Уладзімір Уладзіміравіч Макей

дзяржаўны дзеяч Рэспублікі Беларусь (1958—2022)

Уладзі́мір Уладзі́міравіч Маке́й (5 жніўня 1958, Некрашэвічы, Карэліцкі раён, Гродзенская вобласць — 26 лістапада 2022) — беларускі дзяржаўны дзеяч, ваенны, дыпламат, міністр замежных спраў (2012—2022), кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (2008—2012).

Уладзімір Уладзіміравіч Макей
Сцяг7-ы Міністр замежных спраў Рэспублікі Беларусь Сцяг
20 жніўня 2012 — 26 лістапада 2022
Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада Міхаіл Мясніковіч
Андрэй Кабякоў
Сяргей Румас
Папярэднік Сяргей Мартынаў
Пераемнік Сяргей Алейнік
Нараджэнне 5 жніўня 1958(1958-08-05)
Смерць 26 лістапада 2022(2022-11-26)[1] (64 гады)
Месца пахавання
Жонка Вера Аляксандраўна Палякова-Макей
Адукацыя
Дзейнасць палітык, дыпламат, ваенны
Род войскаў Савецкая армія[2] і Узброеныя Сілы Рэспублікі Беларусь[2]
Званне палкоўнік[2]
Узнагароды
ордэн Айчыны III ступені ордэн Пашаны
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Нарадзіўся 5 жніўня 1958 года ў вёсцы Некрашэвічы Карэліцкага раёна. Бацькі ўсё жыццё жылі ў Некрашэвічах. Бацька працаваў у мясцовым калгасе, памёр у 2014 годзе, маці памерла ў 2006 годзе. Акрамя Уладзіміра, у сям’і была дачка Наталля. У сям’і Макеяў дзяцей выхоўвалі ў «жалезнай» дысцыпліне[3]. Летам Уладзімір працаваў на сенажаці ў калгасе. Вучыўся ў базавай школе ў вёсцы Некрашэвічы. У 1975 годзе скончыў з залатым медалём сярэднюю школу ў суседняй вёсцы Лукі[3].

У 1980 годзе скончыў Мінскі дзяржаўны педагагічны інстытут замежных моў. Паводле даных СМІ, у 1980—1991 гадах працаваў у Галоўным разведвальным упраўленні Міністэрства абароны СССР, дзе даслужыўся да палкоўніка[4]. Служыў ва Украіне, накіроўваўся на службу ў Афганістан. У 1992—1993 гадах праходзіў навучанне ў Дыпламатычнай акадэміі МЗС Аўстрыі.

Да 1993 года працаваў у органах Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь, затым знаходзіўся на дыпламатычнай службе[5]. У 1993—1995 гадах — трэці сакратар упраўлення інфармацыі і гуманітарнага супрацоўніцтва, другі сакратар аддзела аналізу і прагназавання, другі сакратар сакратарыята Міністэрства замежных спраў Рэспублікі Беларусь. У 1995—1996 гадах працаваў намеснікам начальніка Службы дзяржаўнага пратакола Міністэрства замежных спраў. У 1996—1999 гадах — прадстаўнік Рэспублікі Беларусь пры Савеце Еўропы, саветнік Пасольства Рэспублікі Беларусь у Французскай Рэспубліцы. У 1999—2000 гадах — начальнік упраўлення агульнаеўрапейскага супрацоўніцтва Міністэрства замежных спраў.

З сакавіка 2000 года — памочнік Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, з ліпеня 2008 года — кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. На гэтай пасадзе, сярод іншага, кіраваў супрацоўніцтвам беларускай улады з PR-фірмай «Bell Pottinger[en]»[6]. Перад выбарамі 2010 года абвінаваціў беларускую апазіцыю ў падрыхтоўцы ўзброеных правакацый[7].

З 20 жніўня 2012 года — Міністр замежных спраў Рэспублікі Беларусь. У студзені 2011 года пасля прэзідэнцкіх выбараў і пратэстаў Макей быў унесены ў чорны спіс Еўрасаюза, але забарона была знята праз год пасля прызначэння Макея на пасаду міністра[8]. Тое, што ён рабіў на сваёй пасадзе ў 2015—2019, было выкананнем задачы Лукашэнкі па наладжванню шматвектарнасці, як заўважае Віталь Цыганкоў[9]. Пасля 2020 года яго місія ўвогуле стала невыканальнай, адзначае Віктар Багдзевіч[10].

У час палітычнага крызісу ў Беларусі ў 2020 годзе Уладзімір Макей падтрымаў рэжым Лукашэнкі, гвалт супраць пратэстоўцаў і пагром грамадзянскай супольнасці. Тады ж з нагоды накладзеных міжнародных санкцый заявіў:

  Любое далейшае ўзмацненне жорсткасці санкцый прывядзе да таго, што грамадзянская супольнасць [Беларусі] перастане існаваць. І гэта, я лічу, будзе абсалютна абгрунтавана ў такой сітуацыі[11].

 

За тыдзень да уварвання Расіі ва Украіну, здзейсненага ў тым ліку з беларускай тэрыторыі, Макей абяцаў, што пасля заканчэння вучэнняў «Саюзная рашучасць–2022[be-tarask]» расійскія войскі будуць поўнасцю выведзены з Беларусі[12]. Паводле некаторых дадзеных, Макей выступаў супраць уступлення Беларусі ў вайну[13].

У чэрвені 2022 года Макей трапіў у чорны спіс Канады[14].

