Кунашыр
Кунашыр (руск.: Кунашир, яп.: 国後島, айну:クナシㇼ, літаральна «Чорны востраў») — самы паўднёвы востраў Вялікай грады Курыльскіх астравоў. Плошча — 1498,56 км². Насельніцтва (2007 г.) — 8000 чал.
| Кунашыр | |
|---|---|
| руск. Кунашир, яп. 国後島, айнск. クナシㇼ | |
 Пейзаж узбярэжжа | |
| Характарыстыкі | |
| Плошча | 1 498,56 км² |
| Насельніцтва | 8 000 чал. |
| Шчыльнасць насельніцтва | 5,34 чал./км² |
| Размяшчэнне | |
| 44°07′ пн. ш. 145°51′ у. д.HGЯO | |
| Акваторыя | Ціхі акіян |
| Краіна | |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзелам Расіі, уваходзіць у Паўднёва-Курыльскую гарадскую акругу Сахалінскай вобласці. Прыналежнасць вострава аспрэчвае Японія, якая разглядае яго як частку сваёй акругі Нэмура прэфектуры Хакайда.
Геаграфія правіць
Востраў Кунашыр месціцца на паўночным захадзе Ціхага акіяна ў 7065 км на паўднёвы ўсход ад Масквы, сталіцы Расіі, у 1050 км на паўночны ўсход ад Токіа, сталіцы Японіі. На паўночным захадзе амываецца Ахоцкім морам. Даўжыня з паўночнага ўсходу на паўднёвы захад — каля 125 км. Найбольшая шырыня — 29 км.
Востраў уяўляе сабою ланцуг з трох вулканічных масіваў. Іх фарміраванне пачалося ў перыяд міяцэну. Найвышэйшая вяршыня — актыўны вулкан Цяця (1819 м). Іншыя актыўныя вулканы — Мендзялеева (886 м), Руруй (1485 м), Галаўніна (541 м). У гарах маюцца рачныя даліны. Вулканічныя масівы злучаны нізкімі перасмыкамі з асадкавых парод, звычайна забалочанымі. Большасць берагавой лініі высокая скалістая. Рэкі кароткія, парожыстыя, часам утвараюць вадаспады. На Кунашыры 4 вялікія прэсныя возеры глыбінёй да 4 м.
Клімат мяккі вільготны. У студзені сярэдняя тэмпература паніжаецца да −5 °C, аднак улетку трымаецца каля +15 °C. Востраў знаходзіцца ў зонах частага ўзнікнення тайфунаў і землятрусаў.
Прырода правіць
Дзякуючы кліматычным і геаграфічным умовам, прырода вострава Кунашыр адрозніваецца значнай разнастайнасцю. Выяўлена 838 відаў раслін. Значную частку вострава займаюць лясы, якія складаюцца пераважна з хваёвых парод, у тым ліку кедра, піхты, елкі. Распаўсюджаны зараснікі хмызнякоў, дрэвападобных ліян, бамбуку, карлікавых бяроз, шыпшыны. Шырокалісцевыя лясы адносна рэдкія. На схілах вулканаў Цяця і Руруй заўважна вертыкальная пояснасць. Лясы пакрываюць ніжэйшыя схілы. На вышыні каля 700 м пачынаюцца бярозавыя і кедравыя хмызнякі. Далей ідзе пояс горных лугоў. Лугі таксама распаўсюджаны на прырачных і прыморскіх тэрасах, прычым вышыня травы на іх дасягае 4 — 5 м.
Востраў Кунашыр насяляе 278 відаў птушак, 35 відаў наземных малюскаў, 37 відаў эндэмічных казурак, 3 віды ластаногіх, некалькі відаў грызуноў, сустракаюцца землярыйкі, собаль, ласка, зайцы, лісы і інш.
Для аховы ўнікальнай прыроды Кунашыра і суседніх астравоў у 1984 г. быў створаны Курыльскі дзяржаўны прыродны запаведнік.
Гісторыя правіць
Першымі вядомымі насельнікамі вострава Кунашыр былі айны, якія займаліся пераважна рыбалоўствам, паляваннем і збіральніцтвам. Археолагамі выяўлена 7 старажытных стаянак, якія адносяцца да часоў каменнага веку. Кунашырскія айны падтрымлівалі шчыльныя сваяцкія і гандлёвыя сувязі з айнамі Хакайда і Хабамаі.
У XVII ст. звесткі пра Кунашыр і яго карэнных насельнікаў шырока распаўсюджваліся ў Японіі. Кунашыр таксама быў даследаваны галандскай экспедыцыяй. Японскі феадальны клан Мацумаэ ўмоўна распаўсюджваў сваю ўладу на гэты востраў. Важнымі сталі гандлёвыя сувязі, асабліва дастаўка ў Японію футра ластаногіх. Аднак адносіны паміж айнамі і японцамі заставаліся вельмі напружанымі. У 1737 г., 1759 г., 1789 г. назіраліся ўзброеныя выступленні айнаў поўначы Хакайда і Кунашыра супраць японскай адміністрацыі і прадпрымальнікаў. З 1768 г. айны Кунашыра таксама падтрымлівалі сувязі з расійскімі казакамі і здабытчыкамі, існуюць некалькі паведамленняў аб зборы сярод іх ясаку. Па дагавору 1855 г. Расія перадавала правы на валоданне Кунашырам Японіі.
Японія пачала актыўнае асваенне вострава з 1869 г. На Кунашыр перасяляліся японскія рыбакі і сяляне. У пачатку XX ст. кожны населены пункт меў адміністрацыйныя органы ўлады і нагляду, пошту, рыбагадоўчую ферму і г. д. Да 1930 г. насельніцтва Кунашыра складала 8 300 чал. 1 верасня 1945 г. востраў быў заняты савецкімі войскамі. У 1947 г. далучаны да РСФСР. Японскія каланісты, а таксама карэннае насельніцтва перасялілася ў Японію. На іх месца прыбывалі перасяленцы з розных кутоў СССР. Японія не прызнала вылучэнне Кунашыра са складу сваіх тэрыторый і разглядае Кунашыр як частку сваёй акругі Нэмура прэфектуры Хакайда.
Эканоміка правіць
Асноўная частка насельніцтва вострава Кунашыр жыве ў гарадскім паселішчы Южна-Курыльск, дзе працуе рыбалоўная і рыбаперапрацоўчая прамысловасць. Маюцца марскі порт і аэрапорт, геатэрмальныя станцыі для забеспячэння электрычнасцю. Патэнцыяльна востраў уяўляе вялікую цікавасць для развіцця турызму, якое замінаецца з-за яго аддаленасці, адсутнасці сталых транспартных сувязяў з Японіяй, памежнага прапускнога рэжыму наведвання.
Спасылкі правіць
|
Кунашыр на Вікісховішчы |
|---|