Віктар Іванавіч Парфёнаў

Віктар Іванавіч Парфёнаў (нар. 23 верасня 1934, вёска Прудкі, Пачынкаўскі раён, Смаленская вобласць) — беларускі батанік і эколаг. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1986; член-карэспандэнт з 1980), доктар біялагічных навук (1975), прафесар (1988). Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь (2000). Удзельнік ліквідацыі аварыі на Чарнобыльскай АЭС.

Віктар Іванавіч Парфёнаў
руск.: Виктор Иванович Парфёнов
Дата нараджэння	23 верасня 1934(1934-09-23) (88 гадоў)
Месца нараджэння	Прудкі, Пачынкаўскі раён, Заходняя вобласць, РСФСР, СССР
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	батаніка
Месца працы	Інстытут эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча НАН Беларусі
Навуковая ступень	доктар біялагічных навук
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	Буда-Кашалёўскі дзяржаўны аграрна-тэхнічны каледж Беларускі лесатэхнічны інстытут імя С. М. Кірава (1957)
Навуковы кіраўнік	Іван Данілавіч Юркевіч
Прэміі
Узнагароды	Ганаровая грамата Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь (2014)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся 23 верасня 1934 года ў вёсцы Прудкі Пачынкаўскага раёна Смаленскай вобласці. З 1944 года ў Беларусі. Пасля заканчэння 7-гадовай школы паступіў у Буда-Кашалёўскі лясны тэхнікум. Скончыў у 1957 годзе Беларускі тэхналагічны інстытут. З 1959 года ў Інстытуце эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча АН БССР. У 1965—1968 гг. вучоны сакратар Савета па каардынацыі навуковай дзейнасці АН БССР. З 1968 года загадчык лабараторыі, у 1973—2000 гадах дырэктар Інстытута эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, з 2000 года — ганаровы дырэктар і загадчык аддзела гэтага інстытута.

Навуковая дзейнасць

Асноўныя работы па фларыстыцы, фітагеаграфіі, геабатаніцы, экалогіі, сістэматыцы і эвалюцыі раслін. Стварыў сучасную беларускую фларыстычную школу. Устанавіў заканамернасці фарміравання росту і прадуктыўнасці фітацэнозаў, асаблівасці біялогіі відаў і папуляцый раслін у аптымальных і экстрэмальных умовах. Упершыню тэарэтычна і эксперыментальна абгрунтаваў і рашыў праблему віду раслін на межах арэалу. Правёў біясістэматычнае вывучэнне асобных відаў і родаў беларускай флоры, даследаваў заканамернасці сучасных антрапагенных змяненняў флоры і расліннасці. Распрацаваў тэарэтычныя і практычныя асновы аховы біяразнастайнасці расліннага свету Беларусі і арганізацыі сістэмы запаведных аб’ектаў. Ім прапанаваны прынцыпы экалагічна аптымальнага кампанента прыродазнаўчых, парушаных і пераўтвораных экасістэм, абгрунтаваныя новыя тэарэтычныя падыходы ў эвалюцыі вышэйшых раслін, даследаваны заканамернасці міграцыі радыенуклідаў у прыродна-раслінных комплексах.

Аўтар больш за 350 навуковых прац, у тым ліку 38 манаграфій.

Узнагароды і званні

• Дзяржаўная прэмія БССР 1972 г. за цыкл работ па вывучэнню расліннасці Беларусі.
• Ордэн Дружбы народаў (1981).
• Медаль Францыска Скарыны (2009).
• Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь (2000).
• Залаты медаль Еўрапейскай навукова-прамысловай палаты (Бельгія, Брусель, 2013).
• Ганаровая грамата Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь (2014).

Асноўныя працы

• Хронология флоры Белоруссии. — Мн., 1972. (разам з Н. В. Казлоўскай)
• Обусловленность распространения и адаптации видов растений на границах ареалов. — Мн., 1980.
• Флора Белорусского Полесья (современное состояние, тенденции развития). — Мн.: Наука и техника, 1983.
• Антропогенные изменения флоры и растительности Белоруссии. — Мн.: Наука и техника, 1985 (разам з Г. А. Кім, Г. Ф. Рыкоўскім).
• Кариология флоры как основа цитогенетического мониторинга. — Мн.: Наука и техника, 1992 (разам з С. А. Дзмітрыевай).
• Радиоактивное загрязнение растительности Беларуси (в связи с аварией на ЧАЭС). — Мн.: Навука і тэхніка, 1995 (у сааўтарстве).
• Национальный атлас Республики Беларусь. — Мн., 2002 (у сааўтарстве).
• Флора Беларуси. Сосудистые растения. В 6 т. Т 1. — Мн.: Беларус. навука, 2009 (у сааўтарстве).
• Флора Беларуси. Сосудистые растения. В 6 т. Т 2. — Мн.: Беларус. навука, 2013 (у сааўтарстве).

Літаратура

• Парфёнаў Віктар Іванавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 565. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
• Парфёнаў Віктар Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — С. 146. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).

Спасылкі

• Парфёнов Виктор Иванович (руск.) // Інстытут эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча НАН Беларусі
• Акадэмікі: Парфёнаў Віктар Іванавіч // НАН Беларусі
• Віктар Іванавіч Парфёнаў у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
• И. Д. Волотовский, Н. А. Ламан, Б. И. Якушев, А. В. Пугачевский, Г. Ф. Рыковский, С. А. Дмитриева Виктор Иванович Парфенов (К 80-летию со дня рождения) // Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серыя біялагічных навук, № 4 (2014). (руск.)