Сенненскі павет
Се́нненскі павет — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка Магілёўскай, Беларускай і Віцебскай губерняў Расійскай Імперыі на тэрыторыі сучаснай Беларусі з канца XVII ст. да пачатку 1923 года. Адміністрацыйны цэнтр — горад Сянно.
| Сенненскі павет | |
|---|---|
| Краіна |
 Расійская імперыя |
| Уваходзіць у | Магілёўская губерня |
| Адміністрацыйны цэнтр | Сянно |
| Дата ўтварэння | 1777 |
| Дата скасавання | 15 лютага 1923 |
| Насельніцтва (1897) | 219 000[1] |
| Плошча | 4 268,8 вёрст² |
 |
|
Гісторыя
правіцьУтвораны ў 22 ліпеня 1777 г. у складзе Аршанскай правінцыі, з 22 сакавіка 1777 г. Магілёўскай губерні (1778 г. губерня ператворана ў намесніцтва). У 1795 г. у склад павета перададзена частка тэрыторыі з мястэчкамі Лукомль і Чарэя, далучаныя ў выніку 2-га падзелу Рэчы Паспалітай. 12 снежня 1796 г. пры скасаванні Магілёўскага намесніцтва павет увайшоў у склад новаўтворанай Беларускай губерні. З 27 лютага 1802 г. Сенненскі павет зноў у складзе Магілёўскай губерні. У 1861 г. да павета далучана частка скасаванага Копыскага павета.
У студзені 1906 г. у асобных маёнтках павета прайшлі забастоўкі падзёншчыкаў, занятых абмалотам збожжа і лесанарыхтоўкамі[2].
11 ліпеня 1919 г. Магілёўская губерня была скасаваная, а Сенненскі павет быў перададзены ў склад Віцебскай губерні. 15 лютага 1923 г. павет быў скасаваны, а яго воласці былі перададзеныя Аршанскаму, Віцебскаму і Бачэйкаўскаму паветам.
Насельніцтва
правіцьКолькасць насельніцтва:
- 1861 г. — 65 825 чалавек,
- 1864 г. — 85 500 чалавек,
- 1889 г. — 110 600 чалавек,
- 1897 г. — 161 652 чалавек,
- 1905 г. — 190 848 чалавек.
Населеныя пункты
правіцьСтанам на 1907 год Сенненскі павет налічваў больш за 1800 населенных пунктаў:
- вёсак — 834,
- мястэчак — 8 (Абчуга, Астроўна, Бобр, Крупкі, Лукомль, Славяні, Талачын Зарэчны, Чарэя),
- маёнткаў і фальваркаў — 350,
- засценкаў — 281,
- пасёлкаў — 128,
- выселкаў — 14,
- аколіц — 9. [3]
Найбуйнейшыя землеўладальнікі: Славінскія, Свяцкія, Машчынскія, Гаеўскія, Храптовічы, Бржастоўскія.
Адміністрацыйны падзел
правіцьУ 1913 годзе ў склад павета ўваходзіла 15 валасцей:
| Воласць | Валасны цэнтр |
|---|---|
| Абчужская | м. Абчуга |
| Астроўненская | м. Астроўна |
| Бобрская | м. Бобр |
| Высокагарадзецкая | c. Высокі Гарадзец |
| Замоцкая | с. Замачак |
| Зарэчна-Талачынская | м. Талачын Зарэчны |
| Какоўчынская | с. Какоўчына |
| Латыгаўская | в. Кішкі |
| Лісічынская | с. Лісічына |
| Лукомльская | м. Лукомль |
| Машканская | в. Машканы |
| Пустынская | с. Пустынкі |
| Расненская | с. Расна |
| Ульянавіцкая | с. Ульянавічы |
| Чарэйская | м. Чарэя |
Ураднікі павета
правіцьАдукацыя і ахова здароўя
правіцьПа дадзеных на 1883 г., Сенненскі павет меў 2 школы і 17 народных вучылішч, у якіх навучалася 637 вучняў. Бальніцы працавалі ў Бабры, Машканах, Нямойце, Сянне. Аптэкі існавалі ў Сянне і Чарэі. [4]
Зноскі
- ↑ Першы Усеагульны перапіс насельніцтва Расійскай імперыі 1897 года. Магілёўская губерня
- ↑ Гісторыя сялянства Беларусі са старажытных часоў да нашых дзен: У 3 т. / З. Е. Абезгауз, Х. Ю. Бейлькін, А. Р. Бухавец [і інш.]; НАН Беларусі, Ін-т гісторыі; Галоўная рэдкал.: М, С. Сташкевіч (старшыня) і інш.; Рэд. тома В. П. Панюціч. Т. 2: Ад рэформы 1861 г. да сакавіка 1917 г. — Мн.: Беларуская навука, 2002. — 550,[1] с. — С. 332. — ISBN 985-08-0506-4. Са спасылкай на: Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі. Ф. 1430, воп. 2, спр. 721, арк. 5—6; спр. 942, арк. 4; Могилевский голос. — 1906. — 15, 16 января, 12 февраля.
- ↑ Сеннескі павет на сайце Radzima.net
- ↑ Сеннескі павет на сайце Radzima.net
Літаратура
правіць- Насевіч В. Л. Сенненскі павет // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 330. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Спасылкі
правіць- Сенненскі павет Магілёўскай губерні(недаступная спасылка) аўтарства К. Ц. Анікіевіча
- Сеньненскі павет. Адміністрацыйная мапа Архівавана 18 ліпеня 2017.