Анклаў
Анклаў (фр.: enclave — ад па-лацінску: inclavare — замыкаць на ключ) — тэрыторыя або частка тэрыторыі краіны, аточаная з усіх бакоў тэрыторыяй іншай дзяржавы.
Прыклады дзяржаў-анклаваў: Ватыкан і Сан-Марына ў Італіі, Лесота ў ПАР.
Калі анклаў мае выхад да мора, тады яго называюць напаўанклавам. Напрыклад, Манака, Партугалія, Бруней, Сектар Газа (Палесціна), Калінінградская вобласць.
Эксклаў
правіцьПрыватным выпадкам анклава з’яўляецца эксклаў (ад па-лацінску: ex — па-за + clavis — ключ) — частка тэрыторыі дзяржавы, якая не мае агульных межаў з асноўнай яго часткай і аточаная чужой тэрыторыяй. Прыклад эксклава на тэрыторыі Беларусі — вёскі Санькова-Мядзвежжа, якія адміністрацыйна адносяцца да Бранскае вобласці Расіі. Эксклаў на тэрыторыі СНД — Нахічэванская Аўтаномная Рэспубліка, якая ўваходзіць у склад Азербайджана; яе атачаюць Арменія, Іран і Турцыя.
Эксклаў, які мае выхад да мора, называецца напаўэксклавам. Напрыклад, Аляска (ЗША), Сеута і Мелілья (Іспанія), а таксама сяло Дубкі (Пскоўская вобласць) на мысе, які выступае ў Пскоўскае возера, якое абасобленае ад Пскоўскай вобласці Расіі тэрыторыяй Эстоніі [1] Архівавана 1 сакавіка 2009..
Пашыранае разуменне
правіцьЧасам паняцці анклава і эксклава пашыраюць на іншыя тэрытарыяльныя ўтварэнні — напрыклад, на адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі ў складзе дзяржавы. Так, ва Украіне г. Славуціч з навакольнымі тэрыторыямі належыць да Кіеўскай вобласці, хаця з усіх бакоў аточаны тэрыторыяй Чарнігаўскае вобласці; такім чынам, кажуць, што Славуціч — эксклаў Кіеўскай вобласці.
Дзяржавы-анклавы
правіць- Ватыкан (анклаў на тэрыторыі Італіі)
- Андора (анклаў у дачыненні да Францыі з поўначы і да Іспаніі з поўдня) [1]
- Мальтыйскі ордэн (анклаў на тэрыторыі Італіі)
- Сан-Марына (анклаў на тэрыторыі Італіі)
- Лесота (анклаў на тэрыторыі ПАР) [2]
- Бруней (паўанклаў у дачыненні да Малайзіі)
- Усходні Тымор (паўанклаў у дачыненні да Інданезіі)
- Гамбія (паўанклаў у дачыненні да Сенегала)
- Манака (паўанклаў у дачыненні да Францыі)
- Партугалія (паўанклаў у дачыненні да Іспаніі)
- Данія (паўанклаў у дачыненні да Германіі, мае марскую мяжу са Швецыяй)
- Канада (паўанклаў у дачыненні да ЗША, мае марскую мяжу з дацкай тэрыторыяй Грэнландыі і французскімі астравамі Сен-П’ер і Мікелон)
- Катар (паўанклаў у дачыненні да Саудаўскай Аравіі, мае марскую мяжу з Бахрэйнам і ААЭ) [3]
- Рэспубліка Карэя (паўанклаў у дачыненні да КНДР, мае марскую мяжу з Японіяй)
- Папуа — Новая Гвінея (паўанклаў у дачыненні да Інданезіі, мае марскую мяжу з Аўстраліяй і Саламонавымі Астравамі)
- Дамініканская Рэспубліка — Гаіці (узаемныя паўанклавы)
- Ірландыя — Вялікабрытанія (узаемныя паўанклавы, Вялікабрытанія мае марскую мяжу з Францыяй)
- Мальтыйскі ордэн — Мальта (узаемныя паўанклавы)
Гл. таксама
правіцьЗноскі
Спасылкі
правіцьАнклаў на Вікісховішчы |
- Дополнительные материалы к: Винокуров Е. (2007) Теория анклавов Архівавана 6 ліпеня 2008. (руск.)