Францыск (Папа Рымскі)

Францыск, Каталіцкая Царква ў Беларусі афіцыйна ўжывае імя Францішак, свецкае імя Хорхэ Марыа Берголья (ісп.: Jorge Mario Bergoglio; нар. 17 снежня 1936, Буэнас-Айрэс, Аргенціна) — 266-ы Папа Рымскі (з 13 сакавіка 2013), перад гэтым аргенцінскі кардынал.

Яго Святасць[d] Францыск
лац.: Franciscus PP.
герб Папы Францыска[d]
266-ы Папа Рымскі з 13 сакавіка 2013
Папярэднік	Бенедыкт XVI
дапаможны біскуп 20 мая 1992 — 3 чэрвеня 1997
Дыяцэзія	Архідыяцэзія Буэнас-Айрэса[d]
coadjutor archbishop[d] 3 чэрвеня 1997 — 28 лютага 1998
Дыяцэзія	Архідыяцэзія Буэнас-Айрэса[d]
Кардынал-святар (San Roberto Bellarmino[d]) 21 лютага 2001 — 13 сакавіка 2013
Archbishop of Buenos Aires[d] 28 лютага 1998 — 13 сакавіка 2013
Дыяцэзія	Архідыяцэзія Буэнас-Айрэса[d]
Папярэднік	Antonio Quarracino[d]
Пераемнік	Mario Aurelio Poli[d]
тытулярны біскуп 20 мая 1992 — 3 чэрвеня 1997
Дыяцэзія	Auca[d]
Папярэднік	Theodor Hubrich[d]
Пераемнік	Mieczysław Cisło[d]
дыяцэзіяльны біскуп[d] 30 лістапада 1998 — 13 сакавіка 2013
Дыяцэзія	Eastern Ordinariate of Argentina[d]
Папярэднік	Antonio Quarracino[d]
Пераемнік	Mario Aurelio Poli[d]
Патрыярх Захаду[d] з 13 сакавіка 2013
Папярэднік	Бенедыкт XVI
Provincial of the Jesuits of Argentina and Uruguay[d] 1973 — 1979
Адукацыя	Факультэт філасофіі і тэалогіі Сан-Мігель[d] Універсітэт Буэнас-Айрэса
Навуковая ступень	доктар тэалогіі[d]
Дзейнасць	ксёндз, хімік, пісьменнік, багаслоў, прапаведнік, спавядальнік, pastor, рымска-каталіцкі біскуп, каталіцкі біскуп, палітык
Нараджэнне	17 снежня 1936(1936-12-17)[…] (87 гадоў) Флорэс, Comuna 7[d], Буэнас-Айрэс, Аргенціна або Буэнас-Айрэс, Аргенціна
Бацька	Марыа Хасэ Берголья[d]
Маці	Рэджына Марыя Сілвары[d]
Аўтограф
Узнагароды	Бэмбі[d] (2016) Асоба года па версіі часопіса «Time»[d] (2013) Sexist Man Alive[d] (2021)
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфія

Хорхэ Марыа Берголья нарадзіўся ў Аргенціне ў сям’і італьянскага эмігранта, чыгуначнага рабочага. Малодшы з пяці дзяцей. Атрымаў дыплом тэхніка ў хіміі. Вучыўся ў семінарыі Вілья-Дэвота ў Буэнас-Айрэсе. Уступіў у ордэн езуітаў 11 сакавіка 1958. Навіцыят праходзіў у Чылі (гуманітарныя навукі), затым працягнуў сваю адукацыю ў каледжы Святога Іосіфа, у Буэнас-Айрэсе, дзе атрымаў ліцэнцыят па філасофіі. Выкладаў літаратуру, філасофію і тэалогію ў трох каталіцкіх каледжах Буэнас-Айрэса.

13 снежня 1969 Берголья быў пасвечаны ў святары Рамонам Хасэ Кастэльянам, тытулярным архібіскупам Джомніа. Прызначаны прафесарам тэалагічнага факультэта ў каледжы Сан-Мігель у аргенцінскай сталіцы. У 1970-я гады займаў розныя пасады ў езуіцкім ордэне Аргенціны.

