Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Хоўхлава)
Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі — каталіцкі храм у аграгарадку Хоўхлава Маладзечанскага раёна Мінскай вобласці. Знаходзіцца ў заходняй частцы паселішча, на ўзгорку.
| Каталіцкі храм | |
| Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі | |
|---|---|
.jpg) | |
| 54°09′51″ пн. ш. 26°45′54″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Аграгарадок | Хоўхлава |
| Канфесія | Каталіцтва |
| Епархія | Мінска-Магілёўская архідыяцэзія |
| Дэканат | Маладзечанскі |
| Архітэктурны стыль | барока |
| Першае згадванне | 1437 |
| Дата пабудовы | 1738 год |
| Стан | дзейнічае |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя
правіцьЗаснаваны князем Міхаілам Жыгімонтавічам у 1437 годзе. У 1630 годзе фундуш пацвердзіў кароль Жыгімонт Ваза.
Цяперашні будынак быў узведзены ў 1738 годзе ў стылі барока. Асобна ад храма размяшчалася драўляная двухярусная званіца. Пры касцёле дзейнічалі шпіталь, брацтвы імя Марыі, заснаванае ў 1749 годзе, і Найсвяцейшай Тройцы. Да парафіі, якая ўваходзіла ў склад Мінскага дэканата, былі прыпісаны капліцы ў Веларучы і Чарнёве, на канец XVIII стагоддзя налічвалася звыш 1000 вернікаў.
У 1846—1847 гадах мясцовы пан Вікенцій Язвінскі збудаваў за касцёлам цагляную капліцу. У той жа час пасля рэканструкцыі касцёл набыў рысы класіцызму.
Пасля падаўлення паўстання 1863—1864 гадоў храм зачынілі і перарабілі пад праваслаўную царкву. Некаторыя рэчы з убрання і архіў былі перададзены ў Аборкаўскую парафію. Працягвала дзейнічаць капліца за касцёлам.
У 1919 годзе будынак быў вернуты каталікам і пасля рэканструкцыі асвечаны пад тытулам Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі. Акрамя капліцы ў Чарнёве, да хоўхлаўскай парафіі ў тыя часы прыпісваўся і філіяльны касцёл у Яршэвічах. Напярэдадні Другой сусветнай вайны колькасць парафіян дасягала 2300 чалавек.
Пасля вайны касцёл быў зачынены і ператвораны ў калгасны склад. Нягледзячы на гэта, яго прызналі помнікам архітэктуры. У 1963 годзе цудадзейны абраз Маці Божай з Дзіцяткам з касцёла быў перададзены ў Нацыянальны мастацкі музей Беларусі.
У 1990-я гады храм быў вернуты каталіцкай супольнасці і адноўлены. У галоўным алтары ўсталявана копія цудоўнага абраза Маці Божай з Дзіцем.
Архітэктура
правіць.jpg)
Помнік драўлянага дойлідства з рысамі барока. Храм двухвежавы з пяцігранным алтарным прырубам і паўночнай сакрысціяй. Асноўны зруб і гранёная апсіда накрыты высокім, раней гонтавым дахам з плаўным пераходам на стыку аб’ёмаў і вальмай над алтарнай часткай, з боку галоўнага фасада з заломам.
Галоўны фасад фланкіраваны невысокімі чацверыковымі вежамі, надбудаванымі па вуглах даху. Паміж вежамі размешчаны франтон. Складзеныя з хваёвага брусу сцены прарэзаны парнымі арачнымі і лучковымі вокнамі ў фігурных ліштвах, вертыкальна ашаляваны і ўмацаваны брусамі-сцяжкамі, апярэзаны карнізам складанага профілю.
Чатырохкалонны порцік, дабудаваны ў сярэдзіне XIX стагоддзя, парушыў кампазіцыйную цэласнасць храма і надаў яму рысы класіцызму.
Інтэр’ер зальны. Асноўны аб’ём і апсіда ствараюць адзіную ўнутраную прастору, перакрытую несапраўдным люстраным скляпеннем. У асноўным аб’ёме вылучаны прытвор. Над ім зроблены хоры, сярэдняя крывалінейная частка якіх выступае ў асноўнае памяшканне. Інтэр’ер упрыгожвала паліхромная размалёўка, якая не захавалася.
Аляксандр Лакотка адносіць будынак да панёманскага тыпу драўлянага сакральна-манументальнага дойлідства, прадстаўнікамі якога таксама з’яўляюцца касцёлы ў Дудах, Клюшчанах, Кемелішках[1].
Зноскі
- ↑ Лакотка, А. І. Драўлянае сакральна-манументальнае дойлідства Беларусі / А. І. Лакотка. — Мн.: Беларусь, 2003. 224 с.: іл. ISBN 985-010423-6 — С. 7
Літаратура
правіць- Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1987. — Мінская вобласць. Кніга 2. — 308 с.: іл. — С. 38
- Каталіцкія святыні. Мінска-Магілёўская архідыяцэзія. Ч. 1. Будслаўскі, Вілейскі і Мінскі дэканаты. / Тэкст і фота А. Яроменкі. Уводзіны Ул. Трацэўскага, — Мн.: ВУП «Выд-ва „Про Хрысто“». — 2003. — 256 с. ISBN 985-6628-37-7. — С. 127—129
- Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5. — С. 363—364
Спасылкі
правіць- Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Хоўхлава) на сайце Catholic.by (бел.)