Марцыян Аляксандр Агінскі
Марцыян Аляксандр Агінскі (1632 — 26 студзеня 1690) — дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага. Чашнік (1658—1659), падстолі (1659—1661), стольнік (1661—1665), крайчы (1665—1670) і канцлер вялікі літоўскі (з 1684), ваявода троцкі (з 1670)[2].
| Марцыян Аляксандр Агінскі | |
.jpg) | |
| Рэмбрант «Лісоўчык». Мяркуецца, што гэта партрэт Марцыяна Аляксандра Агінскага | |
 | |
| Веравызнанне | праваслаўная царква, каталіцтва і каталіцтва |
|---|---|
| Нараджэнне | 1632[1] |
| Смерць | 26 студзеня 1690 |
| Дынастыя | Род Агінскіх |
| Бацька | Аляксандр Агінскі |
| Жонка | Марцыбела з Глябовічаў[d] |
За жонкай атрымаў тытул графа «на Дуброўне» з паловай маёнткаў Дуброўна і Заслаўе, а таксама ейную спадчыну ад маці — Іўе, колішні родавы маёнтак Кішкаў. Павялічыў свае маёнткі, атрымаўшы ў 1667 годзе Дарсунішскае і Рагачоўскае староствы[3].
Марцыян Аляксандр Агінскі — адзін з уплывовых магнатаў Вялікага Княства Літоўскага.
БіяграфіяПравіць
.jpg)
|
._%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%86%D1%8B%D0%B1%D1%8D%D0%BB%D0%B0_%D0%90%D0%B3%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_(%D0%93%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87)_(1688).jpg)
| |
М. А. Агінскі і яго жонка Марцыбэла з Глябовічаў. Роспіс касцёла ў Рыконтах, 1688
| ||
Прадстаўнік княжацкага роду Агінскіх герба ўласнага, сын Аляксандра, кашталяна троцкага, і Кацярыны з Палубінскіх. Навучаўся ў Кракаве і Лейдэне.
3 1651 служыў у войску, палкоўнік. Атрымаў шэраг дзяржаўных пасадаў, у тым ліку стольніка (1647) і харужага троцкага (1654). Абіраўся паслом на соймы 1661, 1664, 1668, 1670, дэпутат Трыбуналу Вялікага Княства Літоўскага ў 1667, 1668, яго маршалак у 1671.
Удзельнік Паўночнай вайны (1655—1660), вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай (1654—1667), у тым ліку баёў супраць маскоўскіх войскаў на тэрыторыі сучаснай Беларусі ў 1660[2]. На чале ўласнага палка браў удзел у Хоцінскай бітве (1673). Удзельнік падпісання «Вечнага міру» (1686) з Расіяй.
Сябар праваслаўнага Віленскага Святадухаўскага і Магілёўскага Богаяўленскага брацтваў. У 1668 збудаваў праваслаўную царкву ў Смілавічах. У 1669 прыняў каталіцтва. У канцы жыцця належаў да групоўкі Сапегаў.
Двойчы браў шлюб: у першым — з Марцыбеляй (1663), дачкой апошняга з роду Глябовічаў Юрыя Караля, меў сына Юрыя (памёр у маленстве, захаваўся панегірык на яго заўчасную смерць). Другі раз ажаніўся ў 1685 з Канстанцыяй Кацярынай Веляпольскай, аднак шлюб быў бяздзетным.
Па смерці М. А. Агінскага, яго спадчына перайшла да стрыечнага брата Сымона Караля, а спадчына Глябовічаў — да К. Сапегі, мужа 2-й дачкі Ю. К. Глябовіча.
Зноскі
- ↑ Pas L. v. Prince Marcjan Oginski // Genealogics — 2003. — ed. size: 683713
- ↑ 2,0 2,1 ЭнцВКЛ, 2005
- ↑ Грыцкевіч А. Агінскія //Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1993. С. 33.
- ↑ Zygulski Z. Jr. Further Battles for the Lisowczyk (Polish Rider) by Rembrandt // JSTOR. Vol. 21. No. 41. 2000. P. 197—205.
ЛітаратураПравіць
- Грыцкевіч А. Агінскія // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 203. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.
- Хадыка А. Беларускі партрэт Рэмбрандта / Новы час, 2007, 7 снежня
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1993. — 494 с., [8] к.: іл. ISBN 5-85700-074-2.
| Папярэднік: Крыштаф Жыгімонт Пац |
Вялікі канцлер літоўскі 1684–1690 |
Пераемнік: Дамінік Мікалай Радзівіл |
| Папярэднік: Мікалай Стэфан Пац |
Ваявода троцкі 1670–1684 |
Пераемнік: Цыпрыян Павел Бжастоўскі |