Луі Даву
Луі Нікаля Даву (фр.: Louis-Nicolas Davout або D’Avout, Davoust; 10 мая 1770, Ану, Шампань — 1 чэрвеня 1823, Парыж) — французскі ваенны дзеяч. Маршал Францыі (1804), герцаг Аўэрштэцкі (1808), прынц Экмюльскі (1809).
| Луі-Нікаля Даву | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| фр.: Louis-Nicolas Davout | |||||||||||||
 Маршал Даву, герцаг Аўэрштэцкі | |||||||||||||
_duc_d%27Auerstaedt.svg) герб 1-га герцага Аўэрштэцкага | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Манарх | Напалеон I | ||||||||||||
| Кіраўнік урада | Ж. Фушэ | ||||||||||||
| Папярэднік | А.-Ж.-Г. Кларк | ||||||||||||
| Пераемнік | Л. дэ Гувіён Сен-Сір | ||||||||||||
|
|||||||||||||
| Нараджэнне |
10 мая 1770[1][2][…] |
||||||||||||
| Смерць |
1 чэрвеня 1823[2][3][…] (53 гады) |
||||||||||||
| Месца пахавання | |||||||||||||
| Бацька | Jean-François d'Avout[d] | ||||||||||||
| Маці | Françoise-Adélaïde Minard de Velars[d] | ||||||||||||
| Жонка | Aimée Davout[d] | ||||||||||||
| Дзеці | Adélaïde-Louise d'Eckmühl de Blocqueville[d], Joséphine Davout d'Auerstaedt[d], Napoléon-Louis Davout[d] і Adèle Napoléonie Davout d'Eckmühl[d] | ||||||||||||
| Адукацыя | ваенная школа ў Брыен-ле-Шато | ||||||||||||
| Дзейнасць | ваенная справа[5] | ||||||||||||
| Аўтограф |
 |
||||||||||||
| Ваенная служба | |||||||||||||
| Гады службы | 1788—1815 | ||||||||||||
| Прыналежнасць |
 Першая імперыя |
||||||||||||
| Род войскаў | пяхота | ||||||||||||
| Званне | маршал Францыі | ||||||||||||
| Камандаваў | 1-ы армейскі корпус (Вялікая армія) | ||||||||||||
| Бітвы | |||||||||||||
| Узнагароды |
|
||||||||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||||||||
.svg){kind=small}
Біяграфія
правіцьНарадзіўся ў арыстакратычнай сям’і, старэйшы з дзяцей кавалерыйскага лейтэнанта Жана-Франсуа д’Аву (Jean-François d’Avout; 1739—1779) і Франсуазы-Адэлаіды Мінар дэ Велар (Françoise-Adelaide Minard de Velars; 1741—1810).
Скончыў ваеннае вучылішча ў Асеры ў 1785 і Парыжы ў 1778. гадах У 1789 годзе падтрымаў рэвалюцыю і перайшоў у рэвалюцыйную армію, пасля чаго ў 1793 годзе стаў генералам. Удзельнічаў у вайне супраць першай антыфранцузскай кааліцыі, грамадзянскай вайне ў Вандэі, Егіпецкай і Італьянскай кампаніях.
Даву лічыўся адным з выдатнейшых палкаводцаў Напалеона. У 1807—1808 гадах быў генералам-губернатарам Варшаўскага герцагства. З 1811 года камандзір першага Эльбскага абсервацыйнага корпуса, які ў студзені 1812 года быў ператвораны ў 1-ы корпус «Вялікай арміі» для вайны супраць Расіі. У ходзе Віленскай аперацыі 1812 года Даву спрабаваў акружыць другую рускую армію П. І. Баграціёна; заняў 23 чэрвеня Валожын і 26 чэрвеня Мінск, чым парушыў сувязь паміж рускімі арміямі. Праз недысцыплінаванасць Жэрома Банапарта, які адмовіўся падначаліцца Даву, Баграціён здолеў адысці на Бабруйск. Праследуючы 2-ю армію, Даву ўзяў Магілёў, у баі каля Салтанаўкі адкінуў Баграціёна на поўдзень, але не змог перашкодзіць яго пераправе на левы бераг Дняпра. 22 ліпеня 1-ы корпус злучыўся з галоўнымі сіламі Напалеона каля Дуброўны, у далейшым удзельнічаў у Смаленскай аперацыі 1812 года. У Барадзінскай бітве Даву быў паранены. Пры адступленні з Масквы Даву камандаваў ар’ергардам арміі, жорсткімі мерамі здолеў захаваць дысцыпліну ў сваім корпусе.
У 1813—1814 гадах камандзір 13-га корпуса, кіраваў абаронай Гамбурга. У час «Ста дзён» Напалеона быў ваенным міністрам. Пры другой рэстаўрацыі Бурбонаў звольнены з арміі і да 1817 года высланы пад нагляд паліцыі.
Пасля бітвы пры Ватэрлоа Даву высунуў саюзнікам патрабаванне абвясціць поўную амністыю ўсім асобам, якія ўдзельнічалі ў рэстаўрацыі Напалеона. У выніку перамоў саюзнікі былі вымушаны прыняць яго патрабаванне. Даву быў адзіным маршалам Напалеона, які ніколі не прыносіў прысягу Бурбонам. У 1818 годзе Даву быў дапушчаны да двара Людовіка XVIII, а ў 1819 годзе ўзведзены ў пэры Францыі.
Памёр Даву 1 чэрвеня 1823 года ў Парыжы ад туберкулёзу лёгкіх.
Зноскі
- ↑ Louis Nicolas Davout d' auerstaedt prince d' eckmuhl // Léonore database — ministère de la Culture. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Gallaher J. G. Louis-Nicolas Davout, duke of Auerstedt // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Louis Nicolas Davout // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Даву Луи Никола // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
- ↑ Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
Літаратура
правіць- Chenier Davout, duc d’Auerstaedt. — P., 1866.
- Marquise de Blocqueville. Le Maréchal Davout raconté par les siens et lui-même. — P., 1870—1880, 1887. (Успаміны дачкі Даву.)
- John G. Gallaher. The Iron Mashal — a biography of Louis N. Davout. — L.: The Greenhill Books, 2000.
- Чиняков М. К. Луи-Никола Даву. — Вопросы истории. — 1999. — № 2. — С. 59-72.
- Исходящая переписка маршала Даву (с 14 октября по 31 декабря 1811 г.) // Отечественная война 1812 года. Отд. 2. Т. 1. Спб., 1903.