
|---|---|---|---|
| 14 сакавіка 1949 — 4 мая 1980 | |||
| Папярэднік: | Драга Марушыч | ||
| Пераемнік: | Бранка Мікуліч | ||
| |||
| 7 сакавіка 1945 — 14 студзеня 1953 | |||
| Папярэднік: | Драга Марушыч як прэм'ер-міністр урада ў выгнанні | ||
| Пераемнік: | ён жа як Старшыня Федэральнага Выканаўчага Савета | ||
| |||
| 14 студзеня 1953 — 4 мая 1980 | |||
| Папярэднік: | Іва Рыбар (як Старшыня Прэзідыума Народнага сходу) | ||
| Пераемнік: | Лазар Калішэўскі (як Старшыня Прэзідыума) | ||
| |||
| 14 студзеня 1953 — 29 чэрвеня 1963 | |||
| Папярэднік: | пасада заснавана | ||
| Пераемнік: | Петар Стамбаліч | ||
| |||
| 16 мая 1974 — 4 мая 1980 | |||
| Папярэднік: | пасада заснавана | ||
| Пераемнік: | Лазар Калішэўскі | ||
| |||
| 7 сакавіка 1945 — 14 студзеня 1953 | |||
| Папярэднік: | пасада заснавана; Іван Шубашыч як міністр абароны ўрада ў выгнанні | ||
| Пераемнік: | Іван Гошняк | ||
| |||
| 1 верасня 1961 года — 5 кастрычніка 1964 года | |||
| Папярэднік: | пасада заснавана | ||
| Пераемнік: | Гамаль Абдэль Насер | ||
| Партыя: | 1) СДПХС (1910—1920) 2) СКЮ (з 1920) | ||
| Адукацыя: | |||
| Дзейнасць: | палітык, токар, дзяржаўны дзеяч, змагар Супраціўлення, эсперантыст | ||
| Член у: | |||
| Веравызнанне: | атэізм і Lapsed Catholic[d] | ||
| Нараджэнне: | 7 мая 1892[1][2] | ||
| Смерць: | 4 мая 1980[1][3][…] (87 гадоў) | ||
| Пахаванне: | |||
| Дынастыя: | Брозы[d] | ||
| Жонка: | Ёванка Броз, Herta Haas[d], Pelageya Belousova[d] і Lucija Bauer[d] | ||
| Дзеці: | Mišo Broz[d] і Žarko Broz[d] | ||
| Ваенная служба | |||
| Гады службы: | 1941—1980 | ||
| Род войскаў: | Інтэнацыянальныя брыгады[d] | ||
| Званне: | маршал Югаславіі | ||
| Бітвы: | Першая сусветная вайна,Другая сусветная вайна | ||
| Аўтограф: | 
| ||
| Узнагароды: | |||
.svg){kind=small}
БіяграфіяПравіць
Нарадзіўся ў сяле Кумравец у аўстра-венгерскай Харватыі і Славоніі, у сям’і харвата і славенкі. Удзельнічаў у Першай сусветнай вайне, трапіў у рускі плен. Удзельнік Грамадзянскай вайны ў Расіі (уступіў у Чырвоную гвардыю). У 1920 годзе вярнуўся на радзіму, член КПЮ. У 1935—1936 гг. — у Маскве ў Камінтэрне. З 1937 г. узначальваў КПЮ.
У 1941 годзе арганізаваў супраціўленне югаславаў нямецка-фашысцкай агрэсіі. Пад канец вайны югаслаўскі ўрад у выгнанні прызнаў Ціта вярхоўным камандуючым Народна-вызваленчай арміі Югаславіі (НВАЮ). Разам з савецкімі войскамі НВАЮ вызваляла Югаславію.
Пасля вызвалення краіны — прэм’ер-міністр і міністр замежных спраў. Выступіў супраць планаў савецкага кіраўніцтва стварэння Балканскай федэрацыі, што выклікала разрыў адносін паміж Югаславіяй і СССР.
З 1953 годзе — прэзідэнт краіны. Адносіны паміж СФРЮ і СССР нармалізаваліся пры М. Хрушчове. Ціта падтрымаў аднаўленне парадку ў Венгрыі ў 1956 г., але выступіў супраць аналагічнай акцыі Арганізацыі Варшаўскага дагавора ў Чэхаславакіі ў 1968.
Адзін з ініцыятараў стварэння Руха недалучэння, у якім Югаславія заняла віднае месца.
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 Josip Broz Tito // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ 2,0 2,1 Tito // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Josip Broz Tito // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118622935 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
СпасылкіПравіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іосіп Броз Ціта- Ціта
- Узнагароды І. Ціта
- Шыпы і ружы ад Броз Ціта
