Дзмітрый Данілавіч Валенцік
Дзмітрый Данілавіч Вале́нцік[1] (23 лютага 1907, в. Райкова, Полацкі раён — 30 сакавіка 1969, г. Рэчыца) — палкоўнік Савецкай Арміі, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, Герой Савецкага Саюза (1940)[2].
| Дзмітрый Данілавіч Валенцік | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Дата нараджэння | 23 лютага 1907 | |||||||||||
| Месца нараджэння | ||||||||||||
| Дата смерці | 30 сакавіка 1969 (62 гады) | |||||||||||
| Месца смерці | ||||||||||||
| Грамадзянства | ||||||||||||
| Прыналежнасць |
 |
|||||||||||
| Род войскаў | авіяцыя | |||||||||||
| Гады службы | 1929—1955 | |||||||||||
| Званне |
 |
|||||||||||
| Бітвы/войны |
Савецка-фінская вайна, Вялікая Айчынная вайна |
|||||||||||
| Узнагароды і званні |
|
|||||||||||
Біяграфія правіць
Дзмітрый Валенцік нарадзіўся ў сям’і селяніна. Скончыў тры класы школы, затым падрыхтоўчыя курсы рабфака, працаваў у роднай вёсцы. У 1929 годзе быў прызваны на службу ў Рабоча-сялянскую Чырвоную Армію[2]. У 1930 годзе Валенцік уступіў у ВКП(б). У 1931 годзе ён скончыў Арэнбургскую авіяшколу, у 1936 годзе — курсы камандзіраў звёнаў пры Барысаглебскай авіяцыйнай школе лётчыкаў. Браў удзел у савецка-фінскай вайне на пасадзе камандзіра 3-й хуткаснай бамбардзіровачнай эскадрыллі 5-га асобнага хуткаснага бамбардзіровачнага авіяпалка ваенна-паветраных сіл 14-й арміі[2][3].
За час баявых дзеянняў супраць фінскіх войскаў Валенцік здзейсніў 26 паспяховых баявых вылетаў з аэрадрома Ваенга на Кольскім паўвостраве ў грыбокі тыл праціўніка на знішчэнне яго аператыўна-стратэгічнай базы пад Рованіемі[2]. Камандаваў дзеяннямі сваёй эскадрыллі ў трох паветраных баях, падчас якіх яна збіла 5 фінскіх знішчальнікаў, страціўшы пры гэтым 2 сваіх самалёта[2][3].
Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 7 мая 1940 года за «ўзорнае выкананне баявых заданняў камандавання на фронце барацьбы з фінскімі белагвардзейцамі і праяўленыя пры гэтым адвагу і геройства» капітан Дзмітрый Валенцік быў удастоены высокага звання Героя Савецкага Саюза з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» пад нумарам 453[3].
З 1941 года — на франтах Вялікай Айчыннай вайны. Са жніўня 1942 года па снежань 1944 года падпалкоўнік Дзмітрый Валенцік камандаваў 284-м бліжнебамбардзіровачным авіяпалком (з кастрычніка 1943 — 135-ы гвардзейскі бамбардзіровачны). За час вайны ён здзейсніў 115 паспяховых баявых вылетаў на бамбардзіроўшчыку «Пе-2». Прымаў удзел у баях на Паўднёва-Заходняй, Сталінградскім, 4-м Украінскім, 3-м Беларускім франтах[2]. Удзельнічаў у Сталінградскай бітве, вызваленні Данбаса і паўночнага ўзбярэжжа Чорнага мора. Пасля заканчэння вайны Валенцік працягнуў службу ў Савецкай Арміі, скончыў курсы ўдасканалення афіцэрскага складу, служыў у Беларускай і Прыволжскай ваенных акругах. У 1955 годзе ў званні палкоўніка Валенцік быў звольнены ў запас[2]. Пражываў і працаваў у горадзе Рэчыца Гомельскай вобласці, памёр 30 сакавіка 1969 года[3].
Узнагароды правіць
Быў узнагароджаны трыма ордэнамі Леніна, трыма ордэнамі Чырвонага Сцяга, ордэнамі Суворава 3-й ступені, Аляксандра Неўскага, Айчыннай вайны 1-й ступені, Чырвонай Зоркі, а таксама шэрагам медалёў[3].
Зноскі
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3.
- ↑ а б в г д е ё Валентик Дмитрий Данилович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 100. — 737 с.
- ↑ а б в г д Дзмітрый Данілавіч Валенцік на сайце «Героі краіны»
Літаратура правіць
- Валенцік Дзмітрый Данілавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3). — С. 479.
- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382 (руск.)
- Навечно в сердце народном. 3-е изд., доп. и испр. Минск, 1984. (руск.)
- Сорокажердьев В. В. Они сражались в Заполярье. — Мурманск, 2007. (руск.)