Уражанае яго навыкамі лідара кіраўніцтва езуіцкага ордэна ў рэшце рэшт павысіла Берголья, і ён у 1973—1979 з’яўляўся правінцыялам Аргенціны. У 1980 быў прызначаны рэктарам сваёй альма-матэр — семінарыі святога Іосіфа. Займаў гэту пасаду да 1986. Затым у Германіі скончыў сваю доктарскую дысертацыю і вярнуўся на радзіму як спавядальнік і духоўны дырэктар Кардоўскі архібіскуп, дзе яго непасрэдным начальнікам быў кардынал Раўль Прыматэста.

Дапаможны біскуп Буэнас-Айрэса, з тытулам тытулярнага біскупа Аука (20 мая 1992 — 3 чэрвеня 1997). Каад’ютар (біскуп з правам спадчыны епархіі) архібіскуп Буэнас-Айрэса (3 чэрвеня 1997 — 28 лютага 1998). Архібіскуп Буэнас-Айрэса (з 28 лютага 1998). Вялікі канцлер Каталіцкага ўніверсітэта Аргенціны. Кардынал-святар (с 21 лютага 2001) з тытулам царквы Святога Роберта Беларміна.

На працягу 15 гадоў быў архібіскупам Буэнас-Айрэса і прымасам (найвышэйшай духоўнай асобай) Аргенціны. Берголья заклікаў духавенства і паству выступіць супраць абортаў і эўтаназіі. Ён пацвердзіў царкоўнае вучэнне па асуджэнні гомасексуалізму, хоць і заклікае не зневажаць гомасексуалістаў. Ён рашуча выступае супраць заканадаўства, уведзенага ў 2010 годзе ўрадам Аргенціны, якое дазваляе аднаполыя шлюбы.

У 2005 годзе супраць кардынала Берголья спрабавалі завесці крымінальную справу. Яго абвінавачвалі ў дамоўленасці з хунтай у 1976 годзе падчас «бруднай вайны», каб скрасці двух святароў-езуітаў. Гэтым святарам Берголья прапанаваў пакінуць службу, каб не нерваваць улады. У той час як ксяндзы заклікалі да звяржэння ўлады. Але ніякіх доказаў віны Хорхэ Берголья не было.

13 сакавіка 2013 года Хорхэ Марыа Берголья стаў новым Папам Рымскім з імем Францыск (Францішак). Гэта першы Папа-лацінаамерыканец, першы — Папа-езуіт.

Пасля расійскага ўварвання ва Украіну ў лютым 2022 года, Папа Францішак выступіў з рознымі ініцыятывамі, каб садзейнічаць міру.  Здзейсніўшы вельмі незвычайны крок, Францішак адправіў на дапамогу Украіне двух высокапастаўленых кардыналаў (Конрада Краеўскага і Міхаіла Чэрні).  25 сакавіка Францыск асвяціў і Расію, і Украіну.

Акрамя іспанскай, свабодна гаворыць на італьянскай і нямецкай мовах.

Цікавыя факты

Любімымі пісьменнікамі Папа называе Хорхэ Луіса Борхеса, Леапольда Марэчаля, а таксама Фёдара Дастаеўскага і Гілберта Чэстэртана. Аматар футболу.

Францыск стаў першым Папам Рымскім, ад імя якога 11 кастрычніка 2013 года ў Беларусь быў перададзены дакумент на беларускай мове, які ўяўляе сабой падзяку Ядвізе Пастарнак, жыхарцы в. Муляры (Вілейскі раён), за служэнне Касцёлу. Дакумент быў урачыста перададзены Апостальскім нунцыем у Беларусі архібіскупам Клаўдзіа Гуджэроці.

Францыск асабіста хадайнічаў аб вызваленні беларускіх палітвязняў Мікалая Дзядка, Ігара Аліневіча, Мікалая Статкевіча, Яўгена Васьковіча, Арцёма Пракапенкі і Юрыя Рубцова.

Спасылкі

• Сем фактаў пра Папу Францішка — езуіт, сын эмігранта, футбольны заўзятар — nashaniva.by
• Біяграфія на сайце catholic-hierarchy.org (англ.)
• «Папа Рымскі Францішак» (бел.) — Беларускамоўная інфармацыйная рэдакцыя