25 лістапада 2022 года правёў сустрэчу з Апостальскім нунцыем у Беларусі Антэ Ёзічам[15].

Памёр 26 лістапада 2022 года[16]. У якасці прычын смерці Макея неафіцыйна называлі інфаркт, забойства ці самагубства; афіцыйна прычына смерці не агучвалася[17][18]. 29 лістапада ў Цэнтральным доме афіцэраў адбылося развітанне з Уладзімірам Макеем, у гэты ж дзень ён быў пахаваны ў Мінску на Усходніх могілках.

Пасля смерці Макея некалькі чалавек былі затрыманыя за негатыўныя інтэрнэт-каментары пра памерлага[19][20].

Ведаў англійскую і нямецкую мовы.

Сям’я правіць

Меў двух сыноў ад двух шлюбаў. Другая жонка — актрыса і тэлевядучая Вера Палякова-Макей.

Старэйшы сын Віталь у 2020 годзе звольніўся з МЗС Беларусі, а ў 2021 годзе раскрытыкаваў міністэрства, ахарактарызаваўшы як хамскі яго адказ на віншаванне з Днём Волі ад пасольства ЗША[21]. Віталь Макей не прысутнічаў на афіцыйнай цырымоніі развітання са сваім бацькам, але быў на ягоным пахаванні[22].

Сястра Уладзіміра Макея — Наталля, жыве ў Баранавічах[3].

Цешча — Таццяна Дзмітрыеўна Палякова, доктар педагагічных навук, прафесар кафедры фізічнай рэабілітацыі[23], раней — прарэктар Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта фізічнай культуры[24].

Узнагароды правіць

Зноскі

  1. Belarus foreign minister Makei dies suddenly - Belta
  2. а б в г https://zviazda.by/be/news/20221126/1669475127-pamyor-ministr-zamezhnyh-sprau-belarusi-uladzimir-makey
  3. а б в Чем живет малая родина Макея и почему к главе МИД там двоякое отношение Архівавана 8 чэрвеня 2021.
  4. «Будет спасать Лукашенко от санкций» // Свободные новости плюс. — 2012. — № 34 (478). — 28 августа. — С. 8
  5. Міністр і намеснікі міністра замежных спраў Беларусі
  6. Алексей Ковалёв. Ребят, уматывайте отсюда. Как британские пиарщики и Березовский пытались помочь Александру Лукашенко сблизиться с Западом. Расследование «Медузы» (руск.). Meduza (30 жніўня 2020). Праверана 17 снежня 2022.
  7. Белорусская оппозиция готовит "вооруженные провокации" (руск.). Обозреватель (12 снежня 2010). Праверана 18 снежня 2022.
  8. З Макея знялі санкцыі ЕС. Новы Час (24 чэрвеня 2013).
  9. Радыё Свабода Архівавана 29 лістапада 2022.
  10. Радыё Свабода Архівавана 29 лістапада 2022.
  11. Макей считает, что из-за санкций гражданское общество перестанет существовать
  12. Сяргей Салаўёў. Беларуская дыпламатыя як размова з паветрам. Новы Час (18 лютага 2022).
  13. Хто ў акружэнні Лукашэнкі выступаў за ўступленне ў вайну, а хто быў супраць — крыніцы. Наша Ніва (8 сакавіка 2023).
  14. Regulations Amending the Special Economic Measures (Belarus) Regulations: SOR/2022-167 (англ.). Canada Gazette (25 чэрвеня 2022). Праверана 10 красавіка 2023.
  15. Аб сустрэчы Міністра замежных спраў Беларусі В.Макея з Апостальскім Нунцыем . mfa.gov.by (25 лістапада 2022).
  16. Памёр міністр замежных спраў Беларусі Уладзімір Макей
  17. Вадзім Мажэйка: Чуткі пра таемнае атручэнне Макея і нашто яны Крамлю?. Новы Час (30 лістапада 2022).
  18. Крыніцы: Макей, імаверна, скончыў жыццё самагубствам. Новы Час (19 лютага 2023).
  19. В Беларуси мужчину задержали из-за "негативного комментария по поводу смерти" министра Владимира Макея (руск.). Настоящее Время (30 лістапада 2022). Праверана 17 снежня 2022.
  20. Задержан еще один человек за комментарий о смерти Макея (руск.). Reform.by (1 снежня 2022).
  21. «Сумна, што мае былыя калегі вымушаны мірыцца з сітуацыяй». Як пікіруюцца ў сацсетках бацька і сын Макеі. Новы Час (27 сакавіка 2021).
  22. Старэйшы сын Макея ўсё ж быў на пахаванні бацькі, але не сядзеў побач з Верай Паляковай. Наша Ніва (4 снежня 2022). Праверана 2 сакавіка 2023.
  23. Полякова Татьяна Дмитриевна
  24. Жонка Макея: «Ён мужык з рукамі. Можа і градкі ўскапаць, і зеляніну пасеяць»(недаступная спасылка)
  25. Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 1 сакавіка 2006 года № 136 «Аб узнагароджанні работнікаў, якія ўнеслі найбольш значны ўклад у сацыяльна-эканамічнае развіццё рэспублікі ў 2001—2005 гадах, дзяржаўнымі ўзнагародамі Рэспублікі Беларусь» Архівавана 24 верасня 2015.
  26. Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26 лістапада 2018 года № 462 «Аб узнагароджанні»

Спасылкі правіць